- سرخ ها یا همان انقلابیون که نظام روسیه تزاری را برانداخته بودند، ارتش سرخ را تشکیل و قصد داشتند انقلاب را در سراسر قلمرو روسیه تزاری تثبیت کنند.
۲٫سپید ها ، مخالفان سرخ ها که بخش های قابل توجهی از ارتش روسیه تزاری در اختیارشان بود و قصد تثبیت دیگرباره ی حکومت تزاری را داشتند
۳٫قوای انگلیس که بخشی از آن در خاک روسیه تزاری بود و از استقرار بلشویسم و کمونیسم هراس داشت و از سپیدها حمایت می کرد.
۴٫قوا و نیروهای وابسته به عثمانی که در حال جنگ با روسیه تزاری بودند و از گروه های پان ترکیست همچون حزب مساوات به رهبری محمد امین رسول زاده حمایت می کردند.
قفقاز و به تبع آن تالش در این دوره صحنه نبرد نیروهای فوق بود.برای درک جغرافیای سیاسی تالش شمالی در این دوره ناگزیر باید به جغرافیای سیاسی قفقاز توجه داشته باشیم.در مورد قففاز و تقسیماتش دو دیدگاه وجود دارد دیدگاه غربی دو قفقاز جنوبی(ارمنستان،آذربایجان وگرجستان)وشمالی(چچنستان،اوستیا، آبخازیا، اینگوش، داغستان) را قائل است، در روسیه گروهی به همین تقسیم بندی معتقدند و گروهی ارمنستان،آذربایجان و گرجستان را زاقفقازیا یا ماوراء قفقاز می نامند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
«پس از الغای فرمانداری کل قفقاز،در قفقاز جنوبی کمیساریای ماوراء قفقاز و مجمع ماوراء قفقاز اداره امور را به عهده داشتند.»(امیر احمدیان،۱۳۸۰، ۲۱۲)
«در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ کمیساریای زاقفقازیا(ماورای قفقاز) که حکومتی ملی گرا بود در تفلیس تاسیس شد.منشوئیک های گرجی،مساواتیها ی متمایل به عثمانی و داشناک های ارمنی در آن شرکت داشتند پس از مدتی این تشکل جای خود را به سیم (مجمع ماوراء قفقاز )داد .این مجمع در ۲۲ آوریل ۱۹۱۸ ماوراء قفقاز را جمهوری فدراتیو مستقل اعلام کرد در اثر بروز اختلاف ساختاری بین منشویئکها و داشناک ها و مساواتی ها و نیز مداخلات و فشارهای عثمانی و آلمان در تاریخ ۲۶ مه ۱۹۱۸ این مجلس منحل و جمهوریهای مستقل آذربایجان و گرجستان و ارمنستان به وجود آمدند. »(همان). جمهوری دموکراتیک زاقفقازیا مرکزش در تفلیس بود. ابتدا گرجستان از این ترکیب آن خارج و اعلام استقلال کرد، سپس ارمنستان. پس از اعلام استقلال گرجستان و ارمنستان اراضی ای باقی ماند که از نظر قومی بسیار متنوع بود و در آن تالش ها ، لزگی ها، کردها، ترک ها و تات ها(در آن درصد قابل توجهی از اهالی آبشرون و باکو،قبا و شروان را تات ها تشکیل می دادند) و برخلاف گرجستان و ارمنستان دارای هویت ملی واحد نبودند بارزترین وجه اشتراکشان مسلمان بودن اکثریت بود در آن زمان هنوز نام آذربایجان برای اراضی شمال ارس کاربرد نداشت و ابداع نشده بود.بنابراین ابتدا نام باقی مانده ی جمهوری زاقفقازیای متلاشی شده را جمهوری مسلمانی زاقفقازیای شرقی نهادند.
