متعدد طولی سبب مقدم در تأثیر ضامن است و در اسباب متعدد عرضی تساوی در ضمان حاکم می­باشد. تغییر رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 مبتنی بر نظریه­ی ضمان نسبی است که اقلیّت فقها آن را پذیرفته­اند. در یک جمع­بندی کلی باید گفت تغییر اساسی که در این قانون نسبت به قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 صورت گرفته در قسمت اجتماع سبب و مباشر است. در این مورد قانون­گذار بنا را بر استناد عرفی و ضمان نسبی قرار داده که بر اساس این ضابطه، مسئول جنایت و میزان مسئولیت تعیین می­شود.
کلید واژگان: سبب، علّت، شرط، معاونت، موجبات ضمان.
فهرست مطالب
عنوان                                                                                       صفحه
مقدمه 1

 

بیان مسئله 1
 

پرسش­های پژوهش 2
 

فرضیه ­های پژوهش 2
 

ضرورت پژوهش 3
 

هدف پژوهش 4
 

پیشینه­ی پژوهش 4
 

روش پژوهش 4
 

محدوده­ پژوهش 5
 

ساختار پژوهش 5
فصل اول: کلیات تحقیق 6
مبحث اول: مفهوم­شناسی 7
گفتار اول: مفهوم سبب. 7
بند اول) مفهوم لغوی سبب. 7
بند دوم) مفهوم اصطلاحی سبب. 9
الف) سبب در اصطلاح فقهی 9
ب) سبب در اصطلاح حقوقدانان 14
گفتار دوم: مفهوم علّت. 17
بند اول) مفهوم لغوی علّت. 17
بند دوم) مفهوم اصطلاحی علّت. 18
الف) علّت در اصطلاح فقهی 18
ب) علّت در اصطلاح حقوقدانان 22
گفتار سوم: مفهوم شرط 25
بند اول) مفهوم لغوی شرط 25
بند دوم) مفهوم اصطلاحی شرط 26
الف) شرط در اصطلاح فقهی 26
ب) شرط در اصطلاح حقوقدانان 28
مبحث دوم: مقایسه­ سه مفهوم علّت، سبب و شرط 29
مبحث سوم: انواع سبب. 33
مبحث چهارم: تفسیر دوگانه­ی سبب. 35
مبحث پنجم: تفکیک مفهوم تسبیب از معاونت. 37
گفتار اول: مفهوم معاونت. 37
گفتار دوم: وجه اشتراک معاونت و تسبیب. 38
گفتار سوم: وجه تمایز معاونت و تسبیب. 38

 

از نظر مفهوم و مصداق 38
 

از نظر همکاری با مباشر. 39
 

از نظر وحدت قصد. 39
مبحث ششم: بررسی فایده­ی تفکیک مفهوم تسبیب از مباشرت. 40
فصل دوم: صور مختلف تسبیب در قانون مجازات اسلامی 1392. 42
مبحث اول: انواع تسبیب. 43
گفتار اول: سبب واحد. 43
بند اول) تسبیب محض 44
الف) تبیین تسبیب محض 44
ب) بررسی مصادیق تسببیب محض در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  46

 

ایجاد جنایت از طریق حمل شیء 46
 

ترساندن مجنیٌ­علیه. 47
 

پرت­کردن خود بر روی دیگری 48
 

پرت­کردن دیگری بر روی ثالث. 49
 

حفر گودال یا انجام هر عملی که سبب آسیب گردد. 49
 

فراخواندن شخص از محل اقامتش 52
 

قراردادن مانع در جای نامناسب. 54
 

قراردادن چیزی در مکانی جایز به نحوی که نوعاً مستعد صدمه باشد. 55
 

در معرض ریزش قرارگرفتن یا متمایل به سقوط­شدن دیوار یا بنا 55
 

متمایل به سقوط­نمودن دیوار دیگری 56
 

روشن­کردن آتش و سرایت آن 57
بند دوم) اجتماع سبب و مباشر. 58
الف) تبیین اجتماع سبب و مباشر. 58

 

استناد جنایت به مباشر. 59
 

استناد جنایت به سبب. 60
 

استناد جنایت به سبب و مباشر. 61
ب) بررسی مصادیق مسئولیت سبب در حالت اجتماع آن با مباشر در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 67

