زمینه و هدف: سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یک اختلال هورمونی پیچیده است که سیستم‌های متابولیکی و تولید مثلی را متاثر می‌سازد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تمرین مقاومتی برسطح سرمی هورمون آنتی مولرین وعلایم سندرم متابولیک در زنان مبتلابه سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌باشد.

 

مواد و روش‌ها: در این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، بیست زن مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (29/4±16/28 سال) به طور تصادفی به گروه‌های تمرین مقاومتی و مکمل (10 نفر) و کنترل (10 نفر) اختصاص داده شدند. گروه تمرین و مکمل در یک برنامه فزاینده حرکات مقاومتی ودریافت مکمل شرکت نمودند، سه روز در هفته، در حالیکه به گروه کنترل آموزش داده شد در طول دوره 8 هفته‌ای تحقیق سطح فعالیت‌های معمول خود را حفظ نمایند. سطوح سرمی هورمون آنتی مولرین، ترکیب بدنی و شاخص‌های متابولیکی قبل و بعد از دوره تمرین ارزیابی شد.

 

یافته‌ها: بعد از 8 هفته تمرین مقاومتی به همراه دریافت مکمل کلسیم، تری­گلسیرید (05/0P<)، کلسترول­تام (00/0P<) و LDL کلسترول(01/0P<)و مقادیر هورمون آنتی مولرین(در سطح آلفای 05/0 به طور معنی‌دار کاهش یافت.

 

نتیجه‌گیری: این نتایج پیشنهاد می‌کند که تمرین مقاومتی به همراه مکمل کلسیم می‌تواند اثرات مطلوبی بر شاخص‌های متابولیکی و ذخیره تخمدانی در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک داشته باشد.

 

واژگان کلیدی: تمرین مقاومتی ،کلسیم، ناباروری، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، هورمون آنتی مولرین.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست

 

عنوان                           شماره صفحه

 

فصل اول:  مقدمه وکلیات تحقیق. 1

 

1-1- مقدمه: 2

 

1-2- بیان مسئله: 3

 

1-3- اهمیت وضرورت انجام تحقیق: 7

 

1-4- اهداف تحقیق : 8

 

1-4-1- هدف کلی:. 8

 

1-4-2- اهداف ویژه:. 9

 

1-5- فرضیه های پژوهش: 9

 

1-6- قلمرو تحقیق:. 9

 

1-7- محدودیت های تحقیق:. 10

 

1-8- تعریف واژگان:. 10

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق 12

 

2-1- مقدمه 13

 

2-2- تکوین فولیکولهای تخمدان درپستانداران. 13

 

2-3- تشکیل جسم زرد. 16

 

2-4- آپوپتوزیس در تخمدان:. 17

 

2-5- خانواده TGFβ. 19

 

2-5-1- اجزای خانوادهTGFβ. 19

 

2-5-2-گیرنده های خانوادهTGFβ. 21

 

2-5-3- مسیر سیگنالینگ SMAD پروتئینها. 22

 

2-6-AMH 25

 

2-6-1- ژنAMH و گیرنده های آن 26

 

2-6-2- بیانAMH و گیرنده اش در تخمدان 28

 

2-6-3- عملکرد AMH 29

 

2-6-3-1- نقش AMH در تعیین جنسیت : تحلیل لوله مولرین. 29

 

2-6-3-2- نقشAMH در روند فولیکول سازی در تخمدان 32

 

2-6-3-2-1 مهار رشد فولیکول های آغازین در مراحل اولیه تکوین فولیکول سازی. 32

 

2-6-3-2-2- مهار پاسخگویی تخمدان به FSH 33

 

2-6-3-3- نقش عوامل و فاکتورهای دیگر در تنظیم بیان ژن AMH در تخمدان. 35

 

2-6-3-4- نقش AMH در ذخیره تخمدانی. 36

 

2-6-3-5- اثر پاتوفیزیولوژیکی AMH در تخمدان 39

 

2-6-3-6 نقش AMH در پاسخگویی تخمدان در درمان باروری آزمایشگاهی (IVF  ). 41

 

2-6-3-7- AMHوسرطان تخمدان. 43

 

2-7- سندروم تخمدان پلی کیستیک و سندروم متابولیک.

 

2-8- تمرین ورزشی. 44

 

2-9- ادبیات تحقیق. 45

 

2-9-1- تحقیقات انجام شده در مورد اثر مکمل کلسیم در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی- کیستیک. 45

 

2-9-2- تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر تمرین ورزشی در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک. 46

 

2-9-3- تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر تمرین بر عملکرد تولیدمثلی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی- کیستیک. 47

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق. 50

 

3-1- مقدمه 51

 

3-2- روش تحقیق. 51

 

3-3- روش نمونه گیری 51

 

3-4 –متغیرهای تحقیق 52

 

3-4-1- متغیرهای مستقل 52

 

3-4-2- متغیرهای وابسته. 52

 

3-5- برنامه تمرین 52

 

3-6- مکمل کلسیم 53

 

3-7- ابزار و روش جمع آوری اطلاعات 54

 

3-7-1- اندازه گیری ترکیب بدنی. 54

 

3-7-2- اندازه گیری هورمون آنتی مولرین 54

 

3-7-3-  آنالیز بیوشیمیایی 55

 

3-8-روش آماری 56

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج. 57

 

4-1-  مقدمه : 58

 

4-2- توصیف یافته ها 58

 

4-2-1- توصیف ویژگی های فردی آزمودنی های تحقیق. 58

 

4-2-2- میانگین و انحراف معیار نیمرخ چربی در گروه های مورد مطالعه59.

 

4-2-3- میانگین و انحراف معیار نیمرخ مقاومت به انسولین در گروه های مورد مطالعه 59

 

4-2-4- میانگین و انحراف معیار AMH  (ng/ml) در آزمودنی های مورد مطالعه 60

 

4-3-آزمون فرضیه های پژوهش 60

 

فصل پنجم:  بحث و نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات. 65

 

5-1- مقدمه. 66

 

5-2- خلاصه 66

 

5-3- بحث. 78

 

5-4- نتیجه گیری. 71

 

5-5- پیشنهادات برخواسته از تحقیق. 72

 

5-6- پیشنهادات برای تحقیقات آینده 72

 

منابع 73

 

پیوست ها 88

 

(پیوست شماره1) 88

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه:
 

ناباروری به لحاظ پزشکی، فیزیولوژیکی و اقتصادی یک اختلال پیچیده است که 15% از زوجها را در بر می گیرد(1). یک سوم علل ناباروری زوجها به مشکلات تولیدمثلی مردان مربوط است ودوسوم آن علت زنانه دارد(2). یکی ازعلل عمده ناباروری زنان،سندروم تخمدان پلی کیستیک(PCOS)است(3).PCOS شایعترین اختلال اندوکرین است که5تا10% زنان درسنین باروری و در حدود 1 نفر از هر 15 زن در سراسر دنیا را مبتلا می سازد(4).اختلال عملکرد تخمدان یکی از علل مهم نازایی در زنان می باشد.از این نظر اهمیت دارد که بر باروری تاثیر می گذارد و شایعترین علت اختلال عملکرد تخمدان است(5).گرچه PCOS بطور اولیه همراه با تخمدانهای فیبروزه و بزرگ،اختلالات چرخه قاعدگی،چاقی، نازایی و هیرسوتیسم به عنوان علت اصلی ناباروری ناشی از عدم تخمک گذاری شناخته شده(6)،اما امروزه به عنوان یک اختلال باعلل متعدد، همراه با عواقب متابولیک که موجب افزایش خطر بروز سندروم متابولیک است، شناخته می شود(7).PCOS همچنین شیوع و خطر ابتلا به تعدادی از اختلالات متابولیکی شامل مقاومت به انسولین، فشار خون و بیماری ها قلبی عروقی، نسبت LH/FSH، هیپرآندروژنیسم،دیس لیپیدمی و دیابت را افزایش می دهد(8). همچنین در این افراد توزیع پلاک ها کاروتید و ضخامت لایه میانی جدار عروق و افزایش سطح هموسیستئین بیش از خانم ها فاقد PCOS است که با شروع زودرس آترواسکلروز همراه است(9). تاکنون مطالعات گوناگون، تاثیر تغییر یا اصلاح سبک زندگی را در زنان PCOS ارزیابی کرده اند(10،11). برنامه های اصلاح سبک زندگی،پیشرفت عملکرد تولید مثلی را در بیماران PCOS دارای اضافه وزن یا چاق نشان داده اند. بطوریکه گزارش شده است که کاهش 10-5 درصدی وزن در زنان با اضافه وزن با کاهش سطوح انسولین در گردش،هیپرآندروژنیسم(13)، چرخه قاعدگی(14)وباروری(15)همراه است. بنابراین،اخیرا تعامل میان فعالیت های ورزشی و درمان مشکلات مربوط به زنان مبتلا به PCOSاز موضوعات مورد توجه محققان می باشد.
 

 

 

1-2- بیان مسئله:
 

سندروم تخمدان پلی­کیستیک گذشته از مسائل مربوط به زیبایی که شامل تظاهرات هایپرآندروژنیک نظیر هیرسوتیسم و آکنه می باشد با مشکلات متابولیک جدی طولانی مدت نیز همراه است . در واقع، PCOS ریسک سندروم متابولیک(16) ، دیابت نوع 2 (17) و احتمالا بیماری­های قلبی عروقی (18) را افزایش می­دهد. به علاوه ، ناباروری وابسته به عدم تخمک­ گذاری که همراه با هایپرآندروژنیسم و تخمدان های حاوی کیست­ های متعدد، یکی از سه معیار تشخیصی این سندرم محسوب می­شود ، نگرانی عمده دیگری برای زنان مبتلا به PCOS  می باشد(19).
 

آندروژن ها و انسولین عوامل اصلی در ایجاد PCOS می باشند اما اتیولوژی دقیق این بیماری نامشخص است و احتمالا زمینه های ژنتیک در آن نقش دارد. آندروژن­ ها موجب ویژگی های ظاهری و فنوتیپی بیماری می­شوند و مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی موجب عوارض درازمدت متابولیک می ­شود(20).اختلال در ترشح و پاسخ به انسولین مستقل از وزن است،اگرچه چاقی آنرا تشدید می­ کند.از آنجایی که زنان PCOS مستعد داشتن نمایه توده بدنی (BMI)بیشتر از محدوده نرمال و توزیع مرکزی چربی می­باشند، مقاومت به انسولین درآنان گسترش می­یابد(21). نقش مرکزی مقاومت به انسولین در بروز تظاهرات  PCOSآنرا بعنوان هدف اولیه برای مدیریت PCOS مطرح می­ کند(22).بررسی­های مختلف نشان داده که هیپرانسولینمی و مقاومت به انسولین نه تنها موجب تشدید اختلالات باروری می­شوند، بلکه نقش اصلی در ایجاد اختلالات متابولیک را نیز به عهده دارند(24،23). مقاومت به انسولین و افزایش انسولین خون به طور شایع در PCOS مشاهده می­گردد(21). حدود یک­سوم از بیماران چاق مبتلا به PCOS دچار اختلال تحمل گلوکز(IGT) و 5/7 تا10درصد مبتلا به دیابت قندی نوع ۲ هستند(21).دیس­لیپیدمی نیز به طور شایع در PCOS وجود دارد . سایر یافته­ها در زنان مبتلا به PCOS عبارت است (22)از افزایش پرفشاری خون با گذشت زمان و رسیدن شیوع آن به میزان۴۰درصد در حوالی سن یائسگی، بالا رفتن شیوع آترواسکلروز و بیماری های قلبی و عروقی و افزایش۷ برابری خطر انفارکتوس میوکارد. مقاومت به برداشت گلوکز با تحریک انسولین، پدیده نسبتاً شایعی محسوب می­شود و فقط یکی از اجزای حالتی است که قبلاً سندرومX   نامیده می­شد و امروزه سندروم متابولیک نامیده می­شود (22).اهمیت این سندروم به عنوان یکی از عوامل خطر بیماری قلبی عروقی منجر به ایجاد معیارهای تشخیصی برای آن شده است (21). بیشترین معیار مورد استفاده در مطالعات مختلف معیار  ATP_IIIمی­باشد که شامل موارد زیر است: هیپرتانسیون (فشارخون بیشتر یا مساوی mmHg85/ 130)، تری­گلیسرید بیشتر یا مساوی mg/dl 150،  HDL کلسترول کمتر از mg/dl 50 ، چاقی شکمی (دورکمر بیشتر از cm 88) و گلوکز ناشتا بیشتر یا مساوی mg/dl110 (23،22). در بررسی­ های صورت گرفته در مناطق مختلف دنیا، شیوع سندروم متابولیک در میان زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی­کیستیک رابین۷تا۴۳درصدگزارش کرده­اند(25-24).این تفاوت در شیوع سندرم متابولیک در بررسی ­های مختلف ممکن است به علت تفاوت در شاخص­های تشخیصی ، تفاوت های نژادی و جغرافیایی باشد(25).
 