نام جمهوری اذربایجان نخستین بار توسط …. به کار رفت هدف از جعل این نام برای اراضی شمال ارس فشار آوردن بر آذربایجان ایران با ایده جدا کردن این ناحیه از ایران در دراز مدت صورت گرفت.محمد امین رسول زاده در تفلیس جمهوری آذربایجان را اعلام کرد و مقر شورای ملی را به گنجه انتقال داد. در این زمان شورای کمیساریای خلق که در خدمت روسیه شوروی بود امور را در دست داشت که در ۱۰ ژوئن ۱۹۱۸ به قصد از بین بردن جمهوری خلق آذربایجان که توسط رسول زاده اعلام شده بود حملهای را تدارک دید که با کمک نیروهای عثمانی و ورود آنها متحمل شکست گردید. در باکو اما قدرت از دست قوای شوروی به دست منشوئیک ها و داشناکها افتاده بود و دیکتاتوری سنترو کاسپی تشکیل گشت که از نیروهای انگلیسی دعوت کرد وارد باکو شوند که ژنرال دنسترویل اواسط اوت وارد باکو شد.(امیر احمدیان،۱۳۸۰،۲۱۷) پس از آن نیروهای عثمانی به باکو یورش آوردند ودر اواخر ۱۹۱۸ دولت محمد امین رسول زاده را در باکو مستقر کردند.که عاقبت این دولت در ۱۹۲۰ به دست قوای شوروی ساقط گشت و وی به ترکیه(در آن زمان عثمانی) گریخت. دولت مساواتیها از همان آغاز استقرار در باکو، با تنشها وتهدیدهایی جدی در منطقهی تالش روبرو شد. درطول مدت عمر کمتر از دوساله ی دولت رسولزاده، تالش ناآرامترینمنطقه ی جنوب قفقاز بود. فرمان ناپذیریتالشان از باکو ولایت تالش را به میدانمبارزات مردمی از یک سو و کشاکش مساواتیها وعثمانیان وانگلسیهاو نیروهای تحت امر ژنرال ضد بلشویک دنیکین، ازسوی دیگر تبدیل کرده بود( اسدف، ۱۳۸۴،۸ )در اوایل دوره اشغال قفقاز توسط حکومت شوروی، در ادامه روند تاریخی مبارزات مردم منطقه تالش ، جمهوری شوروی مغان (جمهوری شوروی لنکران) تشکیل شد (امیر احمدیان، ۱۳۸۰ ،۳۹۰) .
همانطور که بیان شد در مدت کوتاهی حکومت بین ۳ نیروی متخاصم دست به دست شد.مدتی در دست حکومت دیکتاتوری نظامی سنترو کاسپی که از جانب انگلیسی ها حمایت میشد، مدتی در دست مساوات ها حمایت می شدند و مدتی در دست بلشویک های انقلابی روسیه که عاقبت آن ها حکومت خود را در باکو تثبیت و جمهوری سوسیالیستی شوروی را بنا نهادند.
همین سه نیروی عمده در منطقه تالش نیز درگیر بودند ابتدا ائتلاف نیروهای سپید با حمایت قوای ژنرال دنیکن در ۴ آگست سال ۱۹۱۸ دیکتاتوری موقت نظامی مغان را در ده روس نشین پریشپ در مغان اعلام را اعلام می کنند. که مغان و لنکران را در بر می گیرد.این حکومت پس از ۷ماه با شورش مسلحانه بلشویکها در ۲۵ آوریل سرنگون گشت. در ۱۵ می ۱۹۱۹ جمهوری شوروی مغان به مرکزیت لنکران اعلام می شود و تا ۲۳ جولای پا برجا بود. تالشانی همچون شیر علی آخونداف، بهرام آقایف، در شاخه سیاسی و در شاخه نظامی هم باله ممد (لیریکی)از افراد سرشناس جمهوری بودند.تالشان ایران هم در این جمهوری حضور داشتند. بیله سوار ایران هم در ترکیب جمهوری شورایی مغان قرار گرفت که با تثبیت مرز ها بعدا به ایران باز پس داده شد.(عکس های جمهوری شوروی مغان )
عکس ۳-۴-جمهوری شوروی مغان، ۱۹۱۹
ماخذ سایت آتروپات نارود
عکس ۳-۵-جمهوری شوروی مغان
عکس ۳-۶-جمهوری شوروی مغان
ماخذ سایت آتروپات نارود
