Obs with Dep=0

23

Total obs

35

Obs with Dep=1

12

ماخذ : یافته­های تحقیق
بر اساس برآورد مدل لوجیت، برای معادله­ای که پیش از این متغیرهای آن توضیح داده شدند، متغیرهای مجازی رکودتورمی با یک دوره تاخیر، سال­های اجرای سیاست­های تعدیل اثر معناداری بر وقوع رکودتورمی در ایران داشته اند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اولین متغیر مجازی مورد استفاده در مدل، متغیر رکودتورمی با یک دوره تاخیر است. این متغیر با توجه به یک دوره تاخیر متغیر وابسته یعنی رکودتورمی تعیین شده است. رکودتورمی با یک دوره تاخیر برای بررسی این فرضیه که آیا وقوع رکودتورمی در یک دوره بر وقوع آن در دوره بعد تاثیرگذار بوده است یا نه، وارد مدل شده است. معناداری وجود این متغیر در مدل محاسباتی با سطح معناداری کمتر از 0.05 درصد اثبات شده است و احتمال رد فرضیه H₀ مبنی بر صفر بودن این متغیر با اطمینان نسبتا زیادی رد شده است. بنابراین متغیر معنادار است و باید در مدل وارد شود. ضریب متغیر رکودتورمی با یک دوره تاخیر 5.4- است. این ضریب بیانگر آن است که با توجه به دوره زمانی مورد بررسی، با فرض ثبات سایر شرایط، پس از گذشت یک سال از رکودتورمی، احتمال وقوع مجدد آن در اقتصاد ایران کاهش یافته است. با توجه به این­که بخش بزرگی از اقتصاد ایران توسط دولت اداره می­ شود، تغییر شرایط اقتصادی به شدت تحت تاثیر فعالیت­های دولت خواهد بود. در مورد احتمال خروج از رکودتورمی پس از یکسال هم می­توان به نقش قابل توجه دولت در اقتصاد در به وجود آمدن این نتیجه، توجه کرد.
متغیر مجازی دیگری که در مدل در نظر گرفته شده است، سال­های اجرای سیاست­های تعدیل با رقم یک برای سال­های 1368 تا 1391 و رقم صفر برای سال­های 1357 تا 1367 است. این متغیر مجازی برای بررسی اثرگذاری اجرای سیاست­های تعدیل بر وقوع رکودتورمی در ایران، وارد مدل محاسباتی شده است. وجود این متغیر با سطح معناداری 0.01 درصد پذیرفته شده است و فرضیه H₀ مبنی بر صفر بودن آن رد شده است. علامت ضریب اثرگذاری این متغیر بر رکودتورمی متناظر با رقم 14.29 است. تفسیر اقتصادی آن نیز بدین صورت است که با فرض ثابت بودن سایر شرایط، با اجرای سیاست­های تعدیل اقتصادی، احتمال وقوع رکودتورمی در ایران افزایش پیدا کرده است. در این قسمت با توجه به نتیجه به دست آمده، تاثیر مثبت سال­های اجرای سیاست­های تعدیل اقتصادی بر شکل گرفتن رکودتورمی در ایران تایید شده است. با توجه به این نتیجه می­توان به درست بودن فرضیه اولیه پژوهش مبنی بر اثر سیاست­های تعدیل اقتصادی در شکل­ گیری دور باطل رکودتورمی در ایران را تایید کرد. این نتیجه بیانگر آن است که برنامه ­های اقتصادی که در راستای سیاست­های تعدیل در ایران اجرا شده ­اند، اثر مخربی بر رشد اقتصادی و بخش تولید در ایران داشته اند و همین امر موجب شکل­ گیری دور باطل رکودتورمی در ایران شده است.
متغیر لگاریتم بدهی­های دولت به سیستم بانکی، با حذف رقم بدهی­ها در دوران جنگ تحمیلی، وارد مدل شده است. به این صورت که برای بدهی­های دولت به سیستم بانکی در سال­های 1358 تا 1367 رقم صفر و برای سایر سال­ها رقم یک منظور شده است. نتایج برآورد حاکی از آن است که این متغیر اثر معناداری بر رکودتورمی در ایران داشته است و احتمال خطای آن 0.04 درصد است. ضریب تخمینی هم همان­طور که در بخش مبانی نظری پیش ­بینی شده بود، اثرات مثبت افزایش سهم بدهی­های بخش دولتی به سیستم بانکی بر رکودتورمی را تایید کرده است. ضریب به­دست آمده هم متناظر با رقم 6.5 است. یعنی با فرض ثبات سایر شرایط، با هر واحد افزایش بدهی­های دولت به سیستم بانکی، وقوع رکودتورمی در ایران، 6.5 واحد افزایش یافته است.
متغیر دیگری که اثرگذاری آن بر رکودتورمی برآورد شده است، لگاریتم درآمدهای نفتی است. فرضیه صفر بودن این متغیر در مدل، با سطح معناداری 0.02 رد شده است و این متغیر هم بر وقوع رکودتورمی در ایران موثر بوده است. با توجه به ضریب اثرگذاری آن در مدل، با فرض ثابت بودن سایر شرایط، هر واحد تغییر در این متغیر، با ضریب 7.8 احتمال وقوع رکودتورمی را کاهش داده است. همان­طور که پیش از این توضیح داده شد، اقتصاد ایران به شدت به درآمدهای نفتی وابسته است و هر گونه تغییر در این درآمدها به شدت بر روند کلی اقتصاد ایران تاثیرگذار بوده است. همچنین ذکر این نکته ضروری است که با توجه به نقش کم­رنگ بخش خصوصی و سرمایه ­گذاری­های آن در اقتصاد، این دولت است که با فعالیت­های اقتصادی خود، در ایجاد تغییر در شرایط اقتصادی بسیار موثر بوده است. با توجه به این­که منبع اصلی ایجاد این تغییرات هم از طریق درآمدهای نفتی تامین مالی شده است، بنابراین کاهش این درآمدها، موجب اخلال در روند فعالیت­های دولت شده است و کاهش درآمدهای نفتی، احتمال وقوع رکودتورمی افزایش داده است.
متغیر مستقل دیگر موثر در مدل، قیمت فروش نفت ایران در بازارهای جهانی است. این متغیر دارای سطح معناداری 0.02 است. با توجه به این مقدار، می­توان بیان کرد که اثر این متغیر بر وقوع رکودتورمی در ایران نسبتا بالا است و احتمال بروز خطای نوع اول، در آن کم است. ضریب متغیر هم متناظر با رقم 5.76 است. این مقدار بیانگر آن است که با فرض ثابت بودن سایر شرایط، با هر واحد افزایش قیمت نفت به ریال، احتمال بروز رکودتورمی در ایران افزایش خواهد یافت و افزایش قیمت نفت، تاثیر مثبت بر وقوع رکودتورمی در ایران داشته است. در مورد این متغیر می­توان تاثیر شوک­وار آن بر اقتصاد را مطرح کرد. یعنی تغییرات قیمتی این متغیر از قبل قابل پیش ­بینی نیست و هرگونه تغییر در قیمت آن از طریق بازارهای جهانی اتفاق می­افتد و اقتصاد داخلی تاثیری بر آن ندارد. اما تزریق یکباره درآمدهای آن، با بی­نظمی­هایی که در اقتصاد ایجاد کرده است، موجب شکل گرفتن رکودتورمی در ایران شده است.
اثرگذاری متغیر مستقل نرخ بهره موزون با یک دوره تاخیر زمانی بر وقوع رکودتورمی با توجه به دوره زمانی مورد در ایران در سطح معناداری 95درصد رد شده است و این متغیر اثر معناداری بر رکودتورمی در ایران نداشته­ است. اما در سطح معناداری بالاتر یعنی 90 درصد، تایید شده است. با توجه به این سطح معناداری، ضریب برآوردی با آن­چه در مبانی نظری به آن اشاره شده بود، هم­خوانی دارد. یعنی افزایش نرخ بهره، با افزایش دادن هزینه سرمایه ­گذاری، بر شکل گرفتن رکودتورمی اثر مثبت دارد.
بهره­وری نیروی کار به عنوان عاملی که مانع از شکل گرفتن رکودتورمی خواهد شد و از تبدیل شدن آن به دورهای باطل جلوگیری خواهد کرد، وارد مدل شده است. اثرگذاری آن بر رکودتورمی رد نشده و با احتمال 0.01 درصد پذیرفته شده است. ضریب برآوردی اثر بهره­وری نیروی کار بر رکودتورمی هم گویای آن است که طبق آن­چه انتظار می­رفت، با فرض ثبات سایر شرایط، با افزایش بهره­وری نیروی کار احتمال وقوع رکودتورمی 1.2 واحد کاهش یافته است. بر اساس مبانی نظری درباره این شاخص اقتصادی، که پیش از این بررسی شد، رشد بهره­وری می ­تواند بر شکاف تولید و تورم فائق آید و اثرات مثبتی بر اقتصاد برجای گذارد.

