است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول کلیات 2
1-1مقدمه. 3
1-2 بیان مسئله. 4
1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش. 5
1-4 اهداف پژوهش. 6
1-5 قلمرو پژوهش. 7
1-6 کاربران پژوهش. 7
1-7 سوالات تحقیق: 8
8-1 فرضیات تحقیق: 8
1-9 روش تحقیق 8
1-10جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه. 9
1-11 واژگان. 9
فصل دوم ادبیات تحقیق 11
2-1- مقدمه. 12
2-2 ساختار مالکیت 13
2-3 مبانی تئوری ساختار مالکیت 13
2-3-1 تئوری حاکمیت شرکتی و مالکیت نهادی 14
2-3-2 مفهوم حاکمیت شرکتی 14
2-3-3 نظریه نمایندگی 15
2-3-4 تئوری تضاد منافع. 15
2-3-5 تئوری عدم تقارن اطلاعاتی 18
2-4 ساختار مالکیت و سهامداران نهادی و عمده 19
2-4-1 تعریف مالکیت نهادی 19
2-4-2 پیامدهای وجود سهامداران نهادی 20
2-4-3 تئوری های مربوط به بحث مالکیت نهادی 21
2-4-3-1 فرضیه نظارت کارا 21
2-4-3-2 فرضیه همسویی استراتژیک. 21
2-5 تاثیر سهامداران نهادی بر هزینه های نمایندگی 21
نقش سرمایه گذاران نهادی در عملکرد شرکت ها 22
2-6 سود سهام. 22
2-6-1 تقسیم سود. 23
2-6-2 سود نقدی 25
2-7- سیاست تقسیم سود و تئوریهای آن. 26
2-8 مدل های نظری و تجربی تقسیم سود. 28
2-8-1 مدلهای مبتنی بر اطلاعات کامل: عامل مالیات 28
2-8-2 مدلهای مبتنی بر اطلاعات نامتقارن. 29
2-8-2-1 مدلهای پیام رسانی 29
2-8-2-2 مدلهای مبتنی بر هزینه نمایندگی 29
2-8-2-3 مدلهای مبتنی بر فرضیه جریان نقدی آزاد. 30
2-8-3 مدلهای رفتاری 30
2-8-3-1 بررسی رفتار مدیران. 31
2-8-3-2 مدلهای رفتاری نظری 32
2-9 چرخه عمر سازمان و سیاستهای تقسیم سود. 32
2-10 مبانی نظری تقسیم سود. 34
2- 10 – 1 چرا شرکتها سود تقسیم می کنند؟. 34
2-10-2 عوامل موثر بر تقسیم سود. 35
2-10-3 خط مشی های تقسیم سود. 36
2-11 نقش بورس در رشد و توسعه اقتصادی 37
2-12 بورس اوراق بهادار تهران. 39
2-13 هموارسازی سود. 41
2-13-1 تعاریف هموارسازی سود. 41
2-13-2 اهداف وانگیزه های هموار سازی سود. 43
2-13-3 انواع هموارسازی سود. 45
2-13-4 روش های هموارسازی سود. 45
2-13-5 عوامل موثر بر هموار سازی سود. 47
2-13-5-1 اندازه شرکت و هموار سازی سود : 47
2-13-5-2 سود آوری و هموار سازی سود : 48
2-13-5-3 نوع صنعت و هموار سازی : 49
2-13-5-4 فعالیت صادراتی و هموار سازی سود : 49
2-14پیشینه تحقیق 50
2-14-1پیشینه خارجی 50
2-14-2 پیشینه داخلی 53
فصل سوم روش شناسی تحقیق 57
مقدمه: 58
3-1- روش شناسی 58
3-2- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق 59
3-3 جامعه آماری و نمونه آماری پژوهش. 59
3-4 – روش ها و ابزارهای گردآوری داده ها و اطلاعات 60
3-4-1 روش مطالعه نظری (کتابخانه ای). 60
3-4-2 روش میدانی 61
3-5- متغیرهای تحقیق 61
3-6- سوالات تحقیق 63
3-8 فرضیه های تحقیق 64
3-7- روش تحلیل داده ها و آزمون فرضیات 64
3-8- روایی ابزار گردآوری داده ها 65
3-9- ضریب تعیین 65
3-10-آزمون معنی داری 66
3-11- آزمون هاسمن 68
فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق 70
4-1 مقدمه. 71
4-2 جامعه آماری 71
4-3 آزمون ریشه واحد دیکی- فولر تعمیمیافته و آمار توصیفی 71
4-3-1 آزمون ریشه واحد. 71
4-3-2 آمار توصیفی 74
4-4 برآورد مدلهای رگرسیون. 75
الف) مدل جونز. 75
تعیین روش برآورد مدل. 75
آزمون هاسمن برای مدل جونز. 76
تخمین مدل. 77
ب) مدل جونز اصلاح شده 77
تعیین روش برآورد مدل. 77
آزمون هاسمن برای مدل جونز اصلاح شده 78
تخمین مدل. 79
ج) مدل (با مدیریت سود استخراج شده از مدل جونز). 80
د) مدل (با مدیریت سود استخراج شده از مدل اصلاح شده جونز). 80
4-6 نتایج آزمون فرضیه. 81
فصل پنجم نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات 83
5-1 مقدمه. 84
5-2 خلاصه تحقیق 84
5-3 فرضیات و نتایج بررسی مدلها: 86
5-4 محدودیت های تحقیق 88
5-5پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق 88
5-6 پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی 89
منابع فارسی 90
منابع لاتین 92
Abstract 95
چکیده
شناخت بورس از جنبه های مختلف می تواند ضمن پیش بینی بهتر آینده بورس و تغییرات آن، ریسک سرمایه گذاریها را کاهش داده و یا بازده بیشتری را نصیب سرمایه گذاران نماید. یکی از معیارهای ارزیابی موفقیت در سرمایه گذاری وجود بازده های غیرعادی و سود نقدی می باشد.
هدف این پژوهش بررسی تأثیر ساختار مالکیت سرمایه بر هموارسازی سود در صنایع شیمیایی و مواد غذایی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و برای آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون استفاده شده است همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری با کمک نرم افزارspss استفاده شده است. در این تحقیق جامعه آماری شامل 29 شرکت که همگی عضو صنایع شیمیایی و مواد غذایی می باشد که برای سالهای 1385 تا 1390 بررسی شده اند. ونتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش نشان داد که مالکیت مدیریتی و تمرکز مالکیت بالا و مالکیت نهادی هر سه دارای تاثیر مثبت و معناداری بر هموارسازی سود بودند .
واژگان کلیدی : سود سهام ، ساختار مالکیت ، مالکیت نهادی ، مالکیت مدیریتی ، هموارسازی سود
فصل اول
کلیات
1-1مقدمه
موضوع هموار سازی سود مدتی است که مبحث جالب و سوال برانگیز در حسابداری و مدیریت مالی می باشد و تا کنون جواب مشخصی برای آن ارائه نشده است. اصولا سرمایه گذاران خصوصی برای کسب بازدهی سرمایه گذاری می کنند. دریافت سود سهام یکی از راه های کسب بازدهی است و سیاست تقسیم سود را می توان ایجاد تعادل بین سود انباشته شرکت از یک طرف و پرداخت وجه نقد و انتشار سهام جدید از طرف دیگر تعریف کرد.
یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه ، توانایی جذب پس اندازها و هدایت آن به سمت فعالیتهای سرمایه گذاری است و می توان ادعا کرد که، فرآیند تخصیص موثر سرمایه برای سلامتی اقتصاد و در پی آن ارتقای بهره وری و تشویق ابتکارات ضروری است و این مسئله بازاری روان و کار را برای خرید و فروش اوراق بهادار و تبادل اعتبارات ایجاد می کند. بر خلاف آن، فرآیند تخصیص بیمار گونه سرمایه موجب انجام کارهای بدون بهره وری می شود و بازار سهام را تضعیف می کند( جعفری، 1383). در این بازار دوگروه اصلی فعال هستند که یک گروه عرضه کننده پول و گروه دیگر تقاضا کننده آن است آنچه برای گروه اول (سرمایه گذاران) اهمیت دارد سود سرمایه و مبلغی است که به سرمایه اولیه افزوده خواهد شد از این رو سرمایه گذاران همواره باید در مورد اینکه سرمایه خود را کجا قرار دهند تا بیشترین سود عایدشان شود تصمیم گیری کنند، از طرفی دیگر، مدیریت شرکت ها نیز تلاشی می کنند تا ثروت سرمایه گذاران ( سهامداران ) را حداکثر کنند آنان نیز برای دستیابی به هدفشان، باید تصمیمات مناسب و مربوط اتخاذ کنند .
ما در این تحقیق به بررسی تاثیر ساختار مالکیت سرمایه بر هموار سازی سود در صنایع شیمیایی و مواد غذایی در بورس تهران می پردازیم . انتظار می رود سرمایه گذاران مدیران شرکت های بورس اوراق بهادار تهران و مدیران ارشد دولتی بتوانند در تصمیمات خود برای تخصیص بهینه منابع ، از نتایج این تحقیق استفاده کنند.
1-2 بیان مسئله
در دنیای که با اطلاعات ناکافی و کنترل های هزینه بر سروکار داریم، تباین سودها بین سهامداران و مدیریت می تواند منجر به تصمیمات مدیریتی بهینه گردد. بخصوص در رابطه با صنایع شیمیایی و مواد غذایی این مطلب بیشتر به چشم می خورد. مدیران درآمدها را به گونه ای مدیریت می کنند که سود سهامداران شان به حداکثر برسد.
یکی از مهمترین روش های افزایش ارزش کلی یک شرکت ، گزینه بهترین راه کار برای سرمایه گذاری وجوه و تشکیل مناسب ترین ساختار سرمایه است. گزینه بهترین روش تامین مالی باید با در نظر گرفتن مخارج و هزینه های تامین مالی صورت پذیرد که در ادبیات مالی از آن به عنوان هزینه سرمایه یاد می شود و در حقیقت همان ساختار مالکیت را به دنبال دارد. امروزه عملکرد بورس اوراق بهادار در کشورهای پیشرفته دنیا به عنوان شاخصی برای ارزیابی سیاست ها و تغییرات مالی، اقتصادی و بازرگانی این گونه کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. سود واحد تجاری تحت تاثیر رویه هایی که مدیریت شرکت اتخاذ می کند محاسبه شده و امکان گزینه نمودن رویه های حسابداری به مدیریت واحد تجاری فرصت می دهد تا در مورد زمان شناسایی و اندازه گیری در آمد ها و هزینه ها تصمیم گیری نمایند .
از طرفی دیگر، هموار سازی سود، کاهش آگاهانه نوسانات سطح سود است که سود شرکت را عادی نشان می دهد و فرآیند دستکاری زمان شناسایی درآمدها یا درآمد گزارش شده است تا جریان سود گزارش شده، نوسان کمی داشته باشد، تا زمانی که سبب افزایش درآمد گزارش شده در بلند مدت نشود. یکی از اهداف گزارشگری مالی ، ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری استفاده کنندگان صورتهای مالی است استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری بر اساس اطلاعات گزارش شده در صورتهای مالی به ارزیابی سود آوری و پیش بینی جریانهای نقدی آتی شرکت پرداخته و با در نظر گرفتن پیوند منطقی بین سود آوری و جریانهای نقدی آتی ارزش شرکت را ارزیابی و بر اساس پیش بینی ها تصمیم گیری می نمایند
تئوری نمایندگی بیان می کند که مکانیسم های کنترل می توانند گرایش های مدیران و سهامداران را در یک راستا قرار داده و هرگونه رفتار فرصت طلبانه ناشی از تعارض در گرایش ها را کاهش دهد. حسابداری در آمدها یکی از شاخص های اصلی عملکرد مالی یک شرکت می باشد. به طور طبیعی امروزه پدیده ی هموارسازی سود توجه محققان ، تنظیم کننده های بازارهای مالی و سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است .
هرچند ممکن است دستکاری در سود بر کیفیت اطلاعات افشا شده و مفید بودن آنها جهت تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری تاثیر داشته باشد و اعتماد سرمایه گذاران به فرایند گزارشگری مالی را تقلیل داده و ممکن است موجب تخصیص نادرست منابع کمیاب اقتصادی به سمت سرمایه گذاری هایی با کارایی اندک گردد . ولی هموارسازی سود، می تواند سودمند باشد چرا که می تواند ارزش اطلاعاتی سود را با انتقال اطلاعات خصوصی شرکت به سهامداران و عموم بهبود بخشد (جیراپورن و همکاران 2008).
در تحقیق حاضر سعی بر این است که علاوه بر ارزیابی انواع هموارسازی سود در شرکتهای گروه صنایع شیمیایی و غذایی پذیرفته شده در بورس تهران، تاثیر ساختار مالکیت بر نوع هموارسازی سود شرکتها با بهره گرفتن از مبانی نظری ، تئوری های موجود و با کمک داده های آماری مورد بررسی قرار می گیرد.
این تحقیق می تواند به سهامداران و سایر استفاده کنندگان گروه صنایع شیمیایی و مواد غذایی که خواهان سود هموارتری می باشند کمک کنند تا بتواند تاثیر ساختار مالکیت را بر هموار سازی سود بهتر ارزیابی کنند. و بتوانند تصمیم گیری مناسب تری را برنامه ریزی کنند.
1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
ساختار نظارت بر شرکت ها از طریق نفوذ بزرگترین سهامدار که به طور مستقیم یا غیر مستقیم ، تاثیرات قابل ملاحظه ای بر تصمیمات مدیریت دارد توصیف می شود. آثار