1. 1. خود گردانی^[۶۰]، کفایت و هویت

1. 1. آزادی در بیان نیازها و هیجان های سالم

1. 1. خود انگیختگی^[۶۱] و تفریح

1. محدودیت های^[۶۲] واقع بینانه و خویشتنداری

گاهی اوقات تعامل بین خلق و خوی فطری کودک و محیط اولیه به جای ارضاء این نیازها منجر به ناکامی آن ها می شود(یانگ و همکاران، ترجمه حمیدپور و اندرز،۱۳۸۶).

۲-۵ طرحواره ها و عاطفه

یانگ و لیندمن^[۶۳](۱۹۹۲) بیان کرده‌اند که طرحواره های ناسازگار اولیه قادر به ایجاد سطوح بالای اختلال عاطفی هستند. طبق گفته آن سطح بالاتر عاطفه در حال کار با طرحواره ها برانگیخته می شود چون نیازهای بنیادین انسان درگیر می‌شوند. طرحواره ها، به وضوح از طریق رویدادهای محیطی در طی زندگی فرد ساخته می‌شوند و به صورت خاصی به خصوص در مواجهه با رویدادهای عاطفی آشکار می‌شوند(یانگ و لیندمن،۱۹۹۲).

۲-۵-۱ واکنش طرحواره ها

واکنش طرحواره ای، واکنش احساسی یا عاطفی است که در زمینه ی روابط بین فردی عمل می‌کند و قابلیت انتقال از موقعیتی و از شخصی به موقعیت و شخصی دیگر را دارد. مجموع واکنش های طرحواره ای یک فرد، منش او را تشکیل می‌دهد. واکنش های طرحواره ای نیز مانند طرحواره های مربوط به شناخت دنیای مادی از تجربیات قبلی فرد اثر می پذیرد. از این دیدگاه، واکنش هایی که کودک در برابر والدین خود سازمان داده است می‌تواند به عنوان آغازی بر شکل گیری واکنش های طرحواره ای او در برخورد با دیگر انسان ها و در موقعیت­های مادی ساخته می‌شوند(یانگ و لیندمن؛۱۹۹۲).

۲-۶ مدل متمرکز بر طرحواره

چهارچوب نظری مدل یانگ: این مدل به عنوان نظریه ای جهت هدایت مداخله های درمانی در بیمارانی که در آن ها اختلال های شخصیتی و سایر اختلال های مزمن مشاهده می شود طراحی شده است.

1. 1. طرحواره های ناسازگار اولیه: طبق نظر یانگ(۱۹۹۴) طرحواره های ناسازگار اولیه خصوصیات زیر را دارند: الگو ها یا درون مایه های عمیق و هستند، از خاطرات، هیجان ها، شناخت واره ها و احساسات بدنی تشکیل شده اند، در دوران کودکی یا نوجوانی تشکیل شده اند، در سیر زندگی تداوم دارند، درباره خود و رابطه با دیگران هستند، به شدت ناکارامدند. در کل طرحواره های ناسازگار اولیه، الگوی های هیجانی و شناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد تحول در ذهن شکل گرفته اند و در سیر زندگی تکرار می‌شوند. چون طرحواره ها در ابتدای زندگی رشد می‌یابند، پس عادی و مسلم یعنی بی چون و چرا فرض می‌شوند و خودپنداره و دیدگاه های ما را نسبت به جهان و روابط مان را با مردم تعریف می‌کنند. طرحواره بازنمایی معتبر از تجارت آسیب زای دوران کودکی به شمار می‌آیند. مشکل این است که در گذر زمان الگوهای عمیقا ریشه دار از تفکر تحریف شده و رفتار ناکارامد می شود. حتی وقتی شواهدی ارائه می شود که طرحواره را باطل اعلام می‌کند باز هم بسیاری از افراد برای ثبات اعتبار طرحواره شان اطلاعات را تحریف می‌کنند. طبق تعریف طرحواره همان طور که اشاره شد، طرحواره ها به طور معنی دار ناکارامد هستند یعنی با توانایی فرد جهت ارضای نیازهای اساسی به منظور ثبات و ارتباط خودمختاری مطلوبیت و بیان خود و ظرفیت پذیرش محدودیت های منطقی تداخل دارند(یانگ و همکاران، ترجمه حمیدپور و اندرز،۱۳۸۶).

۲-۷ حیطه ها و خواستگاه های رشد طرحواره ی یانگ

در مدل یانگ، ۱۸ طرحواره بر طبق ۵ نیاز هیجانی ارضا نشده تقسیم می‌شوند که در حیطه های طرحواره نامیده می‌شوند که عبارتند از:

۲-۷-۱ بریدگی و طرد:

بیماران دارای طرحواره های این حیطه نمی توانند دلبستگی های ایمن و رضایت بخشی با دیگران داشته باشند. چنین افرادی معتقدند که نیاز آن ها به ثبات، امنیت، محبت ، عشق و تعلق خاطر برآورده نخواهد شد. طرحواره های این حیطه عبارتند از: ترک شدن/ بی ثباتی، بی اعتقادی/ بدرفتاری، محرومیت هیجانی، نقص/ شرم و انزوای اجتماعی/ بیگانگی. خانواده اصلی آن ها معمولا بی ثبات (ترک شدن/ بی ثباتی)، بدرفتار(بی اعتقادی/ بدرفتاری)، سرد و بی عاطفه( محرومیت هیجانی)،(نقص/ شرم) یا منزوی(انزوای اجتماعی/ بیگانگی) هستند. این بیماران اغلب بیشترین آسیب را می بینند. بیماری از آنان در دوران کودکی و نوجوانی تکان دهنده ای داشته اند و در بزرگسالی تمایل دارند به گونه ای نسنجیده و شتاب زده از یک رابطه ی خود آسیب رسان به رابطه ی دیگر پناه ببرند یا از برقراری روابط بین فردی، نزدیک اجتناب کنند. رابطه ی درمانی، اغلب محور اصلی درمان این گروه از بیماران قرار می‌گیرد.

۲-۷-۱-۱ طرحواره ی طرد شدن/ بی ثباتی^[۶۴]:

بیمارانی که دارای این طرحواره ی ترک شدن/ بی ثباتی هستند اعتقاد دارند روابط شان با افراد مهم زندگی ثباتی ندارند واین افراد در کنار آن نمی مانند زیرا از لحاظ هیجانی بی ثبات و غیر قابل پیش‌بینی، اعتقاد ناپذیر و نامنظم اند. فردی که این طرحواره را دارد معتقد است و در هر لحظه امکان دارد افراد مهم زندگیشان بمیرند یا اینکه او را ترک کنند و به فرد دیگری علاقمند شوند و فقط چند صباحی به طور موقت در کنار آن ها حضور دارند.

۲-۷-۱-۲ طرحواره بی اعتمادی/ بد رفتاری^[۶۵]:

بیمارانی که طرحواره ی بی اعتقادی/ بد رفتاری دارند چنین می پندارند که دیگران به انسان ضربه می‌زنند، بد رفتارند، انسان را سر افکنده می‌کنند، دروغ می‌گویند و دغل کار و سودجو هستند. چنین انتظاری باعث می شود فرد وقایع پیرامون را به گونه ای خاص ادراک کند. آسیب وارده به فرد عمدی بوده و یا اینکه در نتیجه ی بی مبالاتی و غفلت مفرط پدید آمده است ممکن است فرد احساس کند همیشه یک نفر موجودی او را می دزد یا حتی او را می‌خورد.

۲-۷-۱-۳ طرحواره ی محرومیت هیجانی^[۶۶]:

بیمارانی که طرحواره ی محرومیت هیجانی دارند انتظار دارند که تمایلات و نیازهای فرد به حمایت عاطفی و برقراری رابطه ی هیجانی با دیگران به طور کافی ارضا نشود. سه نوع محرومیت هیجانی عبارتنداز: الف) محرومیت از محبت ^[۶۷]: فقدان توجه، عطوفت یا همراهی . ب) محرومیت از همدلی^[۶۸]: درک نشدن، به حرف دل فرد گوش ندادن، عدم خود افشایی یا در میان نگذاشتن احساسات با دیگران . ج) محرومیت از حمایت^[۶۹]: نداشتن منبع قدرت، جهت دهی یا راهنمایی نشدن از سوی دیگران.

۲-۷-۱-۴ طرحواره نقص / شرم^[۷۰] :

بیمارانی که طرحواره های نقص/ شرم دارند احساس می‌کنند در مهمترین جنبه‌های شخصیتان انسانی ناقص، نامطلوب، حقیر و بی ارزش می‌باشند و یا در نظر افراد عام زندگی خود فردی منفور و نامطلوب به حساب می‌آیند و اگر خود را در معرض نگاه دیگران قرار دهند بی شک طرد می‌شوند. همچنین این طرحواره، حساسیت بیش از حد نسبت به انتقاد، سرزنش، کم رویی، مقایسه های نا به جا، احساس نا امنی در حضور دیگران و حس شرمندگی در ارتباط با عیب و نقص های درونی را در بر می‌گیرد. این نقاط ضعیف ممکن است شخصی (تکانه های خشم، تمایلات جنسی غیر قابل پذیرش خودخواهی) یا عمومی ( ظاهر جسمی نامطلوب و غیر جذاب و مشکلات و نابرابر زندگی اجتماعی) باشند.

۲-۷-۱-۵ طرحواره های انزوای اجتماعی/ بیگانگی ^[۷۱]:

تحقیق دیگری در ۲۷۳ شرکت اسپانیا انجام شده است و موانع محیطی را مورد بررسی قرار داده است. طبق نتایج این پژوهش، محیط ایستا و محیط پیچیده به طور مستقیم یا غیر مستقیم اصول مدیریت کیفیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ‌به این معنی که محیط ایستا باعث می شود که اجرای مدیریت کیفیت جامع با مشکلاتی مواجه شود و همچنین در محیط نا همگن ( سطح بالای پیچیدگی ) اجرای مدیریت کیفیت جامع، کمتر ضرورت پیدا می‌کند. در واقع سازمان هایی که به راحتی با محیط اطراف ارتباط برقرار می‌کنند در اجرای مدیریت کیفیت جامع موفق تر عمل می‌کنند. این مقاله داده های به دست آمده را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی تجزیه و تحلیل می‌کند ( Mar Fuentes-Fuentes, A. Albacete-Sáez, Javier Lloréns-Montes, 2004).

