آذر
دی
بهمن
اسفند
شاهرود
ماهانه
۵/۴
۱/۵
۴/۹
۸/۱۱
۸/۱۰
۴/۱۹
فصلی
۱۹
۴۲
مآخذ: اداره کل آب و هوا شناسی استان سمنان (۱۳۹۰)
نمودار شماره ۳-۵- توزیع بارندگی ماهانه و فصلی در ایستگاه هواشناسی شهرستان شاهرود۲۰۱۳-۱۹۹۳
نقشه شماره۳-۵- نقشه هم بارش محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
۳-۳-۵- باد و فشار هوا
شدیدترین بادها در شاهرود از جهات غرب، شمال غربی و شمال می وزد و درصد وزش باد، بیشتر در همین جهات و خصوصاً شمال غربی و غرب و شمال شرقی است. در حالی که کم ترین میزان شدت وزش باد، مربوط به جنوب و جنوب شرقی آن می باشد. شدت باد در اسفند ماه از جانب شمال شرقی و غرب و در بهمن ماه از مغرب و خرداد ماه از جانب شمال غرب و غرب و در اردیبهشت ماه از جانب مغرب با حداکثر سرعت۱۱ تا ۱۶ متر بر ثانیه می باشد. مطابق استانداردهای هواشناسی ۴/۶۳ درصد کل بادها آرام هستند. فشار هوای حاکم در ایستگاه شاهرود که مستقیماً در ساحل قرار دارد، به حداقل ۱۰۰۷ میلی بار در تابستان و ۱۰۲۵ میلی بار در زمستان می رسد.
نقشه شماره۳-۶- نقشه هم تبخیر محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
نمودار۳-۶–جهت و سرعت بادها ایستگاه شاهرود(گلباد ۲۰ ساله)
ماخذ: هواشناسی استان سمنان-۱۹۸۲-۲۰۰۴
۳-۴-پوشش گیاهی
پوشش گیاهی از عوامل اساسی تشکیل دهنده اکوسیستم طبیعی و از جمله محیط زیست انسانی است و وجود آن شرط لازم برای بقاء و توسعه پایدار می‌باشد. حفاظت طبیعت، اصلاح و بهبود خاک، کنترل آبریزها، جلوگیری از فرسایش خاک و نفوذپذیر کردن خاک‌ها و زهکش خاک‌های اشباع، تبدیل گاز کربنات به اکسیژن، پالایش هوای زیستگاههای انسانی، تعدیل درجه حرارت، افزایش رطوبت هوا و بسیاری موارد دیگر از فوائد پوشش گیاهی می‌باشد (ایروانی، ۱۳۸۱: ۱۶۷). شهر شاهرود با توجه به شرایط خاص آب و هوایی حاکم در منطقه دارای پوشش گیاهی متراکمی است و پوشش گیاهی این ناحیه را به‌طور کلی می‌توان به دو دسته جنگل و مرتع طبقه‌بندی نمود.
نقشه شماره۳-۷- نقشه پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه
۳-۸-۱-جنگل
جنگل، محدوده‌ای پوشیده از درختان، درختچه‌ها، پوشش گیاهی زنده، پوشش مرده (فلور و فن)، حیات وحش و… است که همراه با محیط مشخص از نظر فاکتورهای ادافیکی (خاکی)، کلیماتیک (اقلیمی) و بیوتیک (حیاتی) زندگی در آنجا به صورت متعادل و متوازن وجود دارد.
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
از نظر جغرافیائی جنگلهای شهرستان شاهرود جزء جنگلهای پهن‌برگ خزان کننده به شمار می‌آیند. این جنگل‌ها جزء با ارزش‌ترین جنگلهای کشور محسوب می‌شوند که روی دامنه‌های جنوبی البرز (جنوب شهرستان) قرار گرفته‌اند (نجفی کانی، ۱۳۸۱: ۸۴). موجودی متوسط درخت در این جنگل‌ها حدود ۲۰۰ مترمکعب در هکتار است. میزان برداشت چوب از کل جنگلهای شمال به طور قانونی ۵/۱ میلیون مترمکعب است ولی میزان برداشت کلی که توسط دامداران، مصارف روستایی، قاچاق چوپ و بخش دولتی صورت می‌گیرد رقمی حدود ۵/۸ میلیون متر مکعب است و این امر نشان دهنده آن است که هرساله سطح وسیعی از جنگلهای این مناطق رو به نابودی می‌رود و سیر قهقرایی دارد (دلفان اباذری، ۱۳۷۴: ۱۴).
۳-۴-۲-مراتع
منابع طبیعی هر کشوری یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های ملی و پشتوانه محکمی برای رشد و توسعه اقتصادی آن کشور است. از این‌رو پوشش گیاهی از جمله مراتع از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و از حیث تأمین خوراک دام، حفاظت محیط زیست، جلوگیری از فرسایش خاک، تولید گیاهان داروئی، تولید گیاهان خوراکی، حفاظت حیات وحش، تلطیف و پاکیزگی هوا، تأمین اکسیژن، افزایش ذخیره سفره‌های آب زیرزمینی بسیار حائز اهمیت می‌باشد (مشیری، ۱۳۷۴: ۵۸).مرتع که به زمین دارای پوشش گیاهی خودرو، حداقل در مدت زمانی از سال اطلاق می‌شود (کردوانی، ۱۳۷۱، ۵۷). در شهرستان شاهرود به دو دسته متفاوت تقسیم می‌شود:
الف-مراتع کوهستانی
این نوع مراتع به سبب آنکه در نواحی مرتفع واقع شده تأثیر زیادی در اعتدال هوا و میزان بارش و کیفیت مرتع دارد و اغلب به عنوان ییلاق مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مراتع بیشتر در فصل بهار و تابستان برای چرای دام‌ها مناسب بوده و بسیار غنی و متراکم می‌باشد.
ب-مراتع جلگه‌ای
این مراتع بیشتر برای چرای دام در فصل سرد سال یعنی پائیز و زمستان مناسب است. این مراتع گر چه از حیث تراکم مثل مراتع کوهستانی نیست ولی با توجه به بارش زیاد جزء مراتع غنی و متراکم به شمار می‌آید و از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. مساحت مراتع این شهرستان نیز۳۲ هزارهکتار می باشد (اداره منابع طبیعی شهرستان شاهرود:۱۳۸۹).
با توجه به نقشه پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه دارای زمین های کشاورزی، جنگلهای غیر متراکم و زمین های بایر می باشد که درصد بسیار زیادی از این اراضی به جنگل های غیر متراکم اختصاص دارد.
۳-۵- زمین‌شناسی
ساختار کلی زمین‌شناسی شهرستان شاهرود همانند سایر نقاط استان سمنان متأثر از فرایندهای فعال زمین ساختی رشته کوه‌های البرز است. پویایی زمین ساختی زون‌های البرز ـ خزر بیشتر نتیجه فشار صفحه عربستان و هند و مقاومت صفحه توران است و متعاقب آن فرونشینی شدید و مداوم گودال جنوبی خزر و اراضی جلگه‌ای و کوهپایه‌ای، فعالیت تعداد زیادی گسل با امتداد شرقی ـ غربی، قله آتشفشانی دماوند و وقوع زمین‌لرزه‌هایی شدید و مکرر که در مجموع تغییرات بارزی از اشکال ناهمواری‌های زمین را بدنبال دارند، به‌خوبی مشهود است.
بنابر بررسی‌های انجام شده، شهرستان شاهرود از حیث ساختمان زمین‌شناسی در زون زمین‌ساختی گرگان ـ رشت واقع است و گسل شمالی البرز مرز جنوبی این زون را تشکیل می‌دهد و باعث جدایی آن با زون البرز می‌گردد. بسیاری از زمین‌شناسان معتقدند که این زون در امتداد همین گسل در حال فرونشینی است و با رسوبات ساحلی، دلتایی و رودخانه‌ای عهد حاضر پوشیده شده است (درویش‌زاده، ۱۳۷۰: ۱۵۷). وجود گسلهای فعال در این منطقه خطر زلزله‌خیزی و ناپایداری شهرستان شاهرود را نمایان می‌سازد و مطالعات انجام شده بوسیله مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله نشان می‌دهد که درامتداد آمل به بابل گسلی وجود دارد که طول آن حدود ۵۰ کیلومتر است و شدت زمین‌لرزه احتمالی این گسل ۳/۶ ریشتر در مقیاس امواج درونی زمین برآورد شده است و در پهنه‌بندی زمین‌لرزه جزء منطقه آسیب‌پذیر است (مهندسین مشاور نقش محیط، ۱۳۷۹: ۲۵).
نقشه شماره۳-۸- نقشه زمین شناسی محدوده مورد مطالعه
منبع:اطلاعات مرکز آمار و تحلیل آن در نرم افزار GISسال ۱۳۹۳
ب- گسلهای ناحیه و لرزه خیزی
با توجه به قرار گیری ناحیه مطالعاتی در دو زون البرز جنوبی و ایران مرکزی، به لحاظ لرزه زمین ساخت نیز ناحیه تحت تأثیر ویژگی های این دو زون قرار دارد.