از سویی ارتباط بالینی میان هیپرانسولینمی و عدم ­تخمک­ گذاری توأم با هیپرآندروژنیسم، در سرتاسر دنیا و در میان تمام گروه های نژادی شناخته شده است (22). مطالعات نشان داده است که انسولین دارای اثرات عمیقی در دو سطح استرومای تخمدان و فولیکولا ست.انسولین ترشح آندروژن ­ها را در تخمدان القا می­­کند و افزایش آندروژن ها باعث تحلیل فولیکول های درحال رشد می شود و با پدیدار شدن یک فولیکول غالب تداخل می کند(26). افزایش تعداد فولیکول ها و افزایش آندروژن­ها در زنان مبتلا به  PCOS منجر به افزایش تولید هورمون آنتی­مولرین[1] (AMH) می­گردد(26).هورمون آنتی­مولرین یک نشانگر کلینیکی برای تشخیص تخمدان­های کم بارور در زنان می­باشد(27).این هورمون یک گلیکوپروتئین است که به صورت اوتوکراین و پاراکراین عمل می­ کند (28). سطوح سرمی هورمون آنتی­مولرین در زنان با تعداد فولیکول­ها مرتبط است.این هورمون توسط سلول­های گرانولوزای فولیکول­های در حال رشد تولید می­شود. تحقیقات نشان داده که غلظت  AMH با سن بیولوژیکی کاهش و با انسولین افزایش می­یابد(29).  AMHاثر بازدارنده روی فراخوانی فولیکول اصلی و نیز روی حساسیت فولیکول­ها ی درحال رشد به هورمون محرک فولیکولی (FSH) دارد (30). بنابراین پیشنهاد شده است که هیپرآندروژنیسم به افزایش تعداد فولیکول­های کوچک آنترال و افزایش ترشح AMH در بیماران PCOS کمک کند (31) .درطول دهه های گذشته ، شیوه ­های درمانی  متعددی برای درمان عدم تخمک گذاری در بیماران PCOS پیشنهاد شده است (34)،اما بنظر می رسد درمان­های دارویی به تنهایی در بهبود ناباروری این بیماران موثر نیست (35) . تاکنون مطالعات گوناگون ، تاثیر تغییر یا اصلاح سبک زندگی را در زنان مبتلا به

 

اردبیهشت 1389

 

 