جمهوری شوروی مغان که بر ناحیه تالش مسلط بود حکومت مساواتی ها به رهبری رسول زاده به رسمیت نشناخت.اقدام به نشر پول و تشکیل شورای اقتصاد،کمیته جنگ ،کمیسیون فوق العاده،شعبات امور خارجه، دادگستری، امور داخله ،فرهنگ عامه، و دارایی اقدام کرد. « با رهبری کمونیست ها ، جمهوری شوروی مغان در مقابل هجوم نیروهای مخالف مقاومت کرد . کارگران باکو و روسیه شوروی با ارسال سلاح، مهمات، لوازم جنگی و اعزام کادرها و رهبران حزبی(از جمله آ. ب یوسف زاده، ی. ج آقایف،اولیانتسف، و ای ، او کولو تیسف) به جمهوری مغانکمک می کردند. ضد انقلابیون که در اواسط ژوئن به مبارزان شوروی در لنکران هجوم آورده بودند شکست خوردند و در این میان کمیسر سیاسی ت ای اولیانتسف کشته شد. در ۱۵ ژوئن مخالفان مجددا حمله کردند، مبارزان که در این نبرد از خود رشادت نشان می دادند. در مقابل حملا کوبنده و برتر تاب نیاوردند و به جزیره سارا عقب نشینی کردند و تعدادی دیگر توسط انگلیسی ها و روس های سفید دستگیر و در آشوراده تیرباران شدند، سرانجام حکومت جمهوری شوروی مغان سرنگون شد . پس از برقراری حکومت جمهورس شوروی در آذربایجان در ۱۹۲۰ اراضی جمهوری شوروی مغان نیز در ترکیب آن قرار گرفت»(امیر احمدیان ،۱۹۸۳ ، ۸۴) .
روایت اسدف مبنی بر سرنگونی جمهوری شوروی مغان توسط مساواتی ها:
دولت مساوت مستقر در باکو برای تثبیت خود در منطقه تالش متوسل به شاخه ای از ارتش ترکهای عثمانی به سرکردگی سرتیپ سلیم اف گشت و با بر اندازی حکومت شورایی مغان ،تالش را تبدیل به فرمانداری کل تحت امر جمهوری دموکراتیک آذربایجان ساخت او با گماشتن توغلو جواد بیگ ملیک یگانف با بررسی اوراق و گذرنامه کسانی که از مرز میگذرند اقدامات امنیتی را افزایش داد اما دیری نپایید که با روی کار آمدن بلشوویکها در باکو و شکست حزب مساوات افراد وفادار به حزب بولشویک در لنکران قدرت را به دست گرفتند. در سال ۱۹۲۲ فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز به عنوان یک دولت فدراتیو شوروی سوسیالیستی از به هم پیوستن سه جمهوری گرجستان و ارمنستان و آذربایجان تشکیل گشت و تا ۱۹۳۶ دوام یافت. فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز نیز در ترکیب اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قرار گرفت. ناحیه تالش شمالی دوباره با نام قضای لنکران درون جمهوری آذربایجان و در ترکیب فدراسیون ماورای قفقاز و در نهایت شوروی سوسیالیستی بود.انحلال فدراسیون قفقاز و حضور مستقل جمهوری آذربایجان در شوروی تاثیرات منفی شگرفی بر سرنوشت قوم تالش داشت که در فصل بعد به آن خواهیم پرداخت.
در سال ۱۹۲۶ قضای لنکران دارای ۱۳ بخش بوده است:( آستارا،آستراخان بازار(بعد تبدیل به جلیل آباد شد)، بورادیگا،لریک، بوته سر ، ورگه دیز، کزل آغاج، وره وول، ممدرضالی، ماسالی،پریشیپ،میستان، شوروک)بخشی از تالش هم در قضای جواد بود در آن وقت قضای جواد عبارت بود از:علی بایراملی،بیله سوار، کارادونلو، ساعتلی، صابر آباد، هیله،شورسولو. در ۱۹۲۹ قضاها از بین رفتند. منبع کتاب میلمان ۱۹۳۰ رایون لنکران اعلام شد در ۸ آگوست رایون زوواند در ۱۹۳۸ به لریک تغییر یافت ،ورگه دوز ۱۹۳۸ به یاردیملی تغییر یافت. رایون آستارا ۱۹۶۳ در ترکیب رایون لنکران قرار گرفت و در ۱۹۶۵دوباره از