 

دستور پزشک به انجام معالجه. 67
 

ترساندن مجنیٌ­علیه و ایراد صدمه به خود یا دیگری 68
 

پرت­کردن دیگری بر روی شخص ثالث. 69
 

توقف در محل­های غیرمجاز 70
 

صدمه­رساندن حیوان به دیگری 71
 

صدمه­دیدن از ناحیه­ی حیوان در منزل دیگری 72
 

متوقف­نمودن حیوان در محل­های غیرمجاز 76
 

خسارت ناشی از وحشت یا تحریک حیوان 77
گفتار دوم: سبب متعدد. 78
بند اول) سبب متعدد طولی 79
الف) تبیین سبب متعدد طولی 79

 

نظریه­ های حقوقدانان 80
الف) نظریه­ی شرط ضروری 80
ب) نظریه­ی برابری اسباب و شرایط. 81
ج) نظریه­ی مستقیم و بی­واسطه. 81
د) نظریه­ی شرط پویای نتیجه. 82
هـ) نظریه­ی شرط مناسب نتیجه. 82

 

نظریه­ های فقیهان 83
الف) اشتراک در مسئولیت. 83
ب) مسئولیت سبب اقوی 84
ج) مسئولیت سبب متأخر در وجود. 85
د) مسئولیت سبب مقدم در وجود. 85
هـ) مسئولیت سبب مقدم در تأثیر. 86

 

نظر مقنن در اجتماع اسباب طولی 87
ب) بررسی مواد 535 و 536 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  90

 

بررسی ماده­ی 535 90
 

بررسی ماده­ی 536 91
بند دوم) سبب متعدد عرضی 94
الف) تبیین سبب متعدد عرضی 94

 

نظریه­ی برابری مسئولیت. 95
 

نظریه­ی تفاوت در مسئولیت. 95
ب) بررسی ماده­ی 533 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 96
مبحث دوم: اشتراک در جنایت. 99
گفتار اول) تبیین شرکت در جنایت و اشتراک در جنایت. 100
گفتار دوم) بررسی مواد 527 و 528 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  101

 

بررسی ماده­ی 527 101
 

بررسی ماده­ی 528 103
مبحث سوم: مستثنیات ضمان 110
گفتار اول: اخذ برائت توسط پزشک و عدم قصور و تقصیر وی و نیز عدم استناد صدمه و خسارت به وی  111
گفتار دوم: قاعده­ی احسان 112

 

انجام عملی به مصلحت عابران 112
 

انجام عملی در جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس دیگری 113
 

رفع مانع ایجادشده در اثر عوامل قهری 114
گفتار سوم: تأثیر عوامل قهری 115

 

عدم استناد جنایت به مرتکب به دلیل تأثیر عوامل قهری 115
 

پرت­شدن بر روی دیگری در اثر علل قهری 115
 

ایجاد مانع در اثر عوامل قهری 116
 

افتادن شیء به معبر عام در اثر حوادث پیش ­بینی نشده. 116
 

سقوط بنا یا دیوار در اثر حوادث پیش ­بینی نشده 117
گفتار چهارم: رعایت مقررات قانونی و سایر شرایط. 118

 

توقف در مکان مجاز 118
 

قراردادن کالا در خارج از مغازه 119
 

احداث ملک به نحو مجاز 120
 

سقوط دیوار متمایل به سقوط پیش از تمکن­یافتن اصلاح آن. 121
گفتار پنجم: عمد و یا تقصیر مجنیٌ­علیه. 122

 

حکم کلی استناد جنایت به عمد و تقصیر مجنیٌ­علیه 122
 

حفر گودال توسط دیگری و عمد مجنیٌ­علیه در برخورد با آن 123
 

توقف در محل­های غیرمجاز و عمد عابر در برخورد. 124
 

آسیب­دیدن مصدوم از ناحیه­ی حیوان و علم وی به خطرناک­بودن آن 124
گفتار ششم: تصرفات شخصی مالک در ملک خود. 125

 

حفر گودال یا انجام هر عملی در ملک خود. 125
 

روشن­کردن آتش در ملک خود. 125
نتیجه­گیری و پیشنهادها 126

 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...