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

فهرست

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب                                                                                                                                 ح
فهرست جداول                                                                                                                   ر
فهرست نمودار                                                                                                                    ز
فهرست شکل                                                                                                                     س
چکیده فارسی                                                                                                                            ش
چکیده لاتین                                                                                                                              ص
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 فهرست مطالب                                                                                                                       صفحه                                                        
فصل اول : طرح تحقیق                                                                                                                 1
1 ـ 1 . مقدمه                                                                                                                                                      2
1 ـ 2 . بیان مسأله                                                                                                                                                3
1 ـ 3 . ضرورت واهمیت تحقیق                                                                                                                          4
1 ـ 4 . اهداف تحقیق                                                                                                                                          5
1 ـ 5 . متغیرهای تحقیق                                                                                                                                       5
1 ـ 6 .فرضیه های تحقیق                                                                                                                                     5
1 ـ 7 . محدودیت های تحقیق                                                                                                                             6
1 ـ 8 . تعریف واژها و اصطلاحات تحقیق                                                                                                            7
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق                                                                         9
2 ـ 1 . مقدمه                                                                                                                                                     10
2 ـ 2 . مبانی نظری پژوهش                                                                                                                                10
2 ـ 2 ـ 1 . تاریخچه کراتین                                                                                                                                10
2 ـ 2 ـ  2 . منابع کراتین                                                                                                                                     11
2 ـ 2 ـ 3 . سنتز درونی و مکانیزم کراتین                                                                                                            11
2 ـ 2 ـ 4 . نقش کراتین در بدن                                                                                                                         12
2 ـ 2 ـ 5 . وزن بدون چربی(وزن خالص LBW)                                                                                                13
2 ـ 2 ـ 6 . رابطه کراتین و کسب وزن                                                                                                                14
2 ـ 2 ـ 7 . ارزیابی ترکیبات بدنی                                                                                                                       14
2 ـ 2 ـ 8 . مکمل سازی کراتین و ترکیب بدنی                                                                                                  15
2 ـ 2 ـ 9 . مکمل سازی کراتین و قدرت                                                                                                            17
2 ـ 2 ـ 10 . مکمل سازی کراتین و سرعت                                                                                                         18
2 ـ 2 ـ 11 . مکمل سازی کراتین و توان                                                                                                            19
2 ـ 2 ـ 12 . انتقال کراتین                                                                                                                                 20
2 ـ 2 ـ 13 . جذب و توزیع کراتین مصرفی در بدن                                                                                             21
2 ـ 2 ـ 14 . ارتباط فیزیولوژیکی کراتین ـ واکنش کراتین کیناز                                                                          22
2 ـ 2 ـ 15 . سازوکار عمل کراتین                                                                                                                     22
2 ـ 2 ـ 16 . سوخت و ساز انرژی                                                                                                                        22
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 ـ 2 ـ 17 . ساخت پروتئین                                                                                                                                   23
2 ـ 2 ـ 18 . تثبیت غشاء                                                                                                                                         25
2 ـ 2 ـ 19 . تأثیر کراتین بر عملکرد ورزشی                                                                                                           25
2 ـ 2 ـ 20 . اثرات مصرف کراتین بر عملکرد افراد مسن                                                                                         28
2 ـ 2 ـ 21 . تأثیرمصرف مکمل کراتین برعملکرد مغز                                                                                            29
2 ـ 2 ـ 22 . عوارض جانبی کراتین                                                                                                                       30
2 ـ 2 ـ 23 . اثر مصرف کراتین بر بیماری ها                                                                                                          31
2 ـ 2 ـ 24 . اثر مصرف کراتین بر بیماری های عصبی- عضلانی                                                                            31
2 ـ 2 ـ 25 . اثر مصرف کراتین بر تهوع، استفراغ، اسهال                                                                                        32
2 ـ 2 ـ 26 .  اثر مصرف کراتین بر عملکردکلیه ها                                                                                                 32
2 ـ 2 ـ 27 . اثر مصرف کراتین بر کبد                                                                                                                  33
2 ـ 2 ـ 28 . اثر مصرف کراتین بر قلب و عروق                                                                                                     33
2 ـ 2 ـ 29 . اثر مصرف کراتین برگرمازدگی                                                                                                         34
2 ـ 2 ـ 30 . اثر مصرف کراتین بر کشیدگی وگرفتگی عضله                                                                                  34
2 ـ 2 ـ 31 . اثر مصرف کراتین بعد از عمل جراحی در برگشت به حالت اولیه                                                         35
2 ـ 3 . پیشینه تحقیق                                                                                                                                             35
2 ـ 3 ـ 1 . پژوهش های انجام شده خارجی                                                                                                           35
2 ـ3 ـ 2 . پژوهش های انجام شده داخلی                                                                                                              45
فصل سوم : روش شناسی تحقیق                                                                      47
3 ـ 1 . مقدمه                                                                                                                                                       48
3 ـ 2 . روش تحقیق                                                                                                                                             48
3 ـ 3 . جامعه آماری                                                                                                                                            48
3 ـ 4 . نمونه آماری                                                                                                                                             48
3 ـ 5 . پروتکل آزمون گیری                                                                                                                               48
3 ـ 6 . متغیرهای تحقیق                                                                                                                                        49
3 ـ 6 ـ 1 . متغیر مستقل                                                                                                                                         49
3 ـ 6 ـ 2 . متغیر وابسته                                                                                                                                          49
3 ـ 7 . ابزارهای اندازه گیری                                                                                                                                49
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3ـ 8 . روش های اندازه گیری                                                                                                                               49
3 ـ 8 ـ 1 .  اندازه گیری قد                                                                                                                                   50
3 ـ 8 ـ 2 . اندازه گیری وزن                                                                                                                                  50
3 ـ 8 ـ 3 . شاخص توده بدن                                                                                                                                  50
3 ـ 8 ـ 3 . اندازه گیری دور کمر(شکم)                                                                                                                50
3 ـ 8 ـ 4 . اندازه گیری اندازه بازو                                                                                                                        50
3 ـ 8 ـ 5 . اندازه گیری اندازه ران                                                                                                                         50
3 ـ 8 ـ 6 . اندازه گیری در صد چربی بدن                                                                                                              50
3 ـ 8 ـ 7 . اندازه گیری ضخامت چین پوستی شکمی                                                                                              51
3 ـ 8 ـ 8 . اندازه گیری ضخامت چین پوستی سه سر بازویی                                                                                    51
3 ـ 8 ـ 9 . اندازه گیری ضخامت چین پوستی زیرکتف                                                                                          52
3 ـ 8 ـ 10 . اندازه گیری قدرت عضلانی سینه توسط 1RM                                                                                    53
3 ـ 8 ـ 11 . اندازه گیری قدرت عضلانی بازو توسط 1RM                                                                                     53
3 ـ 8 ـ 12 . اندازه گیری قدرت عضلانی تحتانی1RM                                                                                            53
3 ـ 8 ـ 13 . اندازه گیری قدرت عمومی بدن بویژه عضلات پشت توسط 1RM                                                        53
3 ـ 9 . برنامه بارگیری کراتین                                                                                                                                 54
3 ـ 10. برنامه تمرینی                                                                                                                                             55
3 ـ 10 ـ 1 . مراحل انجام حرکت پرس سینه هالتر                                                                      56
3 ـ 10 ـ 2 . مراحل انجام حرکت پرس بالا سینه هالتر                                                                                               57
3 ـ 10 ـ 3 . مراحل انجام حرکت پرس زیرسینه دمبل                                                                                               58
3 ـ 10 ـ 4 . مراحل انجام حرکت سرشانه هالتر از جلو                                                                                              59
3 ـ 10 ـ 5 . مراحل انجام حرکت نشر از جانب                                                                                                        59
3 ـ 10 ـ 6 . مراحل انجام حرکت کول هالتر                                                                                                           60
3 ـ 10 ـ 7 . مراحل انجام پشت بازو با حرکت پرس سینه هالتر دست جمع                                                                61
3 ـ 10 ـ 8 . مراحل انجام حرکت پشت بازو با سیم کش                                                                                          61
3 ـ 10 ـ 9 . مراحل انجام حرکت اسکات با هالتر از پشت                                                                                         62
3 ـ 10 ـ 10. مراحل انجام حرکت پرس پا، زاویه 45 (جک پا)                                                                                 63
3 ـ 10 ـ 11. مراحل انجام حرکت جلوپا با دستگاه (ماشین)                                                                                      64
3 ـ 10 ـ 12. مراحل انجام حرکت پشت پا دستگاه (ماشین) خوابیده                                                                         64                                                 
3 ـ 10 ـ 13. مراحل انجام حرکت ساق پا ایستاده دستگاه                                                                                        65
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 ـ 10 ـ 14. مراحل انجام حرکت دراز و نشست با وزنه (سیت،آپ)                                                                    65
3 ـ 10 ـ 15. مراحل انجام حرکت زیرشکم نشسته روی میز شیبدار                                                                       66
3 ـ 10 ـ 16. مراحل انجام حرکت ددلیفت                                                                                                          67
3 ـ 10 ـ 17. نحوه انجام حرکت بارفیکس، دست باز از جلو                                                                                68
3 ـ 10 ـ 18. مراحل انجام حرکت زیربغل قایقی (پارویی، روینگ)                                                                      68
3 ـ 10 ـ 19. مراحل انجام حرکت جلوبازو با هالتر لاری                                                                                      69
3 ـ 10 ـ 20 . مراحل انجام حرکت جلوبازو با دمبل جفت نشسته                                                                          70
3 ـ 11 . روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                               71
فصل چهارم : یافته های تحقیق                                                                       72
4 ـ 1 . مقدمه                                                                                                                                                    73
4 ـ 2 . تجزیه و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی                                                                                                   73
4 ـ 2 ـ 1 . شاخص­های آماری مربوط به سن                                                                                                      73
4 ـ 2 ـ 2 . شاخص­های آماری مربوط به سابقه                                                                                                    73
4 ـ 2 ـ 3 . شاخص­های آماری مربوط به قد                                                                                                        74
4 ـ 2 ـ 4 . وزن بدن                                                                                                                                           74
4 ـ 3 . آزمون فرضیه های پژوهش                                                                                                                     75
4 ـ 3 ـ 1 . فرضیه اول                                                                                                                                        75
4 ـ 3 ـ 2 . فرضیه دوم                                                                                                                                        76
4 ـ 3 ـ 3 . فرضیه سوم                                                                                                                                       77
4 ـ 3 ـ 4 .فرضیه چهارم                                                                                                                                     78
4 ـ 3 ـ 5 . فرضیه پنجم                                                                                                                                      79
4 ـ 3 ـ 6 . فرضیه ششم                                                                                                                                     81
4 ـ 3 ـ 7 . فرضیه هفتم                                                                                                                                      82
4 ـ 3 ـ 8 . فرضیه هشتم                                                                                                                                     83
فصل پنجم : بحث و بررسی و نتیجه گیری                                                                    84
5 ـ 1. مقدمه                                                                                                                                                     85
5 ـ 2 . خلاصه تحقیق                                                                                                                                        85
5 ـ 3 . بحث و بررسی                                                                                                                                       86
5 ـ 4 . نتیجه گیری                                                                                                                                            89
5 ـ 5 . پیشنهادات برخاسته از تحقیق                                                                                                                  89
5 ـ 5 . پیشنهادات به محققین آینده                                                                                                   90
منابع                                                                                                                            91
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول                                                                                                        صفحه
جدول3 ـ 1 . پروتکل روش تمرین با وزنه                                                                                                          55
جدول 3 ـ 2 . برنامه تمرینی یکشنبه ها عضلات (سینه + سرشانه + پشت بازو)                                                       56
جدول 3 ـ 3 . برنامه تمرینی سه شنبه ها عضلات (پا+ شکم)                                                                                56
جدول 3 ـ4 . برنامه تمرینی پنج شنبه ها عضلات(زیربغل + جلوبازو)                                                                    56
جدول 4 ـ 1 . شاخص­های آماری مربوط به سن بر حسب سال                                                                             73
جدول 4 ـ 2 . شاخص­های آماری مربوط به سابقه بر حسب سال                                                                          73
جدول 4 ـ 3 . شاخص­های آماری مربوط به قد بر حسب سانتی متر                                                                      74
جدول 4 ـ 4 . شاخص­های آماری مربوط به وزن  بر حسب کیلوگرم                                                                   74
جدول 4 ـ 5 . مقایسه میانگین های پرس سینه گروه ها در پیش و پس آزمون                                      75
جدول 4 ـ 6 . مقایسه میانگین های اسکات گروه ها در پیش و پس آزمون                                        76
جدول 4 ـ 7 . مقایسه میانگین های لاری گروه ها در پیش و پس آزمون                                                              78
جدول 4 ـ 8 . مقایسه میانگین های ددلیفت گروه ها در پیش و پس آزمون                                                          79
جدول 4 ـ 9 . مقایسه میانگین های اندازه دور بازو گروه ها در پیش و پس آزمون                                                80
جدول 4 ـ 10 . مقایسه میانگین های اندازه دور ران گروه ها در پیش و پس آزمون                                              81
جدول 4 ـ 11 . مقایسه میانگین های درصدچربی گروه ها در پیش و پس آزمون                                                  82
جدول 4 ـ 12 . مقایسه میانگین های میزان توده بدون چربی گروه ها در پیش و پس آزمون                                  83
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودار                                                                                                            صفحه
نمودار 4 ـ 1 . تغییرات رکورد پرس سینه در پیش و پس آزمون .                                                                          76
نمودار 4 ـ 2 . تغییرات رکورد اسکات در پیش و پس آزمون .                                                                              77
نمودار 4 ـ 3 . تغییرات رکورد جلوبازو لاری در پیش و پس آزمون.                                             78
نمودار 4 ـ 4 . تغییرات رکورد ددلیفت در پیش و پس آزمون.                                                                               79
نمودار 4 ـ 5 . تغییرات اندازه دور بازو در پیش و پس آزمون .                                                                              80
نمودار 4 ـ 6 . تغییرات اندازه دور ران در پیش و پس آزمون.                                                                               81
نمودار 4 ـ 7 . تغییرات درصد چربی بدن در پیش و پس آزمون.                                                                           82
نمودار 4 ـ 8 . تغییرات توده بدون چربی در پیش و پس آزمون.                                                                            83
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل                                                                                                                صفحه
شکل3 ـ 1 ضخامت چین پوستی شکمی                                                                                                                52
شکل3 ـ 2 ضخامت چین پوستی سه سر بازویی                                                                                                      52
شکل3 ـ3 ضخامت چین پوستی سه زیر کتفی                                                                                                        53
شکل 3 ـ 4 . مربوط به انجام حرکت پرس سینه تخت با هالتر                                                                                   58
شکل 3 ـ 5 . مربوط به انجام حرکت پرس بالاسینه هالتر                                                                                          58
شکل 3 ـ 6 . مربوط به انجام حرکت حرکت پرس زیرسینه دمبل دست روبرو                                                          59
شکل 3 ـ 7 . مربوط به انجام حرکت پرس سرشانه هالترازجلو ایستاده                                                                      60
شکل 3 ـ 8 . مربوط به انجام حرکت نشرازجانب ایستاده                                                                                         60
شکل 3 ـ 9 . مربوط به انجام حرکت کول هالتر                                                                                                       61
شکل 3 ـ 10 . مربوط به انجام پشت بازو با حرکت پرس سینه هالتردست جمع                                                          62
شکل 3 ـ 11 . مربوط به انجام حرکت پشت بازو با سیم کش                                                                                   63
شکل 3 ـ 12 . مربوط به انجام حرکت اسکات هالتر از پشت                                                                                    64
شکل 3 ـ 13 . مربوط به انجام حرکت پرس پا                                                                                                        64
شکل 3 ـ 14 . مربوط به انجام حرکت جلوپا دستگاه                                                                                  65
شکل 3 ـ 15 . مربوط به انجام حرکت پشت پا دستگاه                                                                                            66
شکل 3 ـ 16 . مربوط به انجام حرکت ساق پا دستگاه                                                                                              66
شکل 3 ـ 17 . مربوط به انجام حرکت دراز و نشست دستگاه                                                          67
شکل 3 ـ 18 . مربوط به انجام حرکت حرکت زیرشکم نشسته روی میز شیبدار                                                        68
شکل 3 ـ 19 . مربوط به انجام حرکت ددلیفت                                                                                                        69
شکل 3 ـ 20 . مربوط به انجام حرکت بارفیکس، دست باز از جلو                                                    70
شکل 3 ـ 21 . مربوط به انجام حرکت زیربغل قایقی ثابت                                                                                        71
شکل 3 ـ 22 . مربوط به انجام حرکت جلوبازو لاری دستگاه                                                                                   71
شکل 3 ـ 23 . مربوط به انجام حرکت جلوبازو دمبل جفت نشسته                                                                            72
 
 

 

چکیده فارسی 

 

عنوان پایان نامه : تأثیر دو روش بارگیری کراتین همراه با 6 هفته تمرینات مقاومتی بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک ورزشکاران  تمرین کرده مقاومتی

 

مهم ترین عملکرد کراتین حمایت از بازسازی ATP  و افزایش مقادیر فسفوکراتین عضله است. استفاده از مکمل کراتین بعد از المپیک 1992 بارسلونا عمومیت پیدا کرد. بطوری که مصرف آن در بین ورزشکاران در دو دهه اخیر جهت بهبود عملکرد و افزایش توده عضلانی شیوع زیادی پیدا کرده است. لذا با توجه به کمبود تحقیقات در رابطه با شیوه صحیح مصرف آن تحقیق حاضر قصد دارد تا تأثیر مصرف مکمل کراتین همراه با بارگیری و بدون بارگیری را بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک همراه با تمرینات قدرتی در طی 6 هفته بر ورزشکاران  بدنساز مرد مشخص سازد. بدین منظور 27 نفر از بدنسازان مرد با میانگین سنی 22.26 سال ، قد 178.41 سانتی متر ، وزن 50 . 80 کیلو گرم به صورت تصادفی در یک طرح دوسوکور به دو گروه تجربی و یک گروه دارو نما گروه تقسیم شدند. گروه تجربی یک به عنوان گروه بارگیری (9  = n ) ، گروه تجربی دو به عنوان گروه بدون بارگیری (9  = n ) و گروه دارو نما (9 = n ) تقسیم شدند. از آزمودنی ها پیش آزمون و پس آزمون شامل قدرت عضلانی سینه ، جلوبازو و پا توسط 1RM با وزنه های آزاد و ترکیب بدنی (توده بدون چربی ، درصد چربی بدن) و اندازه قسمت های مختلف بدن گرفته شد. پروتکل تمرین برای هر 3 گروه یکسان بود که به مدت 6 هفته و هر هفته3 جلسه برنامه تمرین مقاومتی را انجام داده اند. گروه بارگیری روزانه 20 گرم کراتین را در 4 وعده 5 گرمی به مدت 6 روز و در ادامه روزی 10 گرم کراتین تا اتمام برنامه (دوره نگهداری) مصرف نمود و گروه بدون بارگیری روزانه 10 گرم کراتین و گروه دارونما همانند برنامه گروه دو عمل کرد، ولی بجای کراتین از نشاسته استفاده شد. برای مقایسه بین گروه ها از آزمون آماری ANOVA و تست تعقیبی توکی در نرم افزار spss نسخه 16 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بارگیری مکمل کراتین بطور معنی داری می ­تواند باعث افزایش قدرت عضلانی در حرکات پرس سینه، جلو بازو و لیفت شود. بنابراین بطور کلی می­توان نتیجه گیری کرد که شیوه مصرف مکمل کراتین همراه با بارگیری منجر به افزایش قدرت و بهبود توده عضلات بدون چربی نسبت به شیوه مصرف بدون بارگیری و یا دارو نما شود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به تأثیر مثبت مصرف مکمل کراتین بر تغییرات قدرت عضلانی ، وزن وحجم ، و ترکیب بدنی آزمودنی ها (که در منابع دیگر هم به آن اشاره شده است) به مربیان ، ورزشکاران  و مسئولان تغذیه تیم های ورزشی پیشنهاد می­شود این ماده را به رژیم غذایی اضافه نمایند و جهت تأثیر گذاری بیشتر ، طریقه مصرف آن به شیوه بارگیری باشد ، با این وجود هنوز هم سؤالات زیادی در خصوص تأثیرات کراتین وجود دارد که جواب به آن ها می ­تواند کمک زیادی برای ورزشکاران  سایر رشته ها باشد. از این رو امید است که محققین در تحقیقات آتی خود به این سؤلات پاسخ دهند.  واژه های کلیدی : مکمل کراتین منوهیدرات ، بارگیری ، تمرینات قدرتی با وزنه ، ترکیبات بدن ، حداکثر تکرار بیشینه 1RM