۲-۲-۷-مشارکت در حیات مادی
زن و مرد می باید در سامان بخشیدن به زندگی مادی همکاری و مساعدت داشته باشند. امام صادق (ع) کمک همسر، در امور دنیا و آخرت را از راحتی فرد مؤمن می شمارد و می فرماید: « ثَلَاثَهٌ لِلْمُؤْمِنِ فِیهَا رَاحَهٌ دَارٌ وَاسِعَهٌ تُوَارِی عَوْرَتَهُ- وَ سُوءَ حَالِهِ مِنَ النَّاسِ- وَ امْرَأَهٌ صَالِحَهٌ تُعِینُهُ عَلَى أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ. .»^[۹۲۵]
۲-۲-۸-بقای نسل انسانی
بقای نسل انسانی «وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکمُ‏ْ أَزْوَاجًا وَ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَزْوَاجِکُم بَنِینَ وَ حَفَدَهً. . »^[۹۲۶] که همچون کشت و برداشت است «نِسَاؤُکُمْ حَرْثٌ لَّکُمْ . . »^[۹۲۷] به وسیله زن و مرد می باشد.
۲-۲-۹-تربیت نسل انسانی
یکی از مهم ترین اهداف ازدواج، تربیت فرزندان و نسل آینده وحفظ خانواده از مخالفت با فرامین الهی می باشد:« یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَکمُ‏ْ وَ أَهْلِیکمُ‏ْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الحِْجَارَهُ. . »^[۹۲۸] بنابراین هر فردی باید اول خودش را و سپس اهل خود را ادب کنند و به ایشان، خیر را تعلیم دهد و از کار بد باز دارد(قال مقاتل بن حیان و هو أن یؤدب الرجل المسلم نفسه و أهله و یعلمهم الخیر و ینهاهم عن الشر فذلک حق على المسلم أن یفعل بنفسه و أهله و عبیده و إمائه فی تأدیبهم و تعلیمهم‏)^[۹۲۹]
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۱۰-ایجاد ارتباط عاطفی
محبت و مهربانی نسبت به همسر و ایجاد ارتباط عاطفی عمیق از جمله نقش آفرینی های هر فرد در مقابل همسر خود می باشد. در کتاب مقدس نوشته شده که زنان باید شوهرانشان^[۹۳۰]و مردان نیز همسران را دوست بدارند.
۲-۲-۱۱-گرامیداشت مقام همسر
یکی از نشانه های کمال انسان، حسن خلق با همگان به خصوص همسر خود است. به طوری که کامل ترین مؤمنان از لحاظ ایمان خوش خلق ترین آن هاست« إِنَّ أَکْمَلَ الْمُؤْمِنِینَ إِیمَاناً أَحْسَنُهُمْ خُلُقاً»^[۹۳۱]و وظیفه همسر گرامی داشت مقام شریک زندگی می باشد« مَنِ اتَّخَذَ زَوْجَهً فَلْیُکْرِمْهَا»^[۹۳۲]
۲-۲-۱۲-کمک به یکدیگر
معارف دین به حفظ روحیه صمیمیت و مؤدت در کانون خانواده اهمیت بسیار می دهد و زن و مرد را یار وکمکار یکدیگر بیان می فرماید« اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی النِّسَاءِ فَإِنَّهُنَّ عَوَانٍ بَیْنَ أَیْدِیکُمْ »^[۹۳۳]
۲-۲-۱۳-مشارکت و مشورت در تصمیم گیری ها
حاکمیت مطلق زن یا مرد بر نظام خانواده موجب رکود و شکست استعداد طرف مقابل می شود و مدیریت صحیح زمانی اتفاق می افتد که در خانواده شورایی تحت مدیریت و سرپرستی یکی از زوجین باشد. خداوند تبارک و تعالی رأی زن و مرد را در تصمیم گیری های مشترک، مؤثر دانسته و همدلی و هم رأیی آنان «. . فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَن تَرَاضٍ مِّنهُْمَا وَ تَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَیهِْمَا وَ إِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْترَْضِعُواْ أَوْلَادَکمُ‏ْ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْکمُ‏ْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّا ءَاتَیْتُم بِالمَْعْرُوفِ . .»^[۹۳۴]و منطقی بودن دلیل« قَالَتْ إِحْدَئهُمَا یَأَبَتِ اسْتَْجِرْهُ إِنَّ خَیرَْ مَنِ اسْتَْجَرْتَ الْقَوِىُّ الْأَمِین‏ »^[۹۳۵]را شرط تصمیم گیری قرار داده است.
۳-جایگاه متعادل حقوقی:
حق، توانایی خاص شخص یا اشخاص در تصرف یا بهره گیری نسبت به چیزی یا کسی است و از دو منبع سرچشمه می گیرد: فطرت و اجتماع، بنابراین حقوق، فطری یا وضعی است. نظام آفرینش تعیین کننده حقوق فطری است و برای هر یک از موجودات نسبت به خلقت آنان حقوق و وظایفی تعیین نموده است. در این نظام هر موجودی حق دارد با بهره گرفتن از استعدادهای نهفته در خود به کمال حقیقی خویش برسد. انسان نیز از تکالیف و حقوقی به مقتضای استعداد و توانایی خویش برخوردار است که در سایه انجام و حفظ آن ها به درجات عالی تکامل دست می یابد، مانند دانش اندوزی که حق یک انسان است و خداوند استعداد کسب دانش را در وجود انسان قرار داده است.
حقوق وضعی، حقوق سرچشمه گرفته از اجتماع است که شامل مجموع قواعد کلی است که بر رفتار افراد جامعه، ارگان های اداره کننده جامعه، نحوه برقراری ارتباط افراد با ارگان های حکومت و دیگر واحدهای سیاسی ظاهر می شود و اجرای آن از جانب دولت تضمین می گردد. ^[۹۳۶]به عبارت دیگر اجتماع و مجموعه ی قواعد و مقررات وضع شده در آن، حقوقی را برای هر فردی از افراد جامعه یا تمامی افراد جامعه در ارتباط با یکدیگر در نظر می گیرد. بنابراین حقوق عبارتند از حقوق طبیعی و فطری، حقوق فردی و خصوصی و حقوق اجتماعی که هر فرد باید از همه آن ها برخوردار باشد و اگر وجود یک حق موجب ضرر رساندن به حق دیگر شود، باید مهمترین حق پایدار بماند، گرچه حقی دیگر از میان برود. با در نظر داشتن مطالب فوق می توان گفت: زن و مرد بر اساس تساوی در هویت انسانی از حقوق دنیوی و اخروی مساوی برخوردارند. در این قسمت به تبیین مختصری از این موضوع پرداخته می شود؛
۳-۱- حقوق دنیوی:
در جایگاه متعادل حقوق فرد در دنیا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۳-۱-۱- حیات و رشد و تعالی: تمام انسان ها حق زندگی دارند. این حق یکی از حقوق فطری یا طبیعی است که هیچ فردی نمی تواند این حق را از دیگری سلب نماید مگر آن که این حیات برای تکامل دیگر افراد جامعه زیان آور باشد که در این صورت حق حیات او توسط احکام شرع ساقط می شود. مانند فردی با روح جنایتکاری که اندیشه ای جز قتل و کشتار مردم ندارد و زندگی سایر افراد را به خطر می اندازد، در این حالت حق اجتماع مقدم بر حق حیات او می شود تا دیگران آسیب نبینند. انسان ها اعم از زن و مرد حق دارند، استعدادهای خود را شکوفا سازند. بدین روی می باید تمام وسایل آموزشی بنابر نوع استعداشان و به طور یکسان در دسترس آن ها قرار گیرد. البته بدین شرط که این حق موجب رشد و کمال فرد و مایه آسایش و آرامش جامعه باشد. فردی که از معلومات خود جهت از بین رفتن حقوق اجتماع می کوشد و به عنوان مثال حق حیات افراد زیادی را از بین می برد باید جامعه مانع او شود و حقوق فردیش را سلب نماید.
۳-۱-۲- کرامت^[۹۳۷]:کرامت به معنی حرمت و احترام داشتن در جامعه، به عنوان یک «اصل» مورد پذیرش اسلام است و بر آن تأکید فراوان دارد .
کرامت بر دو قسم است؛ کرامت ذاتی و کرامت اکتسابی.
کرامت ذاتی: بهره مندی از عقل و بهره مندی انسان ها از نعمت هاى دنیا و وجود پیامبران^[۹۳۸] موجب برتری و تکریم بنی آدم می باشد«وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنىِ ءَادَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فىِ الْبرَِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلىَ‏ کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلا »^[۹۳۹]
کرامت اکتسابی: انسان با اعمال و رفتار اختیاری می تواند کرامت و جایگاهی ویژه در نزد خداوند«. . إِنَّ أَکْرَمَکمُ‏ْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَئکُمْ . . »^[۹۴۰] یا ضلالت و گمراهی تیره تر از جایگاه حیوانات برای خود ایجاد نماید «‌. . . لهَُمْ قُلُوبٌ لَّا یَفْقَهُونَ بهَِا وَ لهَُمْ أَعْینُ‏ٌ لَّا یُبْصِرُونَ بهَِا وَ لهَُمْ ءَاذَانٌ لَّا یَسْمَعُونَ بهَِا أُوْلَئکَ کاَلْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئکَ هُمُ الْغَافِلُون‏»^[۹۴۱]
۳-۱-۳-برخورداری از امنیت : تمام اعضاء یک جامعه ی سالم باید از امنیت کامل برخوردار باشند تا در سایه این آرامش به شکوفایی و رشد استعدادهای خود بپردازند .
۳-۱-۴-کسب دانش: اسلام در تأکید حق کسب دانش برای تمام انسان ها اعم از زن و مرد، علم و آگاهی را وسیله کمال«. . یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ . .»^[۹۴۲]و برتری انسان«. . قل ْ هَلْ یَسْتَوِى الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُون‏. . »^[۹۴۳]می داند و از انبیاء علیهم السلام جهت اجرای آن عهد و پیمان می گیرد«وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لَا تَکْتُمُونَهُ . . »^[۹۴۴] تا مردم را کتاب و حکمت آموزند«کَمَا أَرْسَلْنَا فِیکُمْ رَسُولًا مِّنکُمْ یَتْلُواْ عَلَیْکُمْ ءَایَاتِنَا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتَابَ وَ الحِْکْمَهَ وَ یُعَلِّمُکُم مَّا لَمْ تَکُونُواْ تَعْلَمُون‏»^[۹۴۵] بنابراین اسلام داعی و مشوق تمام انسان ها به سوی کسب دانش می باشد. عدم تساوی شرایط اجتماعی برای زن و مرد در کسب این حق یا قصور و کوتاهی زنان در تحصیل علم را نباید به حساب دین و شریعت گذاشت.
۳-۱-۵-آزادی: آزادی از دیدگاه اسلام، حق مقدس و گرانبهایی است که برای هر انسانی جاذبه دارد و دارای معانی مختلفی می باشد؛ گاه به معنی عدم وابستگی به موجود دیگر است که استقلال وجودی را به همراه می آورد،گاه در مقابل «جبر» قرار دارد و این که انسان در مقام عمل دارای اختیار و آزادی است یا مجبور و دربند. این دو معنا در حوزه الهیات و فلسفه و کلام بررسی می شود. معنای سوم آن که بیشتر در اخلاق و عرفان کاربرد دارد، آزادی در مقابل «‌تعلق» و «‌دل بستگی» است یعنی هیچ چیز برای او ایجاد علاقه و محبت نمی کند. معنای دیگر آزادی در حقوق و سیاست مطرح است یعنی«حاکمیت بر سرنوشت خویش»^[۹۴۶]بنابر تعاریف مذکور انسان نباید وابسته و دل بسته به وجودی جز خداوند تبارک و تعالی باشد و تنها او را حاکم بر سرنوشت خویش بداند و لازمه عبودیت را در اطاعت مطلق از پروردگار ایجاد نماید. به عبارت دیگر آزادی یعنی رها از هر قید و بندی که انسان را از کمال خویش دور سازد و به پوچی و نیستی بکشاند و حقوق فردی و اجتماعی او را نابود سازد. بنابراین منظور از آزادی، رهایی از اخلاق و حدود اخلاقی نیست که انسان هر رفتاری که مخل نظم و آرامش است، انجام دهد و موجب سلب آزادی و راحتی دیگر افراد جامعه شود، بلکه مقصود، آزادی از هر قید و بندی است که ما را از حقوق طبیعی یا عمومی و شهروندی محروم سازد. مانند: آزادی انتخاب شغل، آزادی انتخاب همسر، آزادی انتخاب محل سکونت، آزادی انتخاب رشته تحصیلی، آزادی بیان دیدگاه سیاسی به شرط آن که به سیاست های جامعه خللی وارد نسازد و ما را از رسیدن به کمالات معنوی باز ندارد.
۳-۱-۶-انتخاب همسر: از جمله حقوق انسان ها، حق انتخاب همسر است که نباید توأم با جبر باشد و اسلام چنین عقدی را جایز نمی داند.^[۹۴۷]
۳-۱-۷-انتخاب شغل^[۹۴۸]:زن و مرد حق دارند شغل مورد علاقه خود را که سازگار با کرامت و شرافت انسانی و هویت جنسی آن هاست، انتخاب کنند و نسبت به انجام صحیح آن متعهد باشند به شرط آن که به تعهدی پایدارتر و محکمتر مانند پیمان ازدواج لطمه ای وارد نشود.
۳-۱-۸-بهره برداری از امکانات مالی: قوانین اسلام بر پایه عدالت اجتماعی بنا شده است و انسان ها مالک اموال خود می باشند خواه این اموال از راه کسب «. . لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ . .»^[۹۴۹]یا از طریق ارث^[۹۵۰]«لِّلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِّمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِّمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ کَثرَُ نَصِیبًا مَّفْرُوضًا»^[۹۵۱]به دست آمده باشد.