آن خارج شد. رایون سالیان ۹۳۰، در سال ۱۹۳۹ خلی از سالیان جدا و تبدیل به رایون شد در سال ۱۹۴۰به ترکیب سالیان بازگشت و نفت چاله از آن منفک و تبدیل به رایون شد که مجددا در ۱۹۵۹ به سالیان بازگشت. درسال ۱۹۶۳ نفت چاله دوباره تحت عنوان اراضی اقتصادی نفت چاله مستقل گشت و دو سال بعد در ال ۱۹۶۵ دوباره به ترکیب سالیان بازگشت و عاقبت در ۱۹۷۳ تبدیل به رایون گشت. در سال بیله سوار در سال ۱۹۳۰ تبدیل به رایون شد به مرکزیت پوشکین در سال ۱۹۳۸ نامش به پوشکین تغییر یافت و در سال ۱۹۹۱ پس از استقلال آذربایجان دوباره نامش به بیله سوار تغییر یافت. رایون بازارآستارا خان که در سال ۱۹۳۰ تشکیل گشته بود در ۱۹۶۸ تبدیل به جلیل آباد شد که از نام نویسنده آذربایجانی جلیل محمد گل زاده ملهم بود. ۱۹۴۳ رایون ساعتلی تشکیل می گردد.۱۹۳۰ رایون پیرو پاقلوفسکی اعلام و در ۱۹۳۱ به صابر آبادسکی تغییر نام می دهد ملهم از نام میرزا علی اکبر صابر.رایون کارادونلو در سال ۱۹۳۰ رایون اعلام و سپس با اضافه شدن ایمیشلی در ۱۹۳۳ به رایون ایمیشلی تغییر نام داد. در۲۳ ژوئن ۱۹۹۳ جمهوری تالش مغان اعلام گشت و یک ماه بعد با رای مجلس به جمهوری خود مختار تالش مغان تغییر نام داد و در آگوست ۱۹۹۳ از بین رفت.
نقشه ۳-۴- جغرافیای تالش شمالی (جمهوری آذربایجان)
۳-۲-۳-۳-تغییرات جغرافیای سیاسی تالش شمالی بعد از فروپاشی شوروی تا امروز
۳-۳-۲-۳-۱- ظهور و سقوط جمهوری تالش مغان
پس از ۵۰ سال سرکوب اقلیتهای قومی در شوروی و بستن مرزها با همسایگان و عدم تنفس فرهنگی با
فروپاشی شوروی ۱۵ کشور پرچمهای استقلال خود را با موفقیت بالا بردند، تالشان نیز سر از خاکستر بر آوردند و جمهوری تالش مغان را به رهبری علی اکرم همت اف بنیان نهادند.علی اکرم همت اف رییس شعبه لنکران جبهه خلق بود و علی ناصر هم از اعضای این حزب بود. آنها در ۱۱ ژانویه(یانوار)۱۹۹۰ در لنکران پرچم شوروی را پایین آوردند.به روایتی در پروسه اعلام استقلال کشورها و فروپاشی شوروی منطقه تالش از نخستین جاهایی بود که این فروپاشی را تسریع کرد.نکته مهم این که در برنامه ی اصلی شعبه تحت سرپرستی علی اکرم همت اف طلب خود مختاری تالش نیز قید شده بود.
در ۲۶ ژانویه ۱۹۹۰ علی اکرم همت اف دستگیر گشت پس از تشکیل دادگاه بی گناه شناخته شد و آزاد گشت. در سال ۹۱ هلال محمد اف حزب تالش را بنیان گذاشت اما اسم تالش را در مرکز قبول نکردند در سال ۹۲ با نام حزب برابری ملل آذربایجان ثبت شد در بهار سال ۹۳ علی اکرم همت اف عضو این حزب گشت. از اهداف این حذب خود مختاری تالش بود.اول جونِ ۹۳ صورت حسین اف از گنجه به باکو حمله کرد و ایلچی بگ که صدر جبهه خلق بود به نخجوان گریخت .علی اکرم همت اف از صورت حسین اف حمایت کرد.در ۲۱ ژوئن ۱۹۹۳، رهبری واحد نظامی «۱۷» اطلاعیهای خطاب به مـردم صادر کرد، در این بیانیه آمده بود: « دراوضاع بحرانی که در نتیجه فقدان حکومت و هرج و مرج در کشور به وجود آمده است واحد نظامی (۱۷) در مقابل مـردم احساس مسئولیت خود را درک کرده و تامین امنیت مـردم مناطق آستارا، لنکران، لریک، یاردیلمی، ماسالی، جلیلآباد و بیلهسوار را بر عهده خود گرفته و در این منطقه جمهوری خود مختار تالش مغان را اعلام میکند.»