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 ـ 1 . مقدمه

 

با گذشت زمان و پیشرفت علوم مختلف ورزشی، سطوح مهارتی ورزشکاران در رشته های مختلف، پیشرفت روزافزونی کرده است. رکوردهای ورزشکاران به فرازهای جدیدی رسیده است و مرز بین موفقیت و شکست به حداقل رسیده است [30] .

 

تغذیه یکی از عوامل بسیار مهمی است که غالباً به خوبی درک نشده و می ­تواند بر روی عملکرد ورزشی اثر بگذارد. بنابراین مربیان و ورزش کاران، در جستجوی عاملی هستند که هر چند ناچیز شانس پیروزی آنها را افزایش دهد. مکمل های غذایی و دارویی از جمله عواملی هستند که اکثر ورزشکاران حرفه­ای برای به حداکثر رساندن اجرای خود از آنها استفاده می کنند [30] . از این رو ممکن است به مواد یا دارو هایی که موجب افزایش عملکرد ورزشی آنها می­شوند، یعنی مواد نیروزا[1] روی آورند. هر چند برخی از این مواد می­توانند بر عملکرد ورزشی اثرگذار باشند، اما بعضی از آنها می­توانند عواقب مرگ باری داشته باشند [30] .

 

استفاده از مکمل کراتین[2] بعد از المپیک 1992 بارسلونا عمومیت پیدا کرد. به طوری که در چند سال اخیر در میان ورزشکاران رقابتی در اکثر رشته های ورزشی متداول شده است. از هر چهار ورزش کار صاحب مدال در بازی های المپیک 1996 آتلانتا، سه نفر از مکمل کراتین استفاده کرده بودند. کراتین ازجمله مکملی است که سازمان های بین المللی ورزشی، تا کنون آن را به عنوان یک ماده شیمیایی غیر قانونی معرفی نکرده اند .

 

مطالعات انجام شده بر روی تمریناتِ کمتر از دو هفته همراه با مصرف مکمل کراتین، هیچ ضرری را گزارش نکرده اند [30]. بدون ضرر بودن استفاده از آن به اضافه،

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1. مقدمه 3

 

1-2. تعریف مساله و بیان نکات اصلی. 4

 

1-4 اهداف پژوهش 7

 

.1-4-1 هدف کلی 7

 

1-4-2. اهدف جزیی. 7

 

1-5. فرضیه ­های تحقیق. 7

 

1-6. روش اجرای پژوهش. 7

 

1-7.  محدودیت­های پژوهش 9

 

1-8. تعریف عملیاتی واژه­ها 9

 

فصل دوم: پیشینه تحقیق

 

2-1. مقدمه 15

 

2-2.  آناتومی و ساختار پا 14

 

2-3.  مفاصل پا 15

 

2-4.  قوس­های پا. 18

 

2-5. عضلات عمل کننده روی مجموعه پا 19

 

2-5-1.  عضلات قسمت خارجی پا. 19

 

2-5-6. عضله درشت نئی قدامی. 20

 

2-5-7. عضله دوقلو. 21

 

2-5-8. عضله نعلی. 22

 

2-5-9.   عضله نازک نئی طویل. 22

 

2-6. کف پای صاف. 23

 

2-7. انواع کف پای صاف 24

 

2-7-1 کف پای صاف منعطف. 24

 

2-7-2. کف پای صاف غیر منعطف(سخت) 26

 

2-8. عوارض ناشی از صافی کف پا. 27

 

2-9.  راه رفتن 27

 

2-9-1.  اصطلاح شناسی راه رفتن 27

 

2-9-2  بیومکانیک راه رفتن 29

 

2-10. سیکل راه رفتن. 31

 

2-11. مراحل تشکیل دهنده فاز استانس 35

 

2-12. رویدادهای مرحله نوسان 37

 

مرحله پروپالژن. 37
2-13.  استراید، استپ، کدنس. 39

 

2-14.  حرکت مفاصل . 42

 

2-15.  حرکات در صفحه ساجیتال. 43

 

2-16.  خستگی 45

 

2-16-1.  خستگی در سطح سیستم اعصاب مرکزی 46

 

2-16-2.  خستگی در سطح نخاع و اعصاب محیطی. 46

 

2-16-3.  خستگی در محل اتصال عصبی عضلانی 47

 

2-16-4.  خستگی در عضله 48

 

2-17.  پروتکلهای خستگی اندام تحتانی. 48

 

2-18. میزان درک فشار (RPE) 49

 

2-19.  اثر خستگی بر پارامترهای بیومکانیکی راه رفتن. 50

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

3-1. مقدمه 55

 

3-2. نوع تحقیق. 55

 

3-3. جامعه آماری و نحوه گزینش نمونه­ها. 55

 

3-3-1. شرایط عمومی ورود به آزمون. 55

 

3-3-2 شرایط اختصاصی ورود به آزمون . 55

 

3-3-2-1  شاخص قوس. 56

 

3-3-2-2.  ارتفاع ناوی نرمالایز شده  58

 

3-3-2-3. افت ناوی 59

 

3-3-3.  مشخصات آزمودنی­های شرکت کننده در پژوهش . 60

 

3-4. متغیرهای تحقیق 61

 

3-4-1  متغیرهای مستقل 61

 

3-4-2  متغیرهای وابسته . 61

 

3-5 ابزار اندازه ­گیری. 62

 

3-6. روش اجرای پژوهش. 65

 

3-7.  تجزیه و تحلیل داده­های کینماتیکی 66

 

3-8. روش­های آماری. 68

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1 مقدمه . 71

 

4-2 نتایج حاصل از پیش آزمون. 71

 

4-2-1   مقایسه زوایای مفاصل گروه­های کف پای صاف و نرمال طی پیش آزمون 71

 

4-2-2  مقایسه متغیرهای سری زمانی گروه­های کف پای صاف و نرمال طی پیش آزمون 74

 

4- 3. مقایسه تفاوت­های درون گروهی 75

 

4-3-1.  بررسی نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای زوایای مفصلی در پیش و پس آزمون گروه نرمال 75

 

4-3-2  بررسی نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای زوایای مفصلی در پیش و پس آزمون گروه کف پای صاف 78

 

4-3-3   بررسی نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای سری_ زمانی پیش و پس آزمون گروه نرمال. 81

 

4-3-4  بررسی نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای سری_ زمانی پیش و پس آزمون گروه کف پای صاف 82

 

4-4  نتایج حاصل از مقایسه تفاوت­های بین گروهی. 84

 

4-4-1 بررسی نتایج حاصل از مقایسه مقادیر تغییرات زوایای مفاصل بین گروه های کف پای صاف و نرمال در پای راست و چپ 84

 

4-4-2  بررسی نتایج حاصل از مقایسه داده­های سری زمانی مفاصل بین گروه­های کف پای صاف و نرمال. 85

 

4-5. مقایسه تفاوت­های بین گروهی در پس­آزمون. 94

 

4-5-1. مقایسه نتایج حاصل از میانگین­های داده­های زوایای مفاصل بین گروه­های کف پای صاف و نرمال در پای راست و چپ در پس­آزمون 94

 

4-5-2. مقایسه نتایج حاصل از اختلاف میانگین­های داده­های سری-زمانی بین گروه­های کف پای صاف و نرمال در پای راست و چپ در پس­آزمون. 95

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1. مقدمه. 99

 

5 -2. بررسی نتایج حاصل از پیش آزمون   99

 

5-2-1.  زوایای مفصلی مچ پا زانو و ران در مرحله ضربه پاشنه. 99

 

5-2-2.  زوایای مفصلی مچ پا زانو و ران در مرحله میانه استانس. 100

 

5-2-3 زوایای مفصلی مچ پا زانو و ران در مرحله پروپالژن 101

 

5-3 بررسی نتایج حاصل از مقایسه تفاوت های درون گروهی. 102

 

5-4 بررسی نتایج حاصل از مقایسه تغییرات متغیرها بین گروه­ها در پس آزمون. 103

 

5-5.  بررسی نتایج حاصل از مقایسه تفاوت­های بین گروهی در پس آزمون . 104

 

5-6. نتیجه­گیری نهایی. 104

 

5-7. پیشنهادات.   104

 

پیوست الف: رضایت نامه. 101

 

پیوست ب: پرسشنامه ورود به آزمون 102

 

منابع. 103

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول 2-1. عوامل ایجاد کف پای صاف در گروه های مختلف سنی. 26

 

جدول 2-2.  مقیاس 20-6 نمره­ای RPE. 50

 

جدول 3- 1. مشخصات دموگرافیکی آزمودنی های شرکت کننده در پژوهش. 61

 

جدول 4-1. مقایسه نتایج پیش آزمون متغیرهای زوایه­ای مفاصل بین گروه های کف پای صاف و نرمال. 72

 

جدول 4-2.  مقایسه نتایج پیش آزمون متغییرهای سری زمانی بین گروه های کف پای صاف و نرمال. 74

 

جدول 4-3. مقایسه نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای سری_ زمانی پیش و پس آزمون گروه نرمال 81

 

جدول 4-4.  مقایسه نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای سری_ زمانی پیش و پس آزمون گروه کف پای صاف 82

 

جدول 4-5  مقایسه نتایج حاصل از مقایسه مقادیر تغییرات زوایای مفاصل بین گروه ها در پای راست و چپ 84

 

جدول 4-.6  مقایسه نتایج حاصل از داده­های سری زمانی مفاصل بین گروه­های کف پای صاف و نرمال در پای راست و چپ 85

 

جدول 4-7. نتایج حاصل از اختلاف میانگین­های داده­های زوایای مفاصل بین گروه­های کف پای صاف و نرمال در پای راست و چپ در پس­آزمون 94

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

شکل 2- 1. مفصل تالوکرورال (مچ پا). 16

 

شکل 2- 2. محور مفصل ساب تالار 17

 

شکل 2- 3. وضعیت محور مفصل ساب تالار . 17

 

شکل 2- 4. سوپینیشن (راست) و پرونیشن (چپ). 18

 

شکل 2- 5. قوسهای کف پایی 19

 

شکل 2- 6. تست جک .  25

 

شکل 2- 7. مراحل مختلف راه رفتن 31

 

شکل 2- 8. مرحله استانس سیکل راه رفتن .  32

 

شکل 2- 9. مرحله نوسان سیکل راه رفتن .  33

 

شکل 2- 10. تماس اولیه .  33

 

شکل 2- 11. صاف شدن پا .  34

 

شکل 2- 12. مرحله میانی استانس. 34

 

شکل 2- 13. جدا شدن پاشنه از زمین  34

 

شکل 2- 14. جدا شدن انگشتان .  35

 

.شکل 2-16: فوت فلت. 36

 

شکل 2-17: میداستانس. 36

 

شکل2-18: جدا شدن پاشنه. 37

 

شکل 2-19 : جدا شدن پنجه . 37

 

شکل2-20: مرحله شتاب گرفتن 38

 

شکل 2-21 : مرحله میانه نوسان  38

 

شکل 2-24: زوایای مفاصل 44

 

شکل 3- 1. نواحی سه گانه کف پا و دستورالعمل محاسبه شاخص قوس. 56

 

شکل 3- 2. طبقه بندی انواع پا براساس شاخص قوس. 57

 

شکل 3-4 . نحوه محاسبه مساحت در نرم افزار Autocad. 58

 

شکل 3-5. ارتفاع ناوی، طول محور بریده شده پا  59

 

شکل 3- 6. نحوه اندازهگیری افت استخوان ناوی. 60

 

شکل 3- 7.  L wand و مارکرهای مورد استفاده 62

 

شکل 3- 8. فضای آزمایشگاه و محل قرارگیری دوربینها در نرم افزار و در آزمایشگاه 63

 

شکل 3- 9. محیط نرم افزار vicon. 64

 

شکل 3- 10 مارکرهای  نصب شده روی اندام تحتانی. 66

 

شکل 3-11. راه رفتن در مسیر، لحظه برخورد پاشنه و بلند شدن پنجه 66

 

شکل 3-12. نمایی از نرم افزار vicon هنگام تجزیه و تحلیل داده ها و فیلترینگ. 67

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

 

 

نمودار 4-1 مقایسه مقادیر زوایای مفصل مچ پا در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه نرمال. 75

 

نمودار 4-2 مقایسه مقادیر زوایای مفصل زانو در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه نرمال . 75

 

نمودار 4-3 مقایسه مقادیر زوایای مفصل ران در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه نرمال. 76

 

نمودار 4-4 مقایسه مقادیر زوایای مفصل مچ در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه نرمال. 76

 

نمودار 4-5 مقایسه مقادیر زوایای مفصل زانو در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه نرمال. 77

 

نمودار 4-6 مقایسه مقادیر زوایای مفصل ران در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه نرمال. 77

 

نمودار 4-7 مقایسه مقادیر زوایای مفصل مچ پا در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه کف پای صاف. 78

 

نمودار 4-8 مقایسه مقادیر زوایای مفصل زانو در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه کف پای صاف 78

 

نمودار 4-9 مقایسه مقادیر زوایای مفصل ران در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای راست گروه کف پای صاف 79

 

نمودار 4-10 مقایسه مقادیر زوایای مفصل مچ در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه کف پای صاف 79

 

نمودار 4-11 مقایسه مقادیر زوایای مفصل زانو در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه کف پای صاف 80

 

نمودار 4-12 مقایسه مقادیر زوایای مفصل ران در زیرفازهای استانس طی پیش و پس آزمون در پای چپ گروه کف پای صاف 80

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

کلیات پژوهش

 

 

 

1-1. مقدمه

 

امروزه در آزمایشگاه­های مجهز بیومکانیکی، به جنبه­های مختلف عوامل تأثیر گذار در کنترل پاسچر و راه رفتن پرداخته می­شود تا درک بهتری از تأثیر این عوامل بر پارامتر­های راه رفتن پیدا کنند. راه رفتن یکی از وظایف پیچیده انسان است که به ترکیبی از عملکرد سیستم­های اسکلتی و عصبی_عضلانی نیاز دارد. وقتی عملکرد این سیستم­ها آسیب ببیند و یا هماهنگی آن­ها مختل شود، باعث تغییراتی در بیومکانیک راه رفتن و کنترل حرکتی انسان می­شوند (winter,1991,1994). همگان بر این اعتقادند که بسیاری از آسیب­های پا از انحرافات پاسچری[1]، “انحرافاتی که در ساختار پا باعث بیش­تر یا کم­تر شدن دامنه حرکتی و متعاقب آن جلوگیری از از ایجاد ثبات

 

مختار سالاری­اسکر

 

 

 

چکیده:

 

افراد کم ­توان ذهنی به دلیل ضعف در کنترل قامت احتمال افتادن در آن­ها بالا می­باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثر دوازده هفته تمرینات ادراکی- حرکتی بر روی کنترل تعادل پویا و ایستا دانش­ آموزان پسر کم ­توان ذهنی می­باشد. روش شناسی: 30 دانش آموز کم­توانی ذهنی با  بهره هوشی بین 55 تا 70 و میانگین سنی4/1±7/12 سال به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه کنترل و تجربی   قرار گرفتند. قبل و بعد از تمرینات ادراکی- حرکتی تعادل پویا و ایستا شرکت کنندگان توسط دستگاه بایودکس مورد سنجش قرار گرفت. دوره تمرینی  12 هفته، هفته­ای سه جلسه و هر جلسه به مدت 45 دقیقه بود. مولفه­های ادراکی حرکتی شامل ؛تعادل ایستا و پویا ، شناسایی جهات مختلف، شناسایی بدن، ادراک فضا، حرکات هماهنگ و همزمان، ادراک بینایی، ادراک شنیداری،طرح حرکت، برتری جانبی، مهارت­های جابجایی، دستکاری بود. برای بررسی تفاوت بین پیش آزمون و پس آزمون از تست تی وابسته و برای مقایسه میزان تغیرات شاخص­های تعادل و مقایسه شاخص­های تعادل در دو گروه طی پیش­آزمون و پس آزمون از تست تی مستقل با سطح معناداری 05/0 استفاده شد. نتایج: نتایج بیانگر بهتر بودن شاخص تعادل قدامی- خلفی و شاخص تعادل کلی  در تعادل پویا به طور معنی دار در پس­آزمون در مقایسه با پیش­آزمون در گروه تجربی بود در حالی که شاخص داخلی-خارجی پیشرفت معناداری را در تعادل پویا نشان نداد. اما در گروه کنترل تفاوت معنی­داری در هیچ یک از شاخص های تعادل پویا و ایستا مشاهده نشد. مقایسه میزان تغییرات شاخص قدامی خلفی (007/0=P)و شاخص کلی (018/0=P) بین دو گروه تجربی و کنترل در تعادل پویا اختلاف معناداری را نشان داد حال آنکه در میزان تغییرات شاخص داخلی-خارجی (150/0=P) در دو گروه طی تعادل پویا اختلاف معناداری مشاهده نشد. گروه تجربی تنها در شاخص تعادل کلی طی آزمون تعادل ایستا در پس­آزمون در مقایسه با پیش­آزمون کاهش معناداری را نشان داد (001/0=P). نتیجه­گیری: تمرینات ادراکی- حرکتی استفاده شده در این پژوهش سبب بهبود تعادل پویا (به ویژه در جهت قدامی- خلفی) و تعادل ایستا (شاخص کلی) در آزمودنی های مورد پژوهش گردید.

 

واژه­های کلیدی: تمرینات ادراکی- حرکتی، تعادل پویا، تعادل ایستا، ناتوانی ذهنی

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

فصل اول1

 

1-1)مقدمه. 2

 

1-2) بیان مسئله . 3

 

1-3) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5

 

1-4) اهداف تحقیق 6

 

1-5) فرضیه ­های تحقیق 6

 

1-6) پیش فرض های تحقیق 7

 

1-7) محدودیت های تحقیق 7

 

1-8) رعایت نکات اخلاقی 7

 

1-9) تعریف واژه­ها و اصطلاحات تحقیق  8

 

فصل دوم10

 

2-1) مقدمه. 11

 

2-2) مبانی نظری11

 

2-2-1) معلولیت11

 

2-2-2) علل بروز معلولیت­ها 11

 

2-2-3) تقسیم بندی معلولان 11

 

2-2-4) معلولان کم توان ذهنی 12

 

2-2-5)سبب شناسی 17

 

2-2-6) خلاصه ای از مشکلات افراد کم توان ذهنی 18

 

2-2-7) کنترل پوسچرال 18

 

2-2- 8 )سیستم­های کنترل پوسچر و عوامل حفظ تعادل26

 

2- 2- 9 )تون عضلانی.29

 

2 – 2- 10 )تون قامت.30

 

2- 2- 11 ) محدوده تعادل در زمان ایستادن. 31

 

2-2- 12 )راهبردهای فعال32

 

2-2- 13 )ارزیابی تعادل.38

 

2-2- 14) تعادل و کم توانی ذهنی40

 

2-3 )مهارت های ادراکی – حرکتی 39

 

2-3-1)اجزاء ادراکی حرکتی 41

 

2- 3-2) تمرین ادراکی – حرکتی45

 

2- 3-3 ) نظریه های ادراکی – حرکتی.46

 

2-4)پیشینه تحقیق.49

 

2-4-1)تحقیقات مرتبط با تاثیر مداخلات حرکتی بر تعادل در افراد کم توان ذهنی49

 

2-4-2)تحقیقات مرتبط با تاثیر مداخلات حرکتی بر تعادل در افراد  عادی وگروه­های غیر معلولیت ذهنی53

 

2-5) جمع بندی.57

 

فصل سوم.58

 

3-1) مقدمه. 59

 

3-2) روش و طرح تحقیق 59

 

3-3) جامعه آماری، نمونه آماری و نحوه انتخاب آزمودنی ها 59

 

3-4) متغییرهای تحقیق 60

 

3-5) ابزار و مواد مورد نیاز اندازه گیری. 60

 

3-6) روش جمع­آوری اطلاعات. 61

 

3-6-1) مرحله اول جمع­آوری اطلاعات 61

 

3-6-2) مرحله دوم جمع آوری اطلاعات. 61

 

3-7) پروتکل تمرینی 64

 

3-7-1) اجرای برنامه ادراکی-حرکتی 64

 

3-7-2) طرح یک جلسه از تمرین های ادراکی- حرکتی 65

 

3-7-3)برنامه تمرینی هفتگی66

 

3-8) روش های آماری. 66

 

فصل چهارم67

 

4-1) مقدمه. 68

 

4-2) توصیف آماری داده ها68

 

4-3) آمار استنباطی و آزمون فرضیه ها 68

 

4-3-1) فرضیه اول آماری: بین شاخص­های تعادل دینامیک گروه تجربی در پیش آزمون در مقایسه با پس آزمون تفاوت معنی­داری وجود ندارد.69

 

4-3-2) فرضیه دوم آماری: بین شاخص­های تعادل دینامیک گروه کنترل در پیش آزمون در مقایسه با پس آزمون تفاوت معنی داری وجود ندارد70

 

4-3-3) فرضیه سوم آماری: بین میزان تغییرات شاخص­های تعادل دینامیک بعد از دوره مداخله در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود ندارد. 70

 

4-3-4). فرضیه چهارم آماری: بین شاخص­های تعادل ایستا گروه تجربی در پیش آزمون در مقایسه با پس آزمون تفاوت معنی داری وجود ندارد. 71

 

4-3-7) فرضیه پنجم آماری: بین شاخص­های تعادل ایستا گروه کنترل در پیش آزمون در مقایسه با پس آزمون تفاوت معنی داری وجود ندارد 72

 

4-3-8) فرضیه ششم آماری: بین میزان تغییرات شاخص­های تعادل ایستا بعد از دوره مداخله در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود ندارد. 72

 

فصل پنجم73

 

5-1) مقدمه. 74

 

5-2) خلاصه تحقیق 74

 

5 -3) بحث و نتیجه­گیری.74

 

5-3-1) توصیف سیستم های کنترل قامت 74

 

5-3-2) نقش مولفه های اسکلتی عضلانی کنترل پاسچر در  تفسیر نتایج پژوهش 76

 

5-3-3) نقش مولفه های عصبی کنترل پاسچر در تفسیر نتایج پژوهش 78

 

5-3-4)نقش مولفه های ادراکی حرکتی در تفسیر نتایج پژوهش.81

 

5-4) نتیجه نهایی و جمع بندی 82

 

5-5) پیشنهادهای برآمده از پژوهش 83

 

5 -6) پیشنهادها جهت مطالعات آینده 83

 

منابع   85

 

پیوست ها 95

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها،جداول و نمودارها

 

عنوان                                                                                                               صفحه

 

شکل 2-1) بخش­های مختلف سیستم دهلیزی.23

 

شکل 2-2).   عبور خط جاذبه در وضعیت ایستاده.29

 

شکل 2-3). عضلات شرکت کننده در تون پوسچرال .31

 

شکل2-4- راهبرد حرکت مچ پا 34

 

شکل 2-5). الگوی عضلانی و حرکات بدن که با راهبرد لگن همراه است.35

 

شکل 3-1). وضعیت ایستادن بر روی دستگاه تعادل سنج بایودکس 63

 

شکل 3-2). صفحه دستگاه سیستم تعادل سنج بایودکس 63

 

شکل 3-3). صفحه نمایش شاخص­های تعادلی در دستگاه Biodex 66

 

نمودار 4-1) مقایسه میزان تعادل دینامیک دو گروه طی پیش­آزمون .69

 

نمودار 4-2).  مقایسه شاخص­های تعادل ایستا در دو گروه تجربی و کنترل طی پیش­آزمون .71

 

جدول 4-1). ویژگی­های آزمودنی­ها در دو گروه تجربی و کنترل 68

 

جدول 4-2). مقایسه شاخص­های تعادلی دینامیک طی پیش و پس آزمون در گروه تجربی .69

 

جدول 4- 3) مقایسه میزان تغییرات شاخص­های تعادلی پویا در گروه کنترل70

 

جدول 4-4). مقایسه میزان تغییرات شاخص­های تعادلی پویا در دو گروه تجربی و کنترل 70

 

جدول 4-5). مقایسه شاخص­های تعادلی ایستا طی پیش و پس آزمون در گروه تجربی .71

 

جدول 4-6).  مقایسه شاخص­های تعادلی ایستا طی پیش و پس آزمون در گروه کنترل72

 

جدول 4-7). مقایسه میزان تغییرات شاخص­های تعادلی ایستا طی پیش و پس آزمون در دو گروه.72

 

 

 

 

 

فصل اول:

 

طرح تحقیق

 

 

 

1-1) مقدمه

 

سندروم عقب ماندگی ذهنی[1](کم توانی) یکی از ناهنجاری های ادراکی-حرکتی دوران رشد است که قبل از نوجوانی بروز می­ کند، به طور سنتی کودکان با بهره هوشی کمتر از 70 جزء افراد کم توان ذهنی دسته­بندی می­شوند( قاسمی و همکاران، 1391).  وجود مشکلات جسمانی یکی از بارزترین خصوصیات کودکان کم توان ذهنی است.  ویژگی­های جسمانی ارتباط بالایی با قدرت شناخت فرد دارد ، هرچه فرد از بهره هوشی و شناخت ضعیف­تری برخوردار باشد، در بعد هماهنگی، چابکی، انعطاف­پذیری حرکتی و سرانجام تعادل با مشکل جدی­تری روبرو خواهد بود (افروز، 1375).  تعادل می ­تواند به عنوان توانایی برای حفظ مرکز ثقل بدن در محدوده سطح اتکا تعریف شود و فرآیند پیچیده­ای است که شامل تعامل بین سیستم های عصبی، عضلانی-اسکلتی، حسی عمقی، دهلیزی و بصری است(نیکول، 2009). و به دو  حالت ایستا و پویا تقسیم می­شود.کنترل قامت ایستا، تلاش برای حفظ موقعیت با حرکت کم یا بدون حرکت است و کنترل قامت پویا مستلزم تکمیل یک وظیفه عملکردی بدون به خطر انداختن سطح اتکاست. گامبتا و گری[2](2000) در مورد اهمیت تعادل بیان داشتند که تعادل مهمترین فاکتور در توانایی اجرای ورزشی است. عدم تعادل می ­تواند نقش محدود­کننده ­ای را تقریبا در تمام رویدادهای ورزشی ایفا کند( موسوی، 1388) بنابراین باید توانایی حفظ تعادل به صورت ایستا و پویا به عنوان یکی از اجزای مهم هم در فعالیت­های ورزشی و هم در فعالیت­های روزمره مورد توجه قرار گیرد.(صادقی، 1386). در افراد کم توان ذهنی دستیابی قابلیت­های تعادل و راه رفتن در مراحل مختلف رشد و نمو در دوران کودکی با تاخیر اتفاق می­افتد، اما از همان الگویی پیروی می­ کند که در افراد عادی طی می­شود، بنابراین حرکت برای هر فرد مراحل برجسته­ای دارد و فرد در توالی مشخصی به آن می­رسد؛ ولی افراد مبتلا به کم توانی ذهنی ممکن نیست به سطح بالیدگی اشخاص عادی در حرکات دست یابند (اجیولستیس و همکاران، 2009)پژوهش­ها در مورد ارزیابی تعادل در افراد کم توان ذهنی بیان داشتند که میزان تعادل در افراد کم ­توان ذهنی پایینتر از گروه همسالان طبیعی شان است (دلویا و همکاران، 2000)،  (هیل و همکاران، 2009)، (سامی و کوکچ، 1994). کودکان عقب مانده ذهنی اغلب به مراحل اصلی نمو جسمانی دست می­یابند، اما به سبب مشکلاتی که در رشد شناختی و روانی-حرکتی دارند در توانایی­های ادراکی- حرکتی عملکرد ضعیفی دارند (سیف نراقی، 1371). کودکانی که از رشد حرکتی مناسبی برخوردارند در یادگیری و آموزش موفق­ترند و کودکانی که در در فرآیندهای یادگیری و ذهنی دچار نقص­اند درفعالیت­های حرکتی نیز مبتلا به ناتوانی و نقص می­باشند (موسیر و همکاران، 1965). برخی مانند کفارت،گتمن، بارش، گزل، پیاژه معتقدند حرکت و یادگیری حرکتی مبدا تمام ادراکات و یادگیری­ها است و فرایندهای ذهنی عالی­تر پس از رشد سیستم حرکتی و ادراکی و برقراری ارتباط میان یادگیری حرکات و ادراکات بوجود می­آیند (بادی نوو، 2005). ). تجربه­های حرکتی کسب شده در سنین اولیه، پایه­ های اصلی تکامل ادراکی-حرکتی فرد را تشکیل می­ دهند، ادراک از همان ابتدا تحت تاثیر حرکت قرار می­گیرد و حرکت نیز به نوبه خود بر ادراک تاثیر می­گذارد (ازاد، 2008). بنابراین برای رشد ادراکی- حرکتی، تجارب اولیه حرکتی کودک از اهمیت بالایی  برخوردار می­باشد (هی وود، 1993). پرورش مهارت­های ادراکی- حرکتی از طریق مداخلات حرکتی نه تنها موجب بهبود رشد ذهنی و شناختی می­شود، بلکه موجب آرامش، ثبات و لذت کودک می­گردد. با این حال این روند رشدی در کودکان عقب مانده ذهنی اندکی متفاوت به نظر می­رسد زیرا به دلیل نواقص و تاخیرات رشد ذهنی و شناختی، ابعاد دیگر رشد آنان تحت تاثیر قرار می­گیرد. به ویژه اینکه در کودکان کم توان ذهنی، حرکت و سلامت جسم در زمینه­هایی چون فعالیت­های روزانه، فعالیت­های آموزشی، روابط اجتماعی، اعتماد به نفس و خود پنداره اهمیت و نقش ویژه ای  دارد. زیرا در دوره کودکی آموزش و یادگیری  مهارت­های حرکتی بر سایر مهارت­ها مقدم است

 

(کلمن، 2001).پژوهش­های گذشته نقش مهم تمرینات ادراکی- حرکتی را بر جنبه­های مختلف حرکتی، شناختی و رفتاری کودکان با نیازهای خاص مورد بررسی قرار داده­اند (سلمان و همکاران،1388  ؛ دهقان و همکاران،1389). با این­حال با توجه به تنوع تمرینات از لحاظ نوع، هدف، سیستم های حسی و ادراکی درگیر، مدت زمان و فرصت تمرین، هنوز سوا­ل­های تحقیقی بسیاری برای پی بردن به اثر تمرینات ادراکی- حرکتی به منظور تفکیک و بحث در مورد اثرات تمرینی بر حیطه های شناختی ، جسمانی و عاطفی وجود دارد. از این رو هدف  ما از  این پژوهش بررسی تاثیر دوازده  هفته   تمرینات ادراکی-حرکتی منتخب بر تعادل ایستا وپویای  دانش آموزان کم توان ذهنی پسرآموزش پذیر11تا14 سال شهر کرمان می­باشد.

 

1-2 بیان مسئله                                                                                                                      

 

ادراک به معنی دانستن یا تفسیر اطلاعات است. ادراک فرایند سازماندهی اطلاعات ورودی با اطلاعات ذخیره شده است که منجر به تولید یک الگوی پاسخ اصلاح شده می­گردد. چرخه ادراکی – حرکتی را ­می­توان به صورت فرایند کسب مهارت و قابلیت عملکردی افزایش یافته با بهره گرفتن از ورودی حسی، یکپارچگی حسی، تفسیر حرکتی، فعال سازی حرکت و بازخورد توصیف نمود ( گالاهو، 1383).  بنابراین این دو جنبه مکمل همدیگر هستند و با ادامه رشد هر کدام و تاثیر متقابل بر همدیگر به مرحله ای می رسند که وجودی یکپارچه (روانی- حرکتی[3]) می­شوند (دپره، 1925).  بنابراین توجه به جنبه های حرکتی کودکان از مهم ترین  حوزه های رشدی است که از همان ابتدا توجه بسیاری از نظریه پردازان رشد کودک را به خود جلب کرده است. اهمیت رشد حرکتی به گونه­ای است که پیاژه شناخت شناس معروف و نظریه پرداز در حوزه رشد شناختی کودکان، براین اصل وفادار مانده است که زیربنای ساخت ذهنی کودک فعالیت حرکتی است که در دو سال اول زندگی انجام می­دهد (لرا، 1994).

