شفافیت (صراحت و روشنی):
این خصوصیت بر قابل فهم بودن، سازمان و جامعیت اطلاعات تأکید دارد. برای تفکر در مورد شفافیت می توان این سئوال را پرسید که:
-
- آیا اطلاعات مالی شرکت به طریق سازمان یافته ، روشن و موجز ارائه شده وبه نحو مناسب بین صراحت وکفایت توازن برقرار است؟
- شرکت به چه طریقی می تواند فراتر ازحداقل الزامات مطلق، اصول پذیرفته شده حسابداری را افشا نماید؟
- آیا شرکت ارائه اطلاعات مالی را به سهولت و سازمان یافته انجام میدهد (محدودیت های اصول پذیرفته شده حسابداری رادر نظر می گیرد)؟
- آیا زبان مورد استفاده در گزارشهای مالی را غیر حسابداران به آسانی می فهمند؟
- چگونه شرکت در گزارش های مالی از نمودارهای روشن وساده برای مفهوم تر شدن اطلاعات مالی استفاده می کند؟
- آیا صورت های مالی وسایر موارد افشا (مثل گزارش هیأت مدیره) مجموعه ای جامع، منسجم و متمرکز از اطلاعات مالی را که گویای تمامی داستان باشد، تشکیل می دهد؟
2-8) ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری
بطور کلی ویژگیهای کیفی به خصوصیاتی اطلاق می شود که به موجب آن اطلاعات ارائه شده درصورت های مالی برای استفاده کنندگان در ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود، در بیانیه شماره (2)، هیأت استاندارد های حسابداری مالی (FASB) ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری را منتشر نموده است.
خصوصیات کیفی اطلاعات مالی از دیدگاه استاندارد ایران به خصوصیاتی اطلاق می شود که “اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی می تواند درتصمیم گیری ها مفید واقع شود” برخی از ویژگی های کیفی به محتوای اطلاعات مندرج درصورت های مالی و برخی دیگر به چگونگی ارائه اطلاعات و سرانجام رعایت محدودیت های حاکم بر ویژگی های کیفی اطلاعات مالی به عنوان یک عامل فراگیر باید مورد توجه قرارگیرد.
سودمندی (مفید بودن) ویژگی های کیفی اطلاعات مالی برای تصمیم گیری:
1) مرتبط با محتوای اطلاعات متشکل از دو خصیصه اصلی تحت عنوان مربوط بودن و قابل اتکا بودن
2) مرتبط با ارائه اطلاعات شامل قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن که هر یک همراه با اجزای تشکیل دهنده آنها بطور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد:
2-8-1) خصوصیات کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات
2-8-1-1) مربوط بودن:
اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که برتصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان در ارزیابی های گذشته آنها مؤثر واقع شود. بطورکلی اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که:
1) ارزش پیش بینی داشته باشد (با توجه به نتایج و رویداد های گذشته، حال وآینده را پیش بینی کند.)
2) ارزش بازخور داشته باشد (کمک کردن به استفاده کنندگان در تأیید یا تعدیل انتظارات قبلی آنان از صورت های مالی).
3) بموقع باشد (اطلاعات قبل از این که ارزش خود را از دست بدهد باید در دسترس استفاده کنندگان قرارگیرد). (همتی،1384 )
میزان مربوط بودن اطلاعات مالی بین استفاده کنندگان دارای درجات متفاوت می باشد، زیرا با توجه به نیاز استفاده کنندگان اطلاعات مالی و خواست های آنان به موضوع خاص بستگی دارد، با توجه به مفهوم چارچوب نظری، اطلاعات مربوط، به افراد ذینفع کمک می کند تا رویداد های مالی گذشته، حال وآینده را مورد ارزیابی قرارداده (سودمندی در پیش بینی) و انتظارات آنان را در مورد رویداد های آتی تایید یا انتظارات قبلی را تغییر دهد.
اطلاعات در مورد رویدادهای مالی گذشته اغلب برای پیش بینی وضعیت مالی و عملکرد آتی مورد استفاده قرار می گیرد. اطلاعات مربوط قبل از اینکه اثر مفید بودن خود را از دست بدهد، باید در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد (بموقع بودن). بطور مثال هنگامی که شرکت ایران خودرو صورت سود و زیان مقایسه ای خود را منتشر می کند، یک سرمایه گذار بر اساس اطلاعاتی که دراختیار دارد، می تواند نتایج عملیات سال قبل را با نتایج سال جاری مقایسه نموده و این عمل مبنایی برای ارزشیابی انتظارات قبلی و برآورد نتایج سال آتی را فراهم نماید، در نتیجه اطلاعات نیز ارزش بازخور و ارزش پیش بینی را خواهد داشت.بدیهی است، بدون اطلاعات گذشته مبنایی برای پیش بینی وجود نخواهد داشت و بدون توجه به انتظارات آتی، اطلاعات گذشته، عقیم و بلا استفاده خواهد ماند.