مطالعه موردی دیگری در کشورهای مکزیک و کانادا در زمینه اثر فرهنگ ملی بر موفقیت یا عدم موفقیت در اجرای مدیریت کیفیت جامع انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که شرکتی که در فرهنگ جمع گرا ( مثل کشور مکزیک ) اقدام به استقرار مدیریت کیفیت می‌کند موفق تر از شرکتی است که در فرهنگ فرد گرا ( مثل کشور کانادا ) شروع به اجرای این برنامه می‌کند. زیرا فرهنگ جمع گرا اصول مدیریت کیفیت جامع را بیشتر از فرهنگ فرد گرا دارا می‌باشد. همچنین در فرهنگ‌های جمع گرا زمان کمتری برای اجرای کامل مدیریت کیفیت جامع لازم است زیرا این کشورها، موافق و متجانس با فلسفه مدیریت کیفیت جامع می‌باشند. در واقع فرهنگ فرد گرا یکی از موانع اجرای مدیریت کیفیت جامع می‌باشد (L. Galperin, R. Lituchy, 1999).

در تحقیق دیگری که در صنعت تولیدی ترکیه انجام گرفته است، ۳۲ عامل که اجرای مدیریت کیفیت جامع را تحت تأثیر قرار می‌دهد شناسایی شده است که مهمترین آن ها، بهبود کیفیت و درآمد بالاتر ذکر شده است. در صورتی که این عاملها تحت کنترل قرار بگیرند منجر ‌به این می شود که استقرار مدیریت کیفیت جامع آسان تر شود و میزان موفقیت آن نیز افزایش می‌یابد. این تحقیق عامل های مؤثر را با بهره گرفتن از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه به دست آورده و اولویت بندی نموده است. از نظر مدیران مورد پژوهش، بهبود کیفیت و درآمد بالا، بالاترین اولویت را در عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت کیفیت جامع دارا بودند (Bayazit, Karpak, 2007).

یکی از مطالعات دیگر در سال ۲۰۱۰ در آمریکا اشاره می‌کند که سه عامل ساختاری تعهد مدیریت، تمرکز بر مشتری و اعتماد، در موفقیت اجرای مدیریت کیفیت جامع بسیار مهم می‌باشند. مطابق با نتایج این تحقیق تعیین فرهنگ درست در این راستا از ضروریات می‌باشد. همچنین زیر بنای فرهنگی و طراحی سیستم کیفیت، اجرای مدیریت کیفیت جامع را بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهد. طبق نتایج این تحقیق، شرکت‌های کوچک مزایایی مانند چابکی و ارتباطات سریعتر با دیگر شرکت‌ها را دارا می‌باشند که این ویژگی‌ها در راستای استقرار مدیریت کیفیت جامع می‌باشند. از طرف دیگر شرکت‌های بزرگ از مزیت هایی مانند توسعه استراتژیهای آموزش کارکنان برخوردار می‌باشند که عاملی مؤثر در اجرای برنامه های کیفیت می‌باشد. نسبت پاسخ گویی این تحقیق برابر ۳۴% می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از میانگین، مد، و میانه استفاده نموده است. همچنین شرکت‌ها را به دو دسته شرکت‌های کوچک و بزرگ تقسیم بندی نموده است. از لحاظ اجرای مدیریت کیفیت جامع، شرکت‌ها را به دو دسته که یک دسته آن کمتر از ۳ سال که این برنامه را اجرا می‌کنند و دیگری بیش از ۳ سال است که آن را اجرا می‌کنند (Jayaram, L. Ahire, Dreyfus, 2010).

تحقیق دیگری در ۲۳۸ کارخانه تولیدی ۸ کشور انجام گرفته است که مطابق با نتایج این تحقیق، فرهنگ کیفیت نقشی مهم در اجرای مدیریت کیفیت جامع ایفا می‌کند. زمانی که مدیریت ارشد تصمیم می‌گیرد که مدیریت کیفیت جامع را به کارکنان معرفی کند و فلسفه جدید را اقدام به پیاده سازی کند باید این مسئله را در نظر داشته باشد که این کار را به صورت تدریجی باید انجام دهد. زیرا هنوز فرهنگ غالب سازمان، فرهنگ سنتی و غیر کیفیتی می‌باشد و همچنین کارکنان هنوز از انجام دادن وظایف بر خلاف فرهنگ سنتی واهمه خواهند داشت. در این مرحله، اجرای فرایند کنترل کیفیت آماری به عنوان یک ابزار استاندارد برای تشویق کارکنان به حل خود جوش مسائل و مشکلات خط تولید، بسیار مؤثر می‌باشد. در واقع برای رسیدن به فرهنگ کیفیت مطلوب، همه کارکنان باید فهم واضح و آشکاری از نیاز به مدیریت کیفیت جامع را داشته باشند و فلسفه جدید را بپذیرند. در این تحقیق شرکت‌ها، از لحاظ فرهنگ کیفیت به دو دسته، تقسیم بندی شده اند و اطلاعات به دست آمده از روش آماری رگرسیون تجزیه و تحلیل شده است. برای انجام تحقیق از محققان بین‌المللی که متخصص در زمینه مدیریت تولید و مدیریت عملیاتی می‌باشند، استفاده شده است. صنایعی که به عنوان جامعه انتخاب شده اند صنایع مربوط به صنایع ماشین، عرضه کنندگان اتومبیل و صنایع الکترونیک می‌باشد. نسبت ‌پاسخ‌گویی‌ در این تحقیق ۶۵% می‌باشد. این نسبت ‌پاسخ‌گویی‌ بالا حاصل تلاش محققانی می‌باشد که با بهره گرفتن از تلفن، درخواست همکاری از مدیران شرکت‌های مختلف را داشته اند. به منظور اثبات پایایی پرسشنامه‌ها از آلفای کرونباخ و همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از خی دو و رگرسیون استفاده شده است ( Jinhui Wu, Zhang, G. Schroeder, 2011).

پژوهش دیگری در آمریکا، در میان ۱۳۸۱ کارمند با درصد ‌پاسخ‌گویی‌ ۱/۴۵% که در بخش‌های حمل و نقل مشغول به کار بودند انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که فرهنگ سازمانی خشن و بی تمدن منجر به رضایت شغلی پایین می شود و یکی از موانع اساسی در اجرای موفقیت آمیز مدیریت کیفیت جامع می‌باشد. در واقع فرهنگ اصولی در سازمان یکی از کلیدهای اساسی برای استقرار موفقیت آمیز مدیریت کیفیت جامع می‌باشد (C. Morrow, C. McElroy, P. Scheibe, 2011).

فصل سوم:

عوامل ایجاد بزهکاری

مبحث اول: عوامل اجتماعی مؤثر در افزایش بزهکاری کودکان و نوجوانان

گفتار اول: فقـر

در بسیاری از فرهنگ­ها، فقر را به معنای «عدم تکافوی ضروریات زندگی» تعریف کرده ­اند. چنین تعریفی به طور کلی ، دقیق­ و جامع نیست زیرا ضروریات زندگی هر جامعه، در طول زمان و مکان، ابعاد و اشکال گوناگونی دارد و از جامعه­ای به جامعه دیگر دگرگون می­ شود. از این رو ، تعیین یک تعریف علمی برای فقر، که برای هر زمان و مکان صادق باشد، ممکن نیست.

با صنعتی شدن کشورها به نظر می­آمد که این معضل بر طرف شود، لیکن چنین نشد و در سال­های اخیر این مسأله، افکار جوامع بشری و بویژه کشورهای در حال توسعه را بیشتر به خود مشغول کرد.^[۴۳] فقر
و نابرابری­های موجود در هر جامعه­ای، پیامدهای خاص خود را دارد و نه تنها باعث بروز بحران می­ شود بلکه ، بر اساس سلسله­ای از روابط علت و معلولی، زمینه بروز بحران­هایی از قبیل بحران مهاجرت، حاشیه نشینی، بحران آسیب­ها و انحرافات اجتماعی از قبیل بحران طلاق، اعتیاد، بزهکاری، فحشا، قتل، خشونت
و انواع جرایم دیگر را فراهم ‌می‌آورد.

بزهکاری را نمی­ توان متعلق به یک طبقه اجتماعی خاص دانست، اما طبق گزارش­هایی که در اغلب متون مربوط ‌به این بحث آمده است، احتمال بروز بزهکاری در طبقات پایین اجتماع ، بیش از طبقات متوسط
و بالا است که البته این موضوع بیشتر در جوامع شهری صادق است. فقر در زمانی که ارزش­های اخلاقی
کم رنگ شده و مبانی معنوی نادیده گرفته شوند، می ­تواند مبنای بسیاری از بزهکاری­ها و جرم باشد، اگر چه از نگاه رفتار شناسی ، نمی­ توان حضور فقر را اصلی­ترین پایه برای ارتکاب جرم دانست، اما اگر فقر باضعف ایمان همراه باشد، آن گاه باید منتظر وقوع آسیب و بزه بود.^[۴۴] فقر فرهنگی ممکن است از جمله عوامل بزهکاری باشدکه اگر تحت تاثیر برخی فرهنگ­ها قرار گیرد، رو به سوی بزهکاری خواهد آورد.

برخی فقر، افزایش مواد مخدر و خشونت حاکم بر خانواده و جامعه را از جمله زنجیره­ای از علل افزایش بزهکاری می­دانند. به عقیده دکتر کی نیا، فقر، محرک طغیان و موجب بغض و کینه و محرومیتی است که شخص را متوجه سعی و کوشش و تلاش و برای بهبود زندگی می­ کند. فقر موجب بزهکاری نیست، فقر فقط اشخاص بی استعداد را به بزهکاری وامی­دارد.^[۴۵]

همچنین فقر موجب از بین رفتن توانایی والدین برای تربیت فرزند و تشدید اختلافات خانوادگی ، همچنین تضعیف کنترل روابط خانوادگی و از بین رفتن توانایی والدین در اعمال کنترل غیر رسمی بر فرزندان می­گردد.^[۴۶]

بند اول: نظرات دانشمندان ‌در مورد فقر و بزهکاری

دورکیم معتقد است که جرایم ناشی از نظام، فرهنگ و تمدن هر اجتماع است و تابع زمان و مکان نیز
‌می‌باشد. افلاطون در کتاب جمهوریت می­نویسد: فقر و ثروت سبب نابودی کشورها می­شوند . فقر احساس
را از بین برده حس کینه توزی، انتقام جویی، بدبینی و حسد را تشدید می­ کند. کثرت ثروت نیز مبانی اخلاقی را سست کرده سبب تنبلی، بی قیدی، غرور و بی اعتنایی نسبت به دیگران می­ شود و کشور را به فنا و نابودی می­کشاند زیرا تقوای واقعی و ثروت­های کلان و هنگفت، یک جا جمع نمی­شوند.

افلاطون برای پیشگیری از بزهکاری، تعدیل ثروت و بهبود وضع زندگی فقیران را توصیه می­ کند. دورکیم، جرایم را ناشی از نظام می­داند. افلاطون نیز به فقر و ثروت اشاره کرده که هر کدام از این­ها ممکن است
از عامل­های بزهکاری باشند و اگر چنانچه چهار حس مورد نظر افلاطون در افراد اوج بگیرند خود این ها ممکن است به عنوان کسب عامل عمده باشند که موجبات بزهکاری افراد را به وجود می ­آورند.^[۴۷]

به اعتقاد کتله، جرایم ارتکابی در یک جامعه و نوسانات متناوب آن، مانند یک تابع ریاضی وابسته به تغییرات شرایط اقتصادی و اجتماعی زمان و مکان است. بحث­های مربوط به وضعیت تأسف بار فقیران، همراه با بحث­هایی ‌در مورد پیامدهای نامطلوب فقر، همچون بیماری، جرم و ناامیدی، به روزگار باستان باز می­گردد. این بحث­ها شمار گسترده ­ای از پژوهش­های تجربی را به وجود آورده­اند که ارتباط بین فقر و جرم را بررسی ‌می‌کنند. برخی از این پژوهش­ها ، به دگرگونی شرایط اقتصادی توجه ‌می‌کنند تا ببینند آیا با دگرگونی­های نرخ­های جرم همانند دارند یا خیر. اگر جرم معلول فقر است که با منطق نیز جور می ­آید، در آن صورت در مکان­ها و زمان­هایی که فقیران بیشتری وجود دارد، باید جرم بیشتری نیز وجود داشته باشد. از این رو این پژوهش­ها، دوران بحران اقتصادی را با دوران رونق اقتصادی و نواحی ثروتمندیک کشور را با نواحی آن مقایسه نموده ­اند تا ببینند آیا تفاوت­های سیستماتیک در نرخ­های جرمشان وجود دارد یا خیر. همچنین پژوهش­هایی همزمان با ملی شدن آمار جرایم در فرانسه، در اوایل دهه ۱۸۰۰ با تلاش­ های کتله و گری برای نشان دادن ارتباط بین جرم و فقر انجام شده است. از آن زمان، تاکنون صدها پژوهش ‌در مورد این موضوع، ‌در مورد ارتباط بین جرم و نوسانات اقتصادی، در اروپا و ایالات متحده امریکا منتشر شده است. این فرض همگانی ، که جرم با نوسانات اقتصادی مرتبط است، احتمالاً بر فرض درباره رابطه میان جرم و بیکاری مبتنی است. لذا نابرابری اقتصادی ومعضل جرم، با یکدیگر ارتباط علت و معلولی دارند. در پژوهشی که توسط گار انجام شد، مشخص شد که فقر و ثروت با وقوع جرم عام، نه فقط سرقت بلکه جرم­های علیه اشخاص همبستگی دارد. در لندن استکهالم و ولز جنوبی جدید، از دهه ۱۸۴۰ تا دهه ۱۹۳۰، هم سرقت و هم تهاجم در دوران کسادی اقتصادی افزایش یافت و هنگامی که شرایط اقتصادی بهتر شد، کاهش یافت. انگلس و مارکس بدون آنکه به طور خاص، رابطه فقر و جرم را بررسی کنند، با پایه گذاری مکتب تضاد، به گونه ­ای به ایده­های مرتبط با رابطه فقر و جرم، صورت علمی بخشیدند. چون بر اساس این مکتب ، اقتصاد زیربنای زندگی اجتماعی است و مابقی یعنی سیاست، حقوق و فرهنگ ، همگی روبنا هستند. ‌بنابرین‏ مارکسیسم در تبیین جرم­ها، اقتصاد را عامل اصلی می­داند.^[۴۸]

بند دوم : فقر اقتصادی عامل بزهکاری است یا خیر؟

آنچه امروزه ‌در مورد توسعه در مناطق روستایی مطرح است، توسعه پایدار روستایی است. توسعه پایدار روستایی عبارت است از: فرایند کمک به مردم روستایی از طرق اولویت بندی نیازهایشان، فعال نمودن آن ها و سرمایه گذاری در زمینه ایجاد زیر ساخت ها و ارائه خدمات اجتماعی، برقراری عدالت با توجه به ظرفیت های محلی برخلاف همه ی بی عدالتی های گذشته و تضمین سلامتی و امنیت آن ها، به ویژه زنان (چارچوب توسعه آفریقای جنوبی^[۱]، ۲۰۰۵).

توسعه ای که در مناطق روستایی بیشتر مورد نظر است و لازم است برنامه ریزان روستایی مد نظر داشته باشند، به شرح زیر است:

1. 1. توسعه باید«تغییری» در جهت بهبود شرایط برای اکثریت مردم باشد؛

1. 1. مردمی که از توسعه سود می‌برند باید بیشتر از مردمی باشند که از آن متضرر می‌شوند؛

1. 1. توسعه باید دست کم مردم را نسبت به تامین حداقل نیازهای زندگیشان یا نیازهای ضروری زندگیشان مطمئن سازد؛

1. 1. توسعه باید با نیازهای مردم هماهنگی و مطابقت داشته باشد؛

1. 1. توسعه باید باعث تشویق خود اتکایی گردد؛

1. 1. توسعه باید بهبود طولانی و مستمر را به ارمغان آورد؛

1. توسعه نباید باعث تخریب محیط زیست طبیعی باشد (ایمنی، ۱۳۸۷).

‌بنابرین‏ با توجه به مطالبی که ذکر شد، می توان دلایل اهمیت توسعه روستایی را به صورت زیر برشمرد:

۱٫ مسأله انسانی بودن توسعه و این که جمع کثیری از انسان ها در روستا زندگی می‌کنند؛

۲٫ تولید بخش عمده ای ازمواد غذایی ومواد اولیه مورد نیاز صنایع شهری در روستاها انجام می پذیرد؛

۳٫ بخش عمده ای ازمنابع آب وخاک در روستاها پراکنده می‌باشد؛

۴٫ وجود درصد بالاتری از فقردر روستا نسبت به شهر؛

۵٫ اثر متقابل توسعه جامعه روستایی و شهری بر یکدیگر و در نتیجه اهمیت تأثیرتوسعه روستایی برشهری؛

۶٫ تجربه ی پنج دهه ی گذشته ی توسعه درجهان و ایران و شکست راهبردهای توسعه ای که تنها به توسعه شهری معطوفند؛

۷٫ مهاجرت رو به تزاید سرمایه انسانی و مادی ازجانب حوزه های روستایی به شهری و تأثیر منفی این روند بر توسعه ملی (ضیایی شیروان و براتی، ۱۳۸۵).

۳-۲ مفهوم مشارکت و اهمیت مشارکت روستاییان در فرایند توسعه

مشارکت، مفهومی ذاتی در جوامع بشری است و برای تحکیم آن، نیاز به برنامه ریزی از پایین به بالا و ارتباط بین همه ی مؤلفه های موجود در این زمینه وجود دارد (ونگ و ژنرانگ^[۲]، ۲۰۰۸). از بعد نظری و عملی، مشارکت در بطن هر جامعه ای در قالب مفاهیمی مانند همبستگی، اتحاد، همکاری، انجمن و مانند آن نهفته است (بافکار، ۱۳۹۰). مشارکت مفهومی گسترده است و در بعضی مواقع پیچیده می کند، چنان که از انواع شیوه های صوری جلب مشارکت گرفته تا رویکردهای نوین آن در راستای دعوت مردم برای اثرگذاری در تصمیم گیری ها و پذیرفتن هزینه های چه بسا چشمگیر آن را در بر می‌گیرد. کشور ما در فرایند نهادینه شدن مشارکت در برنامه ریزی های منطقه ای و محلی در مراحل ابتدایی است و به زمان زیادی برای دستیابی به مشارکت کامل نیازمند است (نسترن و رعنایی، ۱۳۸۹). استنسکه^[۳] (۲۰۰۹) مشارکت روستاییان در قالب تشکل های روستایی را به عنوان راهبردی که وظیفه حفظ و نگهداری از ارزش های فرهنگی یک منطقه را بر عهده دارد، مطرح می‌کند. در بحث مشارکت مردم و موفقیت هرچه بیشتر این تشکل ها در نواحی روستایی، دو نکته را باید مدنظر قرار دارد؛ اول اینکه، باید افراد را تشویق به مشارکت کرد زیرا در توسعه نواحی روستایی، این افراد هستند که نقش کلیدی را ایفا می‌کنند. دومین عامل، فراهم کردن فرصت هایی برای وضوح هرچه بیشتر تقاضاهای روستاییان، برای مسئولین و دست اندرکاران است، زیرا ایجاد تشکل های مردمی می‌تواند پل ارتباطی بین نیازهای مردم روستا و مسئولین قلمداد شود (عبداللهی و همکاران، ۱۳۸۸).

آینده ی امیدوارکننده زمانی به وقوع خواهد پیوست که مردم تمایل داشته باشند که در امر توسعه، مشارکت کنند و منابع شان را در مسیر توسعه ی جامعه شان به کار گیرند. از این رو ضروری است که دولت تلاش کند تا مردم را در همه ی مراحل هر پروژه ی پیشنهادی شرکت دهد (آگووا^[۴]، ۲۰۰۵). نگرش نظام گرایانه به توسعه روستایی، پدیده ی مشارکت را امری طبیعی و کاملا بنیادی جلوه می‌دهد. منظور از این نوع نگرش، یک جا بینی عوامل متعدد و متنوعی است که با یکدیگر در آمیخته اند تا به صورت یکپارچه توسعه روستایی را به وجود آورند (ملک محمدی، ۱۳۷۴). در واقع در جهان امروز مشارکت هرچه بیشتر مردم در تمام زمینه‌های اجتماعی از ویژگی های عمده ی جامعه مدنی و توسعه یافتگی یک کشور شناخته می شود. کسب شخصیت اجتماعی، وابسته به مشارکت و خارج شدن از دایره فعالیت های شخصی و خصوصی است. از این روست که امروزه کوشش در راستای توسعه ی همه جانبه هر کشوری بیش از پیش متوجه مشارکت زنان شده است (محسنی تبریزی و میرزایی، ۱۳۸۳).

درگذشته، بر گزیدار«کار برای مردم روستایی» تأکید می گردید. ولی امروزه و از دیدگاه مشارکتی برگزیدار «کار به وسیله مردم روستا» تأکید می شود. لذا توانمندسازی مردم روستا کمک مؤثری به آنان برای تشخیص، تجزیه و تحلیل مسائل و رویدادها و در نتیجه تصمیم مقتضی در مواجهه با شرایط پیش‌بینی نشده و متغیر می‌کند (حیاتی و دیگران،۱۳۸۶). کمترکسی با این نکته مخالف است که مشارکت مردم اساس موفقیت هر طرح توسعه روستایی است. مشکل بر سر تأکید براهمیت مشارکت نیست، بلکه در زمینه ی توسعه ی روستایی، دستیابی به توافق درباره ی مفهوم این واژه اهمیت دارد، به شرطی که چنین عملی هم معتبر و هم امکان پذیر باشد (مطیعی لنگرودی،۱۳۸۲). از مشخصه‌ های عمده ‌در شناسایی و تعریف مشارکت در امور اجتماعی، خودانگیختگی و اراده مردم به مشارکت است، تنها در چنین شرایطی است که مشارکت معنا و مفهوم اصلی خود را یافته و به عنوان اهرمی خودکار در راستای توسعه، آبادانی، رشد و ارتقاء به کار خواهد افتاد (جهان دوست، ۱۳۸۹).

بدین ترتیب، الگو واره ی جدید مدیریت روستایی باید سمت و سویی مشارکتی داشته باشد و ‌به این نکته ی مهم توجه کند که دستیابی به توسعه ی پایدار، منوط به افزایش ظرفیت ها در تمام امور است و جامعه ای توسعه یافته تر خواهد بود که بر سرنوشت خود تسلط بیشتری داشته باشد، در غیر این صورت، اگر جامعه ای به سطحی از رشد اقتصادی، اجتماعی برسد، اما قدرت اختیار و انتخاب از آن سلب شود، تنها مرحله ای از رشد را طی کرده ولی فاقد توسعه است (مطیعی لنگرودی و سخایی، ۱۳۸۸).

۱-۳-۲ اصول مشارکت

مشارکت دارای اصول و ارکانی است که بایستی درفرآیند مشارکت مردم در طرح ها و پروژه های توسعه ای مورد توجه واقع شوند، این اصول به شرح زیراست:

جامعه ، نمونه آماری و روش نمونه گیری

حدود هر جامعۀ پژوهش با تعریف آن مشخص می شود. جامعه آماری^[۷] عبارت است از مجموعۀ افراد و یا واحدها که دارای حداقل یک خصیصۀ مشترک باشد ( سرمد و همکاران، ۱۳۷۶: ۱۷۷ ).

جامعه آماری در این تحقیق کارشناسان بورس و کارشناسان تعاونی ها و وزارت تعاون می‌باشد و با بهره گرفتن از فرمول کوکران حجم نمونه ۱۸۰ محاسبه شده است و روش انتخاب به صورت تصادفی می‌باشد.

سئوالات تحقیق

_ آیا شرکت‌های تعاونی در کنار فرابورس می‌توانند به بورس نیز ورود پیدا کنند ؟

_ چه موانع و مشکلاتی برای ورود تعاونی ها به بورس وجود دارد ؟

_ آیا می توان از این موانع عبور کرد و راهکار عملی آن چیست ؟

ماهیت و منابع داده ها

در مواردی که بررسی ارتباط بین یک متغیر وابسته با یک یا چند متغیر مستقل مد‌نظر باشد و هدف محقق این است که بر اساس این ارتباط و با بهره گرفتن از داده های تاریخی، پارامتر ( پارامترهایی ) برای متغیر ( متغیرهای ) مستقل برآورد و با ارائه مدل اقدام به پیش‌بینی نماید، داده ها و متغیر‌های موجود در یک مدل معمولاً در سه نوع مختلف می‌تواند باشد:

داده های سری زمانی^[۸]

داده های مقطعی^[۹]

داده های ترکیبی^[۱۰]

• • داده های سری زمانی، مقادیر یک متغیر ( چند متغیر ) را در نقاط متوالی در زمان، اندازه‌گیری می‌کند. این توالی می‌تواند سالانه، فصلی، ماهانه، هفتگی یا حتی به صورت پیوسته باشد.

• • داده های مقطعی، مقادیر یک متغیر ( چند متغیر ) را در طول زمان و روی واحدهای متعدد اندازه‌گیری می‌کند، این واحدها می‌تواند واحدهای تولیدی، صنایع و یا شرکت‌های مختلف باشد.

• داده های ترکیبی، در واقع بیان کننده داده های مقطعی در طی زمان است، یا به عبارت دیگر این داده‌‌ها حاصل ترکیب دو دسته داده های سری زمانی و مقطعی می‌باشد.

با توجه به ادبیات تحقیق موجود در این پژوهش از داده های مقطعی و سری زمانی استفاده شده است.

روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات

تجزیه و تحلیل به عنوان فرایندی از روش علمی، یکی از پایه های اساسی هر پژوهش است. به طور کلی، تجزیه و تحلیل عبارت از روشی است که از طریق آن کل فرایند پژوهش به سوی یک نتیجه هدایت می شود.

‌بنابرین‏، متغیرها در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در بخش توصیفی ( جدول‌های فراوانی، رسم نمودار، شاخص‌های مرکزی و پراکندی ) و در بخش استنباطی جهت تحلیل فرضیه‌ها از آزمون‌های همبستگی استفاده می شود که با نرم افزار SPSS اجرا خواهد شد.

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت و سقم فرضیه‌ها برای هر نوع پژوهش از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. امروزه در بیشتر پژوهش‌هایی که متکی بر اطلاعات جمع‌ آوری شده از موضوع مورد پژوهش می‌باشد؛ تجزیه و تحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهم ترین بخش‌های تحقیق محسوب می­ شود. داده های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گرفته اند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌گیرد.

پژوهشگر برای تجزیه­ و ­تحلیل ­آماری و ‌پاسخ‌گویی‌ به مسألۀ تدوین شده و یا تصمیم ­گیری ‌در مورد رد یا تأیید فرضیه­ای که صورت بندی ‌کرده‌است، می ­تواند از روش های گوناگونی استفاده نماید. استفاده از هر یک از این روش‌ها بستگی به شرایطی دارد که پژوهشگر باید آن ها را­ در رابطه با پژوهش خود مورد توجه قرار دهد. این روش‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود: روش آمار توصیفی و آمار استنباطی.

برای تجزیه و تحلیل داده های جمع‌ آوری شده ابتدا در سطح توصیفی با بهره گرفتن از شاخص‌های آماری به توصیف و تلخیص ویژگی‌های جمعیت شناختی افراد نمونه در پژوهش شامل جنسیت، تحصیلات و وضعیت سنی در نمونه پرداخته می شود، سپس در سطح استنباطی برای مقایسه متغیرهای پژوهش در ‌گروه‌های جمعیت شناختی نظیر « آزمون‌های میانگین دو جامعه و تحلیل واریانس » استفاده شده است.

در آمار تحلیلی پژوهش حاضر به منظور آزمودن معناداری میان فرضیات عنوان شده به بررسی هر کدام از فرضیه‌ها با بهره گرفتن از آزمون T و پس از آن به نتیجه‌گیری خواهیم پرداخت.

آمار

توصیفی

Descriptive Statistics

بررسی وضعیت متغیرها

T-test and ANOVA

بررسی پایائی و روائی ابزار

Validity and reability Testing

نتیجه‌گیری

Structural Equation Models

تحلیل‌های استفاده شده در پژوهش حاضر

آمار توصیفی

در این بخش از تجزیه و تحلیل آماری به بررسی چگونگی توزیع نمونۀ‌ آماری از حیث متغیرهایی چون جنسیت، تحصیلات و وضعیت سنی در نمونۀ پاسخ‌دهندگان پرداخته می‌شود.

بررسی توزیع فراوانی وضعیت جنسیتی در نمونه

جنسیت در زمرۀ مقیاس‌های اسمی قرار دارد، لذا جدول فراوانی می‌تواند اطلاعات کلی در رابطه با این متغیر در اختیار ما قرار دهد . همان گونه که در جدول شمارۀ ۴-۲-۱٫ مشاهده می شود در نمونۀ آماری از کل ۱۱۰ نفری که به پرسشنامه‌ها پاسخ داده‌اند و اطلاعات آنان در دسترس ‌می‌باشد، شمار ۶۷ نفر (حدود ۶۰٫۹۱ درصد ) مرد و شمار ۴۳ نفر (حدود ۳۹٫۰۹ درصد ) زن بوده اند.

جدول شمارۀ ۴-۲-۱٫ توزیع فروانی وضعیت جنسیتی