عکس۳-۷- علی اکرم همت اف، رئیس جمهور تالش مغان عکس ۳-۸-هلال محمداف- نخست وزیر
ماخذ: آرشیو نگارنده
عکس ۳-۹ مجلس ملی تالش مغان
عکس ۳-۱۰-فخرالدین عباس زاده- رئیس مجلس
ماخذ: آرشیو نگارنده
این اطلاعیه با نام علی اکرم همت اف، و فرماندهان دیگر لشکر تالش(یا باتالیون لنکران) میکائیل حاجی اف، قربان اف جمهوری تالش مغان را اعلام گردید.مقصد بعدی فعالان جنبش ملی تالش این بود که حاکمیت از نظامیان به نمایندگان ملت انتقال یابد.بنابراین مقدمات تشکیل مجلس ملی را فراهم کردند. در تـاریخ ۴ ژوئیه سال ۱۹۹۳ در شهر لنکران نشستی بـا شرکت نمایندگان پارلمانی، وزرا و دیگر مقامات عالی رتبه و روشنفکران سرشناس که همگی از اهالی تالش مغان بودند برگزار شد. دویست و پنجاه نماینده انتخاب گشت که ۱۵۰ تن از نمایندگان شورایی روستاها و شهرها ی تالش بودند و صد تن از پیران و ریش سپیدان مورد اعتماد مردم. از این تعداد ۲۱۷ نفر به لنکران و سالن درام تیاتر(سالن تئاتر) رفتند و اجلاس مجلس ملی را برگزار کردند.
در این نشست مسائل مربوط به اعلام جمهوری تالش مغان و اوضاعی که در منطقه به وجود آمده بود مورد مذا کره و بررسی قرار گرفت و بعد در شرایط رضایت بخشی راههای پیشبرد امور مربوط به تاسیس جمهوری خود مختار تالش مغان و برقراری نظم و امنیت مشخص شد و در آن نشست بـا در نظر اوضاع سیاسی و اجتماعی تصمیم گرفته شد که در اسرع وقت مجلس خلق جمهوری تالش مغان تشکیل شود.در ۱۷ اوت، بـا توجه به موانع قابل تصور و غیر قابل تصور، انتخابات خلق جمهوری خود مختاری تالش مغان برگزار شد و از هفت منطقه مذکور ۲۱۶ نماینده از ۲۵۰ نماینده انتخاب شده و در مجلس حضور یافتند. درنخستین جلسه به اتفاق آرا ایجاد جمهوری خود مختار تالش مغان در قالب جمهوری آذربایجان را تصویب کردند. و ۷ آگوست جلسه پارلمان تشکیل شد و ابتدا قانون داخلی مجلس را آماده کردند و مکانیزم رای گیری و قانون گذاری را تصویب کردند.نمایندگان ۷ رایون(آستارا،لریک،لنکران،ماسالی،جلیل آباد،بیله سوار،یاردیملی) حاضر بودند و رایون های دیگری نیز همچون صابر آباد، نفت چاله و سالیان آمادگی خود را برای پیوستن به این جمهوری اعلام کردند و نام نمایندگان خود را فرستاده بودند. اهالی مغان علی اکرم را حامی ای مقتدر می دیدند که در شرایط جنگی آن روز می توانست امنیت را به شهرهای آنان باز گرداند.
مجلس ملی تالش این موضوع را که تالش مغان یک کشور مستقل باشد یا یک جمهوری خود مختار در ترکیب آذربایجان را به رای گذاشت.گه دومین شکل مورد قبول اکثریت واقع شد.لازم به ذکر است در اعلامیه ی نخستین عبارت جمهوری تالش مغان به کار رفته بود و به خود مختاری اشاره نشده بود.مجلس ملی تالش مغان علی اکرم همت اف را به عنوان رییس جمهور برگزید و فخرالدین عباس زاده را به عنوان رییس مجلس برگزید.و سرود ملی و پرچم را مورد تصویب قرار داد.