 

تحقق استقلال در زندگی یکی ازچشم­اندازهای مهم آموزش به افراد دارای ناتوانی ذهنی است تا از طریق آموزش، مهارت­های زندگی مستقل و امکان زندگی در اجتماع را پیدا کنند (بهراد، 1384). وجود مشکل در قابلیت­های تعادلی و راه رفتن خطرات پایداری برای افتادن و سقوط در افراد کم توان ذهنی است ( ان­کلار،2012). تعدادی از پژوهش­ها بیان می­ کنند که میزان افتادن در افراد کم توان ذهنی زیاد است که این افتادن خود می ­تواند منجر به آسیب در این افراد شود (هسی و همکاران، 2001)،(کوکس و همکاران، 2001 ). برای مثال افراد مبتلا به کم توانی ذهنی بیشتر درمعرض خطر شکستگی­های مربوط به افتادن به دلیل تراکم کم مواد معدنی در استخوان­ها هستند (ژافه و همکاران، 2005). میزان بستری شدن در بیمارستان به دلیل آسیب در افراد کم توان ذهنی دو برابر افراد عادی است که بسیاری از این صدمات ناشی از افتادن و سقوط است (شراد و همکاران، 2001). با وجود نقش مرکزی قابلیت های تعادل و راه رفتن در تحرک تعجب­آور نیست که میزان تحرک در افراد مسن کم توان ذهنی در مقایسه با گروه همسالان عادی کمتر باشد (کلاور و همکاران، 2009). برنامه مداخله ای مناسب می تواند این دو قابلیت مهم را در این افراد افزایش و امید به زندگی را در آنها  بالا ببرد (دی،1987). شواهد قابل قبولی برای موثر بودن برنامه ­های ورزشی در بهبود تعادل و راه رفتن در افراد عادی وجود دارد (گیلیسپی و همکاران،2009). همچنین بررسی­های متعدد نشان می­دهد که مداخلات مختلف در بهبودی تعادل و قدرت در اشخاص کم توان ذهنی موفقیت آمیز بوده است (آنجلو-بارسو و همکاران، 2008)، (کارملی و همکاران، 2005). نتایج پژوهش (آلبرت و پتیپس، 2008) نشان داد که حرکات موزون باعث افزایش تعادل حرکتی در کودکان7 تا 11 ساله کم توان ذهنی می شود. در پژوهشی یوکسالان[4](2008) نشان داد تمرینات جسمانی بر تعادل کودکان 3 تا 6 ساله کم توان ذهنی تاثیر دارد. وانگ[5](2002) تاثیر شش هفته تمرینات پلومتریک را بر میزان تعادل افراد کم توان ذهنی مثبت دانسته است. همچنین اجرای هشت هفته تمرینات ایروبیک باعث افزایش میزان تعادل این افراد شد (بوسول، 1991).به طور کلی با توجه به  تحقیقات حاضر  و بنا به اهمیت آموزش مهارتهای ادراکی –حرکتی و کمبود میزان تعادل در کودکان کم توان ذهنی این تحقیق در پی پاسخگویی به این سوال می باشدکه آیا تمرینات ادراکی- حرکتی می ­تواند بر روی تعادل ایستا و پویای کودکان کم توان ذهنی موثر باشد.

 

 1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان سلامت جهانی[6]  حدود 3 درصد جمعیت جهان را افراد کم توان ذهنی تشکیل می دهند که از این تعداد درصد بالایی از آن در کشورهای جهان سوم به سر می­برند. به گفته سازمان بهزیستی کشورمان 4/5 میلیون نفر کم توان ذهنی در کشورمان وجود دارد همچنین سازمان آموزش و پرورش استثنایی استان کرمان تعداد دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر مدارس استان کرمان را در سال تحصیلی (91-90)حدود 3200نفر اعلام کرد.

 

بر اساس بررسی کارملی[7] و همکاران (2005)  افراد کم توان ذهنی خفیف به دلیل اختلال در یکپارچگی حسی –حرکتی، در آزمون­های ادراکی حرکتی نمره کمتری نسبت به افراد عادی دریافت کرده و وضعیت تعادلی آن­ها بی­ثبات­تر از افراد سالم است. همچنین کودکان کم توان ذهنی در مهارت­های حرکتی درشت از جمله تعادل پرتاب کردن و پریدن عقب­تر از کودکان عادی­اند (پهلوانیان، 1391). این کودکان از نوباوگی کمبودهایی در نواحی حرکتی همخوان با فرایندهای حسی ـ عصب شناختی، رشد حرکتی، کشش در مقابل جاذبه، جهت یابی ،تعادل بدن، جابه جایی وزن و تحمل وزن نشان می دهند(شپرد،1980).

 

ورزشکاران معلول با چالش­های زیادی در طول تمرین و مسابقه روبرو هستند. ورزشکاران دارای جسم توانا یا بدون معلولیت در طول حرفه خود اغلب با موانع بسیاری روبرو هستند. با این حال تعداد کمی از این ورزشکاران   قابل ملاحظه­ای در طول سال­ها افزایش یافته است، به طور مثال بازی پاراالمپیک تابستانی افزایش تعداد  ورزشکاران از400 نفر در سال 1960 به 3806 ورزشکار در پارالمپیک آتن در سال 2004 را نشان می­دهد. این موضوع خود می ­تواند دلیل قانع­کننده ­ای برای اهمیت افزایش قابلیت های حرکتی این افراد باشد.

 

شهریور 93

 

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

 

 

چکیده:

 

هدف از تحقیق حاضر تاثیر 8 هفته تمرینات ثبات دهنده بر تعادل، درد و حس وضعیت گردن در دختران مبتلا به گردن درد غیر اختصاصی دانشگاه شهید باهنر کرمان بود.

 

در این مطالعه 30 دانشجوی دختر، بین سنین28  -19 بطور تصادفی به دو گروه تجربی(15نفر) و کنترل(15 نفر) تقسیم شدند. در گروه تجربی میانگین سن 29/2 ±83/23، قد 65/4 ±33/160  و وزن 46/9 ±56  بود و در گروه کنترل 55/1 ±62/23،  89/6 ±38/ 163 ، 88/7 ±92/55 بود. تعادل(کلی، قدامی-خلفی، داخلی-خارجی) با دستگاه تعادل سنج بایودکس، حس وضعیت گردن(چرخش به راست، چرخش به چپ و فلکشن) با کلاه لیزری و میزان درد با مقیاس VAS اندازه گیری شد. شرکت کنندگان گروه تجربی به مدت هشت هفته تمرینات ثبات دهنده را انجام دادند و در طول این دوره شرکت کنندگان گروه کنترل، در فعالیت جسمانی شرکت نکردند. بعد از این دوره از افراد پس آزمون گرفته شد.

 

از آزمون t مستقل برای مقایسه نتایج بین گروه کنترل و تجربی و از آزمون t وابسته برای مقایسه بین پیش آزمون و پس آزمون در گروه تجربی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از 16SPSS استفاده شد. سطح معناداری داده ها کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

 

یافته های تحقیق نشان داد تمرینات ثبات دهنده تاثیر مثبت معناداری بر حس وضعیت گردن، تعادل(کلی و قدامی-خلفی) وکاهش معناداری بر میزان درد در بین دختران مبتلا به گردن درد غیراختصاصی داشت . تاثیر تمرینات ثبات دهنده  در بین گروه تجربی و کنترل بر روی شاخص داخلی-خارجی تعادل علیرغم پیشرفت، اختلاف معناداری را نشان نداد.

 

 

 

واژگان کلیدی: گردن درد غیراختصاصی، حس وضعیت، تعادل، تمرینات ثبات دهنده، دختران

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب:

 

فصل اول : طرح تحقیق

 

مقدمه .1
 

بیان مسئله.3
1-3    ضرورت و اهمیت تحقیق.5

 

اهداف تحقیق.6
 

 

اهداف کلی.6
 

 

اهداف اختصاصی7
1-5   فرضیه های تحقیق.7

 

1-6  پیش فرض های تحقیق.7

 

1-7 محدوده تحقیق.8

 

1-8 محدودیت های تحقیق.8

 

1-9 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق9

 

1-9-1 تعریف نظری واژه ها9

 

1-9-2 تعریف عملیاتی واژه ها9

 

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

 

2-1 مقدمه 10

 

2-2 مبانی نظری تحقیق10

 

2-2-1 آناتومی و عملکرد ستون فقرات گردنی10

 

2-2-2 آرتروکینماتیک حرکت گردن.12

 

2-2-3 گردن درد غیراختصاصی12

 

2-2-3-1 شیوع و فراوانی گردن درد.13

 

2-2-4 تعادل14

 

2-2-5 سازوکارهای فیزیولوژیک حفظ تعادل.15

 

-گیرنده های حس حرکتی.15

 

-سیستم بینایی16

 

– سیستم دهلیزی16

 

 

 

2-2-6 نقش گردن در حفظ تعادل.16

 

2-2-7 حس وضعیت.17

 

2-2-8 علت های احتمالی تغییر اطلاعات حسی پیکری فقرات گردنی18

 

2-2-9 تمرینات ثبات دهنده19

 

2-3 پیشینه تحقیق.20

 

2-3-1 تحقیقات داخلی.20

 

2-3-2 تحقیقات خارجی.23

 

2-4  جمع بندی تحقیقات27

 

 

 

 

 

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

 

3-1مقدمه.28

 

3-2 روش تحقیق28

 

3-3 جامعه آماری28

 

3-4 نمونه آماری و نحوه انتخاب آزمودنی ها.28

 

3-5 متغیر های تحقیق.28

 

3-5-1 متغیر مستقل.28

 

3-5-2 متغیر وابسته28

 

3-6 ابزار گردآوری اطلاعات.28

 

3-7 شیوه اجرای تحقیق29

 

3-7-1 نحوه انجام تست تعادل.30

 

3-7-2 نحوه انجام تست حس وضعیت.32

 

3-7-3 نحوه اجرای پروتکل33

 

3-8 روش های آماری.33

 

 

 

فصل چهارم:  تجزیه و تحلیل آماری

 

4-1 مقدمه.34

 

4-2 ویژگی های فردی آزمودنی ها.34

 

4-3 آزمون فرضیه های تحقیق.35

 

4-3-1 آزمون فرضیه اول .35

 

4-3-2 آزمون فرضیه دوم.37

 

4-3-3 آزمون فرضیه سوم . 39

 

4-3-4 آزمون فرضیه چهارم 40

 

4-3-5 آزمون فرضیه پنجم 42

 

4-3-6 آزمون فرضیه ششم .44

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1 مقدمه 46

 

5-2 خلاصه تحقیق 46

 

5-3 بحث و تفسیر یافته ها .47

 

5-3-1  بررسی تاثیر گذاری تمرینات ثبات دهنده  بر میزان تعادل دختران دانشجوی

 

مبتلا به گردن دردغیراختصاصی.47

 

5-3-2 بررسی تاثیر گذاری تمرینات ثبات دهنده بر بر میزان حس وضعیت دختران

 

دانشجوی مبتلا به گردن درد غیراختصاصی 49

 

5-3-3 بررسی تاثیر گذاری تمرینات ثبات دهنده  بر میزان درد در دختران دانشجوی

 

مبتلا به گردن درد غیراختصاصی.51

 

5-4 جمع بندی 52

 

5-5 پیشنهاد های تحقیق .53

 

5-5-1 پیشنهادات برگرفته از تحقیق.53

 

5-2-2 پیشنهادات برای تحقیق های آینده53

 

منابع و مآخذ

 

منابع فارسی54

 

منابع لاتین56

 

 

 

پیوست ها

 

پیوست 1 .63

 

پیوست 2 .65

 

پیوست 3 .66

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست تصاویر :

 

2-1 ستون فقرات 11

 

3-1 وضعیت ایستادن بر روی دستگاه تعادل سنج31

 

3-2 مختصات پای آزمودنی ها.31

 

3-3 کلاه با نشانگر لیزری.32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول :

 

4-1 ویژگی های فردی آزمودنی ها.34

 

4-2 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر تعادل دانشجویان دختر  مبتلا به گردن درد

 

غیراختصاصی .35

 

4-3 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر میزان حس وضعیت دانشجویان مبتلا به گردن درد غیراختصاصی.37

 

4-4 مقایسه میزان تاثیر  تمرینات ثبات دهنده بر میزان درد دانشجویان مبتلا به گردن درد

 

غیراختصاصی.39

 

4-5  مقایسه تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر تعادل بین دو گروه تجربی بعد از اعمال پروتکل

 

و گروه کنترل40

 

4-6  مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده برمیزان حس وضعیت بین گروه  تجربی و

 

گروه کنترل.42

 

4-7 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر درد در دو گروه تجربی  بعد از اعمال پروتکل

 

و گروه کنترل.44

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست  نمودارها:

 

4-1 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر تعادل دانشجویان  مبتلا به گردن درد

 

غیراختصاصی.36

 

4-2 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر میزان حس وضعیت دانشجویان مبتلا به

 

گردن درد غیراختصاصی38

 

4-3 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر تعادل بین دو گروه تجربی بعد از اعمال

 

پروتکل  و گروه کنترل.41

 

4-4 مقایسه میزان تاثیرتمرینات ثبات دهنده برمیزان حس وضعیت بین گروه تجربی

 

بعد از اعمال پروتکل.43

 

4-5 مقایسه میزان تاثیر تمرینات ثبات دهنده بر درد در دو گروه تجربی  بعد از اعمال

 

پروتکل و گروه کنترل45

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

فصل اول

 

 

 

مقدمه و طرح تحقیق

 

 

 

                     
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1مقدمه

 

گردن درد یکی از بیماری های شایع (بالغ بر 67 %)  بویژه در کشورهای صنعتی می باشد که اکثر گروه -های سنی حتی افراد جوان را شامل می شود (صالح پور و همکاران 2011).  شیوع این عارضه به صورت نگران کننده ای، باپیشرفت جوامع، در حال گسترش است. مدت ابتلا به این عارضه در اغلب موارد طولانی شده (حداقل تا 12 هفته ) و بیش از 12 هفته وارد مرحله مزمن می شود که در چنین مواردی به عنوان گردن درد مزمن به تشخیص می رسد (اکبری و همکاران 1388).  در 70 درصد از بیماران گردن دردی تشخیص تعریف شده ای بر اساس ساختار درگیر وجود ندارد و علت پاتولوژیک

 

خاصی برای گردن درد این بیماران یافت نمی شود، در چنین مواردی به عنوان گردن درد غیر اختصاصی شناخته می شود (سلیمی و همکاران 1392).

 

گردن درد غیراختصاصی مزمن شایع ترین گردن دردی است که بیماران در اثر آن به کلینیک ها مراجعه می کنند، که بدون علت پاتولوژی مشخص مثل فتق دیسک، فشار روی ریشه عصب و تغییرات تخریبی استخوان تعریف می شود. تغییرات عملکرد حسی-حرکتی در این نوع گردن درد شامل: درد و التهاب، افزایش واسطه های التهابی، خستگی، تغییر الگوهای حرکت واختلال در عملکرد عضلات است که باعث تغییر در کمیت و کیفیت اطلاعات حس عمقی این ناحیه  و بی تعادلی می شود (سعادت و همکاران 2012).

 

سیستم کنترل وضعیت وتعادل یک مکانیزم مرکب و پیچیده است، که هماهنگی سه سیستم تعادلی شامل سیستم بینایی، سیستم دهلیزی و سیستم حسی پیکری در آن نقش بسزایی دارد. همکاری این سیستم ها با یکدیگر منجر به کنترل قامت و تعادل می شود (صادقی و همکاران 2009). مرور مقالات نشان می دهد که به دنبال ناراحتی های گردنی، اختلال در حفظ قامت و کنترل تعادل بوجود می آید (صالح پور و همکاران 2011). گردن شامل مکانیسم هایی است که مستقیما در کنترل تعادل دخالت دارند و اتصالات خاصی بین گیرنده های گردن، سیستم بینایی، دهلیزی و سیستم عصبی سمپاتیک وجود دارد. از این رو سیستم حس عمقی گردن نقش مهمی در حفظ تعادل بدن ایفا می کند (کرنیل[1] 2002).

 

حس عمقی متشکل از حس وضعیت، حس حرکت وحس اعمال نیرو است که به درک آگاهانه ازوضعیت اندام در فضا اطلاق می شود (فیل پیج[2] 2006). گیرنده های حس عمقی همراه با پیامهای حس بینایی و دهلیزی در تعامل با هم از طریق رفلکسهای گردنی- چشمی، سری-گردنی، تونیک گردنی و دهلیزی- نخاعی، باعث هماهنگی بین سر و چشم و ثبات وضعیتی فرد می شوند (سعادت 2012، تریلیون[3] 2008) و شامل گیرنده های مکانیکی موجود در مفاصل بین مهره های گردن،گیرنده های مکانیکی موجود در عضلات گردن، دوک های واقع در عضلات می باشد (توانای 2013) .

 

عضلات ناحیه گردن بیشترین میزان دوک عضلانی در بدن ( ۲۰۰ دوک در هر گرم) درمقایسه با تعداد دوک عضلانی ناحیه کف دست( ۱۶ دوک در هرگرم) را دارا هستند. از طرفی طرز قرارگیری دوک -ها درعضلات گردن متفاوت از دیگر عضلات بدن است. دوک ها در عضلات به صورت موازی یا در امتداد هم قرار می گیرند، دوک ها در ناحیه   گردن اکثرا در امتداد هم قرار می گیرند. عقیده بر این است که این نوع دوک ها برای افزایش اطلاعات ایستا از این عضلات هستند، بنابراین تراکم بالا و شکل خاص دوکهای عضلانی گردن، اهمیت اطلاعات حس عمقی و نقش کلیدی این ناحیه را در وضعیت سر، تعادل بدن و کنترل حرکت چشم آشکار می سازد (تریلیون 2008).

 

مطالعات انجام شده نشان داده اند که، شیوع گردن درد در خانم ها بیشتر از آقایان است. 15درصد جمعیت زنان و 10درصد مردان در مقطعی از زندگی خود به گردن درد مزمن مبتلا  می شوند(جوانشیر 1389). علیرغم مساوی بودن وزن سر زنان و مردان، قدرت عضلات گردن زنان حدودا نصف مردان است که احتمالاً عضلات نسبتا ضعیف زنان، منجر به بروز سندرم خستگی عضلانی و در نتیجه شیوع بالاتر گردن درد می گردد (معروفی و همکاران 1390). بطوریکه در ناحیه گردن، تقریباً % 20 وزن سر توسط ساختمان استخوانی–لیگامانی کنترل می شود و بقیه آن، یعنی قسمت اعظم وزن سر توسط عضلات پارااسپاینال تحمل می گردد.  بدیهی است باضعف این عضلات، ثبات ستون فقرات گردن مختل  و باعث درد می شود (چا[4] 2010).  دردهای عضلانی می توانند اثرمهاری بر عضلات کنترل کننده ثبات داشته باشند و چون عضلات گردن در ارتباط با سیستم وستیبولار و چشم نقش عمده ای در حفظ و نگهداری راستای عمودی بدن دارند، دچار مشکل شده و این امر بر روی عضلات ضدجاذبه به ویژه عضلات ساق پاو نیز در استراتژیهای کنترلی(استراتژی مچ پا) سرایت میکند (صالح پور 2011 ).  در حضور درد، کنترل و ثبات ستون فقرات گردنی به خطر می افتد (سلیمی و همکاران 1392).

 

بنابراین از آنجایی که عضلات ثبات دهنده گردن در ایجاد وضعیت مناسب در سرو گردن اهمیت دارند، بدیهی است که این عضلات در ایجاد ثبات در طی یک فعالیت دینامیک نیز تاثیر داشته باشند. در صورت وجود درد این عضلات آتروفی شده وکارایی مناسب را ندارند. از طرف دیگر ، سندی مبنی بر وجود نگرش درمانی استاندارد برای درمان بیماری وجود ندارد، هیچ کدام ازنگرش های محافظه کارانه فعال و غیرفعال ، اگرچه به صورت گسترده ای تجویز می شوند؛ موثر نبوده اند اخیراً محققان نشان داده اند که روش های چندعاملی (روش های اصلاح وضعیتی ، درمان های دستی ، روانشناسی ، روش های آرام سازی) نسبت به روش های قدیمی (امواج ماورای صوت و تحریک الکتریکی ) در بیماران با درد مزمن گردن باعث کاهش بیشتر درد و برگشت سریع به کارمی شود (اکبری و همکاران 1388). با توجه به اینکه تمرین درمانی بعنوان روشی موثر همواره مورد توجه محققین بوده است روش تمرین درمانی ثباتی در مورد اختلالات ستون فقرات موضوع بسیاری از مطالعات جدید در زمینه درمان عوارض اسکلتی-عضلانی این ناحیه بوده است و تمرین ثبات دهنده گردن روشی است که برای بهبود مکانیسم های درونی ستون فقرات طراحی شده است و سبب ثبات فقرات گردن و آسیب ناپذیری آن می گردد (اکبری 1388). بنابراین  از آنجایی که تحقیقات کمی در این زمینه صورت گرفته و زنان بیشتر از مردان در معرض مبتلا به گردن درد هستند، هدف از تحقیق حاضر تاثیر 8 هفته تمرینات ثبات دهنده بر میزان درد، تعادل و حس وضعیت گردن در دختران مبتلا به گردن درد غیراختصاصی دانشگاه شهید باهنر کرمان خواهد بود.                             

 

 

 

1-2 تعریف مسئله و بیان سؤالهای اصلی تحقیق

 

 

 

گردن درد یکی از شایع ترین و دردناک ترین شرایط اسکلتی عضلانی است. محدوده شیوع آن در طول عمر از 14درصد تا 71 درصد می رسد (تساکیدزیدیس[5] 2013). گردن درد می تواند حاد، تحت حاد یا مزمن باشد. درد یا ناتوانی تا 4 هفته حاد، 12-4 هفته تحت حاد و بیشتر از 12 هفته مزمن نامیده می شود (پالمگرین[6] و همکاران 2009).

 

در مطالعات نشان داده شده که 30% از مردان و 43% از زنان گردن درد را یکبار در طول زندگیشان تجربه می کنند. یکی ازعلل افزایش شیوع گردن درد در زنان ممکن است بعلت قدرت کمتر عضلات در زنان نسبت به مردان باشد (احسانی 1390).

 

در مطالعه هاکالا و همکاران در سال 2005 بر روی ارتباط استفاده از کامپیوتر و افزایش درد گردن و شانه، بیان شده که استفاده بیش از دو ساعت در روز از کامپیوتر به عنوان حد آستانه برای بروز گردن درد می باشد. (افتخار سادات 2013)