۳-۲- حقوق اخروی:
خداوند تبارک و تعالی بر اساس رحمت و عطوفت خود، انسان کوشنده خواه زن یا مرد را مشمول پاداش می گرداند و جنسیت را مانعی جهت دریافت الطافش قرار نمی دهد، بلکه همه آن هایی که با سعی و تلاش جایگاه یکسانی کسب نموده اند، از تساوی در پاداش اخروی بهره مندند. این مساوات لزوم برقراری تساوی در پاداش دنیوی را می رساند. بدین روی آیات کریمه زنان و مردانی را سزاوار ورود به بهشت و شمول رحمت الهی می داند که عمل صالح آن ها همراه با ایمان باشد« وَ مَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِن ذَکَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ . . .»^[۹۵۲]و این پاداش را با وعده به جاودانگی« وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساکِنَ طَیِّبَهً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ . . »^[۹۵۳]زینت بخشیده و به زنان و مردان مؤمن بشارت به پیروزى بزرگ و نیل به مطلوب‏^[۹۵۴]می دهد«یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ یَسْعَى‏ نُورُهُم بَینْ‏َ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمَانِهِم بُشْرَئکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تجَْرِى مِن تحَْتهَِا الْأَنهَْارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذَالِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»^[۹۵۵] و به آن ها اطمینان می دهد که کمترین ظلمی به آن ها نمی شود«وَ مَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِن ذَکَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ وَ لَا یُظْلَمُونَ نَقِیرًا »^[۹۵۶] و نتیجه اعمالشان ضایع نمی گردد«. . إِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ»^[۹۵۷]گرچه مؤنث یا مذکر باشند« فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنىّ‏ِ لَا أُضِیعُ عَمَلَ عَمِلٍ مِّنکُم مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ بَعْضُکُم مِّن بَعْضٍ . . »^[۹۵۸] و از روزی فراوان و بی حسابی برخوردار می شوند«مَنْ عَمِلَ سَیِّئَهً فَلَا یجُْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَ مَنْ عَمِلَ صَلِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئکَ یَدْخُلُونَ الجَْنَّهَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیرِْ حِسَابٍ»^[۹۵۹] از بدی های آن ها چشم پوشی شده«لِّیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تجَْرِى مِن تحَْتهَِا الْأَنهَْارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَ یُکَفِّرَ عَنْهُمْ سَیَِّاتهِِمْ وَ کاَنَ ذَالِکَ عِندَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِیمً»^[۹۶۰]و سعی و تلاششان مورد قدردانی قرار می گیرد« وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَهَ وَ سَعى‏ لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً»^[۹۶۱]و پاداشی برتر از آن چه انجام داده اند به آن ها عطا می گردد«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثىَ‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَوهً طَیِّبَهً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ »^[۹۶۲]
به تصریح آیات ذکر شده پاداش اخروی بدون در نظر گرفتن جنسیت و در مقابل ایمان و عمل صالح در دنیا قرار دارد و زن یا مرد بودن ملاک برتری عمل یا حذف آن نمی گردد.
بخش چهارم
نقش زن و مرد در تکامل متقابل یکدیگر
مقدمه:
زن و مرد در انسانیت برابرند، ولی دو گونه انسان با خصلت ها و غرایز متفاوت که نه تنها این اختلافات از ارزش آن ها نمی کاهد، بلکه می باید درک و پذیرفته شود تا روابط بین جنس مذکر و مؤنث اصلاح گردد به گونه ای که احترام به شخصیت جنس مخالف و صیانت نفس را در بر داشته باشد^[۹۶۳] و سبب تشریک مساعی و علاقه بیشتر گردد. برخی از صاحبنظران می خواهند این اختلافات را به نقص زن و کمال مرد یا بالعکس تفسیر نمایند. در حالی که این تفاوت ها به معنای برتری یا پستی یکی از دو جنس نمی باشد، بلکه تناسب و تعادل بین دو جنس است که سبب جذب آن ها به سمت یکدیگر می شود. بدین روی سعی برایجاد تشابه در بین دو جنس و تصور واکنش و رفتاری مشابه اشتباهی محض می باشد که باعث سرگردانی افراد نسبت به هویت خود می شود. بنابراین انسان ضمن حرکت به سوی رشد و تعالی می باید با حفظ انسانیت به ندای فطرتش گوش فراداده و نیازهای غریزی خود را پاسخ مثبت دهد«فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتىِ فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَْا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَالِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لَاکِنَّ أَکْثرََ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ»^[۹۶۴] تا با رهبری عقل و احساس با گذر عالم مادیات به عالم روحی و معنوی توجه شود و به رضایت و نشاط معنوی برسد، بدون آن که ترک دنیا نموده«قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهَ اللَّهِ الَّتىِ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ. . »^[۹۶۵] و از تمایلات فطری و هویت جنسی چشم پوشی شود. پویندگان این راه اعم از زنان و مردان است که با پرورش استعدادها و توجه به ندای درونی و بیرونی می توانند آگاهانه و آزادانه^[۹۶۶] با به دست گرفتن سرنوشت، آینده خویش و جامعه را بسازند و جهان پیرامون خود را بر اساس این تمایزهای جنسیتی سازمان بخشند. در این قسمت پیرامون برخی از تفاوت های مکمل زن و مرد که به صورت غالب در آن ها وجود دارد و باعث جذابیت جنس مخالف^[۹۶۷] می شود، سخن به میان می آید:

• • زن مایه سکون و آرامش«وَ مِنْ ءَایَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمُ مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُواْ إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَ رَحْمَهً. . . »^[۹۶۸] و مرد منشا حرکت و فعالیت است«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلىَ النِّسَاءِ . . »^[۹۶۹]

• • زن لباس مرد و مرد لباس زن است. آرامش^[۹۷۰]، زینت حفظ آبرو و اسرار خانواده، مال و دارایی، ستر معایب« . . هُنَّ لِبَاسٌ لَّکُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُن . . »^[۹۷۱]هر یک از زوجین به عهده دیگری است.

• • زن خود را برای همسرش آراسته می کند و مرد نیز برای همسرش و هر دو علاقه به آراستگی دارند.

• • همسران خیراندیش یکدیگرند.

• • وجود زن و مرد در خانواده و در کنار یکدیگر موجب سرور و نشاط می شود.

• • زن مظهر لطف و محبت است و خانواده محتاج و نیازمند وجود او می باشد.

• عشق مادر بودن از دوران کودکی در وجود زن قرار دارد که حتی جلوگیری از آن برای او بیماری های جسمی و روانی در پی خواهد داشت و فرزند نیازمند نوازش های مادرانه است.

آن‌ها زمان بسیار زیادی کارکرده و وقت زیادی را صرف وظایفی که به ایشان محول گردیده است می‌نمایند درواقع آن‌ها به‌سختی کار می‌کنند.

 

 

 

۲

 

آن‌ها حتی زمانی که سرکار نیستند به کار خود فکر کرده می‌توان گفت آن‌ها به‌نوعی دچار وسواس هستند.

 

 

 

۳

 

آن‌ها بیشتر از وظایف شغلی سازمانشان عمل کرده و یا حتی فراتر از آن نیز می‌روند که درواقع این ویژگی اول و دوم را نیز تصریح می کند و نشان‌دهنده‌ی کاری است شدید به همراه وسواس و اجبار.

 

 

 

۲-۲-۷ انواع اعتیاد به کار:
هرچند افراد معتاد به کار دارای ویژگی‌های مشترکی هستند ولی تفاوت‌هایی نیز باهم دارند و می‌توان آن تفاوت‌ها را به‌نوعی از هم تفکیک نمود فاسل^[۳۴] (۱۹۹۰) چهار نوع معتاد به کار وسواسی (Compulsive)، جوعی (Binge)، پنهانی (Closet) و آنورکسیک (Anorexic) را توصیف می‌کند که ویژگی آن‌ها در جدول زیر نشان داده شده است.
جدول (۲-۳) انواع اعتیاد به کار، فاسل ۱۹۹۰

 

 

ردیف

 

نوع اعتیاد به کار

 

واژه لاتین

 

ویژگی

 

 

 

۱

 

معتاد به کار وسواسی

 

Compulsive

 

این افراد وسواسی بوده و همیشه مشغول به کار هستند و از انواع دیگر شناخته‌شده‌تر می‌باشند.

 

 

 

۲

 

معتاد به کار جوعی

 

Binge

 

این افراد عادات کاری معمولی خود را برای دوره زمانی مشخصی انجام می‌دهند ولی گاهی به مراحلی می‌رسند که زمان از دست آن‌ها دررفته به‌طوری‌که ازنظر روانی و فیزیکی به مرحله‌ای می‌رسند که حتی ممکن است از شدت کار و خستگی زیاد در بیمارستان بستری شوند.

 

 

 

۳

 

معتاد به کار پنهانی

 

Closet

 

این معتادان به کار به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که بخشی از کار خود را در خانه یا تعطیلات انجام دهند. آن‌ها از همسر و خانواده خود دوری می‌کنند و درنهایت کنترل نهایی کار خود را در اداره انجام داده و همیشه یک کار ناتمام دارند که باید انجام دهند.

 

 

 

۴

 

معتاد به کار آنورکسیک

 

Anorexic

 

اعتیاد این افراد طوری است که کار برای آن‌ها وضعیت پرفشاری را طوری ایجاد می‌کند که از کار طفره می‌روند. علت این امر آن است که عزت‌نفس خود را باکارشان یکی دانسته و نمی‌تواند ذره‌ای کار را کمتر ح کمال آن انجام دهند. این عادت‌ها به فردآنورکسیک این اجازه را می‌دهد که نه‌تنها از کارش دوری کرده بلکه از زندگی‌اش نیز دوری نماید.

 

 

 

۲-۲-۸ علائم افراد معتاد به کار:
اعتیاد به کار نوعی نیاز تسکین‌ناپذیر به مشغول بودن می‌باشد که علائم آن عبارت‌اند از:

 

ازنظر کاووسگیل و زو (۱۹۹۴) عملکرد صادراتی عبارت است از حدی که اهداف بنگاه (شامل اهداف راهبردی و اهداف اقتصادی) برای صادرات یک محصول از طریق طرح‌ریزی و اجرای راهبردهای بازاریابی صادراتی محقق می‌شود (مشبکی و خادمی، ۱۳۹۱).

عملکرد صادرات معمولاً با بهره گرفتن از رویکرد شاخص واحد اندازه‌گیری می‌شود و فروش­های صادراتی، رشد فروش­های صادراتی، سودهای صادراتی و شدت صادرات پرکاربردترین شاخص‌ها هستند (بالدوف^[۳۶] و همکاران،۲۰۰۰؛ پیرسی^[۳۷]، ۲۰۰۷).
عملکرد صادرات عبارت است از حدی که شرکت در زمان صادرات محصولات خود به بازار خارجی به اهداف خود دست می‌یابد. عملکرد صادرات اساس تصمیم‌گیری در تجارت بین‌الملل قلمداد می‌شود و با توجه به این‌که در ادبیات بسیار موردتوجه قرارگرفته اما در تعریف عملیاتی و مفهومی آن اتفاق‌نظر وجود ندارد (سوسا، ۲۰۰۴). این اختلاف‌نظر باعث به وجود آمدن نتایج مغایر و متفاوت شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل این مغایرت در نتایج را می‌توان نبود معیاری یکسان در ارزیابی این متغیر دانست.
کادوگان^[۳۸] و همکاران (۲۰۰۱) به فاکتورهای اساسی رفتار صادراتی مبتنی بر بازار اشاره کردند. به همین منظور آن‌ها مدلی را برای عناصر کلیدی فعالیت­های بازاریابی صادراتی مبتنی بر بازار ارائه دادند و آن را با بهره گرفتن از اطلاعات پیمایشی کسب‌شده از فنلاند و نیوزیلند آزمون کردند. در این زمینه نتایج مطالعات فراوانی نشان داده است شرکت‌هایی که رفتار بازارگرایی آن‌ها با توجه به کارکردهای صادراتی بوده، بسیار موفق‌تر می‌باشند تا کسانی که به رفتارهای صادراتی کمتر توجه می‌کنند. متغیرهای آزمون شده، پیش‌بینی کننده مناسبی از رفتار صادراتی مبتنی بر بازار شرکت‌ها را ارائه دادند. نتایج نشان داده است که چندین عامل برای کارکرد شرکت‌های صادراتی منحصربه‌فرد می‌باشند و نقش کلیدی در رفتار مبتنی بر بازار صادراتی ایفا می‌کنند (شم‌آبادی و خداداد حسینی، ۱۳۸۴).
حسینی (۱۳۸۸) در پایان‌نامه خود تحت عنوان “تعیین میزان بازارمحوری صادرات بر عملکرد صادرات در شرکت‌های تولیدی صادراتی” به بررسی رابطه عوامل شایستگی صادرات، وابستگی صادرات و هماهنگی صادرات با بازارمحوری صادرات و از طرف دیگر به بررسی رابطه‌ی بازارمحوری صادرات با عملکرد صادرات و نقش محیط صادرات (پویایی بازار، تلاطم رقابت، تلاطم تکنولوژیکی، تلاطم قانونی ) در تعدیل این رابطه، می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان داد، هریک از عوامل شایستگی صادرات، وابستگی صادرات و هماهنگی صادرات بر بازارمحوری صادرات تأثیر مثبتی داشتند ولی هیچ‌یک با عملکرد صادرات رابطه مثبت و معناداری نداشتند. بازارمحوری صادرات تأثیر مستقیمی بر عملکرد صادرات داشت؛ درحالی‌که نقش تعدیل گری محیط صادرات معنادار نشد (دعائی و حسینی رباط، ۱۳۸۹).
بقا و توسعه شرکت و درنتیجه رشد اقتصادی بسیاری از کشورها به‌شدت منوط به درک بهتر از ابعادی است که عملکرد صادرات آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر درک ابعاد عملکرد صادرات در محیط کسب‌وکار امروزی تأکید زیادی شده است بافهم عواملی همچون: تأثیر موفقیت صادرات و عملکرد صادرات بر بقا و گسترش شرکت، دستیابی به مزیت رقابتی در بازارهای بین‌المللی و توسعه اقتصادی بخصوص توسعه و اجرای سیاست‌های عمومی (ماکرینی^[۳۹]،۲۰۱۳).

 

• 1. 1. ابعاد عملکرد صادرات

   

   

 

مدسن^[۴۰](۱۹۸۹) بعد از بررسی تحقیقات گذشته سه بعد پایه از عملکرد صادرات را شناسایی کرد: فروش، سود و تغییر. شوهام^[۴۱](۱۹۹۸) بعد تغییر را به دو قسمت تغییر در سود صادرات و تغییر درفروش صادرات تقسیم کرد. زیرا عموماً ممکن است که شرکت‌ها رشدی کوتاه‌مدت درفروش و سهم بازار را رها کنند تا رشد کوتاه‌مدت در سوددهی را به دست بیاورند یا بالعکس. به همین دلیل بعضی از محققین در تحقیقات اخیر چهارچوبی چهاربعدی را برای ارزیابی عملکرد صادرات در نظر گرفته‌اند. دیده‌شده است که فروش صادرات، سود صادرات، رشد درفروش صادرات و رشد در سود صادرات همگی در طی یک سری از موارد موردسنجش قرار گرفته‌اند تا جنبه‌های عینی عملکرد را مورد ارزیابی قرار دهند. معیارهای عینی بر روی عملکرد حقیقی تمرکز می‌کنند درصورتی‌که موارد ذهنی درک و رضایت مدیریتی از عملکرد را مورد تأکید قرار می‌دهند که ابزاری برای ارزیابی ادراکات مدیریتی از عملکرد نسبت به انتظارات آن‌ها فراهم می‌آورد (بونوما و کلارک^[۴۲]، ۱۹۸۸).
تمام چهار بعد عملکرد صادرات(فروش صادرات، سود صادرات و تغییر درفروش و درآمد صادرات) باید به جهت‌گیری بازار مرتبط باشند. ابی و اسلاتر(۱۹۸۹) چندین شایستگی را شناسایی کردند که منجر به عملکرد صادرات می‌شوند که عبارت‌اند از: دانش بازار صادرات، برنامه‌ریزی صادرات، شدت تکنولوژی، ارتباطات، سیاست رسمی برای کاوش سیستماتیک، شناسایی و دنبال کردن فرصت‌های صادرات، کنترل کیفیت و سیستم مدیریتی برای مشاهده و کنترل فعالیت‌های صادراتی. سیرکل و داو^[۴۳](۱۹۹۸) بیان می‌کنند که جهت‌گیری کلی بازار و رفتارهای مبتنی بر بازار صادرات با عملکرد بازار و هم­چنین چهار بعد عملکرد صادرات با جهت‌گیری بازار مرتبط می‌باشند. به‌طور خاص، شرکت‌های مبتنی بر بازار باید فرصت‌های موجود در بازارهای خارجی را شناسایی و دنبال کنند تا به بهترین شکل بتوانند از آن‌ها استفاده کنند و در بلندمدت صادرات خود را افزایش دهند. رشد فروش صادرات معیاری از عملکرد را ارائه می‌دهد که به‌طور مثبت با شناخت فرصت و آنالیز محیط در شرکت‌های مبتنی بر بازار ارتباط دارد (موسی خانی، ۱۳۹۰).

 

•  

 

 

 

• • • 1. 1. رویکردهای مطرح ابعاد عملکرد صادرات

       

       

   

   

 

دو رویکرد نظری گسترده (پارادایم مبتنی بر منابع و پارادایم اقتضائی) ابعاد عملکرد صادرات را به عوامل داخلی و عوامل خارجی طبقه‌بندی کرده‌اند. به‌طور خاص، عوامل داخلی توسط تئوری مبتنی بر منابع توجیه می‌شوند درحالی‌که عوامل خارجی توسط تئوری اقتضائی حمایت می‌شوند. تمرکز تئوری مبتنی بر منابع بر چگونگی ایجاد مزیت رقابتی پایدار به‌وسیله منابع منحصربه‌فرد شرکت می‌باشد.
دیدگاه مبتنی بر منابع به این موضوع محوری اشاره دارد که چگونه در برابر شرکت‌های دیگر در همان بازار مشترک می‌توان به عملکرد بهتری دست‌یافت و بیان می‌کند که این عملکرد بهتر، نتیجه به‌کارگیری و گسترش منابع منحصربه‌فرد شرکت می‌باشد. بنابراین پارادایم مبتنی بر منابع، فرض می‌کند که عملکرد صادرات شرکت در سطح شرکت بر اساس فعالیت‌هایی مانند اندازه، تجربه و صلاحیت‌های شرکت است (زو و استن^[۴۴]، ۱۹۹۸).
در مقابل، پارادایم اقتضایی نشان می‌دهد که عوامل محیطی بر استراتژی­ها و عملکرد صادرات اثر می‌گذارند. طبق نظر کاووسگیل و زو (۱۹۹۴) این تئوری ریشه در چارچوب ساختار- رفتار- عملکرد سازمان‌های صنعتی دارد و به دو موضوع اشاره می‌کند: ۱) سازمان‌ها برای تأمین منابع وابسته به محیط خود هستند و ۲) اینکه سازمان‌ها می‌توانند این وابستگی را از طریق ایجاد و حفظ استراتژی‌های مناسب مدیریت کنند. بنابراین، در دیدگاه اقتضایی، صادرات به‌عنوان یک پاسخ استراتژیک شرکت به فعل‌وانفعال عوامل داخلی و بخصوص عوامل خارجی در نظر گرفته می‌شود.
ازجمله عوامل خارجی که عملکرد صادرات را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ویژگی‌های بازارهای خارجی شامل: شباهت فرهنگی، مقررات دولتی، رقابت‌پذیری بازار، کنوانسیون‌های کسب‌وکار محلی است (استایلس و امبلر^[۴۵]، ۱۹۹۴).
یک دیدگاه سوم هم مطرح‌شده است با عنوان دیدگاه رابطه‌ای (شبکه تعاملات کاری) که عوامل موجد راهبرد، کسب مزیت و عملکرد را ناشی از همکاری یا روابط اجتماعی بین شرکت‌ها می‌داند تا منابع متمایز یک شرکت یا فعالیت‌های فردی. کاتسیکس^[۴۶] و همکاران (۲۰۰۰) چهار منبع بالقوه بین سازمانی را جهت کسب مزیت رقابتی در نظر می‌گیرند: الف) دارایی‌های مبتنی بر روابط؛ ب) خط‌مشی‌های تسهیم دانش؛ ج) قابلیت‌ها و منابع مکمل؛ د) نظارت مؤثر. در این دیدگاه، برای مثال قابلیت‌های کلیدی یک شرکت، دانش ضمنی یا منابع خاص درون شرکت را شامل نمی‌شود؛ بلکه قابلیت‌ها و منابع رابطه‌ای با بهره گرفتن از روابط اجتماعی بین سازمان‌ها ایجاد می‌شود. بر این اساس در این دیدگاه یک شرکت به‌تنهایی نمی‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند و چنین مزیتی با تعاملات پویا فی‌مابین سازمان‌ها شکل می‌گیرد.

 

• 1. 1. معیارهای سنجش عملکرد صادراتی

   

   

 

عملکرد صادرات بر اساس درجه یا مقیاسی سنجیده شده که شرکت به اهداف صادراتی خود نائل شده است. این مقیاس‌ها شامل عملکرد مالی ، رضایت از صادرات ، عملکرد راهبردی و عملکرد تولید است (ناوارو و همکاران، ۲۰۱۰)
الف)عملکرد مالی: شامل میزان سود، فروش و غیره؛ ب)رضایت از صادرات: شامل رضایت و وفاداری مشتری، میزان رضایت از صادرات، برآورد رضایت صادرکنندگان و مشتریان؛ ج) عملکرد راهبردی: شامل گسترش سهم جهانی بازار شرکت، افزایش رقابت جهانی شرکت، جایگاه راهبردی شرکت؛ د) عملکرد تولید: شامل شمار موفقیت محصولات جدید، سرعت فراهم کردن محصولات جدید برای بازار و نوآوری‌های محصول (ماری^[۴۷] و همکاران، ۲۰۱۱).

و نیز نک بیت: ۲۳۶۳
* استعاره از قطرات باران:
ابر فروردین همی بارد درّ
و ان همی گردد گوهر به دل خاک(۳۴۴۴)
* استعاره از خط درست و نیکو:
از رشک او دبیران انگشت‌ها به دندان
او گاه درّ ببارد ز انگشت خویش گه زر(۳۷۱۷)
*استعاره از سخن نغز و نیکو:
دیدگانم ابر درافشان شده ست
ز آرزوی لفظ در افشان دوست(۸۵۸۸)
*استعاره از اشک:
نک نمونه‌ی پیش
*در شاهوار؛ استعاره از گل‌ها:
بر جوی‌های او به رده نو نهال ها
گویی وصیفتانند استاده بر قطار
تا چند روز دیگر از آن هر وصیفتی
بر خویشتن به کار برد درّ شهوار(۴-۳۳۶۳)
*درّ یتیم؛ استعاره از معشوق:
بفزوده است بر من خطر و قیمت سیم
تا بنا گوش ترا دیده ام‌ای درّ یتیم(۴۸۴۵)
*آری به مهره‌های سقط ننگرد کس
کو را به توده پیش بود درّ شاهوار؛ تمثیلی برای بیت:

از بس که راست یابد نیکوتر از دروغ
در مدح او دروغ نبرده است کس به کار
آری به مهره‌های سقط ننگرد کس
کو را به توده پیش بود درّ شاهوار(۴-۳۰۶۳)
درّاج

 

• • با این واژه‌ی درّاج ۱ تصویر به صورت تشبیه ساخته شده است:

 

*پهلوی درّاج؛ مشبهٌ‌به باغ از جهت زردی:
تا زمین چو پر طاووس شود وقت بهار
باغ چو پهلوی درّاج شود وقت خزان(۵۵۵۹)
درخت

 

• • با واژه‌ی درخت ۲۹ تصویر شامل ۱۴ تشبیه، ۱ استعاره ۱۲ تشخیص، ۱ تمثیل و ۱ صفت هنری ساخته شده است:

 

* مشبهٌ‌به خدمت ممدوح(عمید الملک خواجه ابو بکر علی بن حسن قهستانی عارض سپاه محمود) از جهت نعمت دهی:
خدمت او را چو درختی شناس
دولت و اقبال مر او را فنن
هر که بر او سایه فکند آن درخت
رست ز تیمار و ز گرم و حزن(۲-۶۴۰۱)
* مشبهٌ‌به نیزه‌ی ممدوح(امیر ابو یعقوب یوسف بن ناصر الدین) از جهت گره داشتن:
ای نیزه‌ی تو همچو درختی که مر او را
در هر گرهی از دل بد خواه تو باری است(۴۶۳)
* مشبهٌ‌به دست ممدوح(ابو الحسن حجاج) از جهت بخشندگی:
دست او همچو درختی است که چشم همه خلق
به بهار و به خزان بر گل و برگ و پر اوست(۶۰۲)
*مشبهٌ‌به تن مخالف ممدوح(ابویعقوب یوسف برادر محمود غزنوی) از جهت قدرتمندی:
تن مخالف او گر قوی درخت بود
چو دید هولش لرزان شود بگونه‌ی نال(۴۳۳۰)
* مشبهٌ‌به پدر از جهت ثمر دادن:
پدران را به پسر تهنیت آرند و رواست