همچنین ترتیب کار مجلس خلق مشخص شد و کمیسیونی مامور تهیه و تدوین قانون اساسی گردید و رنگ و آرم پرچم جمهوری خود مختار تالش مغان نیز مورد تصویب قرار گرفت و در مدت کوتاهی برای تثبیت اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تامین مواد اولیه غذایی مـردم، اقدامات فوری انجام گرفت و برای اولین بار در تـاریخ جمهوری آذربایجان درباره چگونگی انتخاب والی و معاون والی ولایات، اساسنامهای تصویب شد. آن ها نامه ای همراه با مصوبات خود به مجلس آذربایجان نوشتند برای اینکه آن ها نیز این مصوبات را به رسمیت بشناسند اما مجلس آذربایجان جوابی به این نامه نداد ،مجلس خلق روز انتخابات ریاست جمهوری را مشخص کرد. میکائیل حاجی اف ، و قربان اف با سربازان خود به جبهه جنگ قره باغ رفتند و علی اکرم همت اف جهت اداره امور در لنکران ماند. اما تهاجمات حکومت مرکزی، بعضی اشتباهات رهبری جمهوری خود مختار تالش مغان، نبود تجربه سیاسی درحد لازم، عدم درک برخی از مـردم از مساله جمهوری خود مختار و ترس مـردم از شخصیت « حیدر علیاوف» بر روند امور و اجرای تدابیر اتخاذ شده مجلس خلق تاثیر منفی میگذاشت. تـا این که در تـاریخ ۲۳ اوت سال ۱۹۹۳ بر اثر تهاجم گسترده نیروهای دولتی و خودداری علیاکرم همت اوف از درگیری مسلحانه و خونریزی، جمهوری خود مختار تالش مغان ساقط شد و همه رهبران آن رئیس جمهور، وزیر دفاع و بیشتر از ۲۰ نفر زندانی شدند و شمار زیادی نیز متواری گردیدند.( محمد اف ،۱۳۸۱، ۴۵) در ۲۳ آگوست این هنگام دستگیری علی اکرم در جنگل هفت حونی درگیری نظامی رخ داد و به روایتی ۱۷ نفر در این درگیری کشته شد تا علی اکرم و یارانش دستگیر شدند.علی اکرم زندانی شد و در سال ۱۹۹۴ گریخت .حکومت خانواده ی او را گرفت و مورد شکنجه قرار داد.او قبول کرد که در صورت آزادی خانواده اش تسلیم شود. خانواده اش را به هلند فرستادند و او خود را تسلیم کرد.۱۹۹۵ هلال محمداف و فخرالدین عباس زاده بر اثر فشار حکومت به روسیه مهاجرت کردند. از قوانینی که در قانون اساسی جمهوری تالش مغان گنجانده شده بود می توان به این موارد اشاره کرد:
-جمهوری تالش مغان جمهوری ای دمکراتیک و لاییک در ترکیب جمهوری آذربایجان است.
-مبنای قدرت در جمهوری تالش مغان مردم هستند.
-خود مختاری تالش مغان دارای سه قوه اصلی مجریه،مقننه و قضاییه است.
-پایتخت این جمهوری لنکران است.
- سمبل های ملی تالش مانند پرچم و سرود ملی و مارش نظامی مقدس هستند.حرب؟
-جمهوری تالش مغان حق دارد با کشورهای دیگر ارتباط داشته باشد و با آن ها قرارداد امضا کند.
-جمهوری تالش مغان حق کنسول فرستادن به کشورهای دیگر و پذیرفتن از آن ها را دارد.
-در تالش مغان قوانین مصوب در تالش مغان اجرا می شود و در صورتی که قوانین آذربایجان با قوانین تالش مغان منافات نداشته باشند آن ها نیز اجرا می شوند.
این متن در روزنامه صدای تالش نیز چاپ گشت (محمداف، ۱۹۹۳،۴)
۳-۲-۳-۳-۲-تقسیمات تالش شمالی بعد از جمهوری تالش مغان
پس از سقوط جمهوری تالش مغان و استقرار کامل جمهوری آذربایجان به عنوان یک جمهوری مستقل، منطقه تالش در تقسیمات رایونی در ترکیب جمهوری آذربایجان ادامه حیات می دهد. در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالش یا تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند.الارغم اینکه تالش ها هنوز منطقه خود را تالش و تالشستان می نامند در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند. رایون ها کنونی تالش شمالی عبارتند از: