قید ضرایب مختلف برای تبدیل به انواع مختلف سهم اعم از سهام ممتاز، سهام بدون حق رای، سهام معمولی و…
در مثال فوق در صورتی که قیمت ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان افزایش یابد، قیمت جاری ورقه به ۱۵۰۰۰۰ تومان افزایش مییابد. در این شرایط با فرض ضریب ۲/۱ برای قیمت تبدیل، قیمت تبدیل به () افزایش مییابد و در نتیجه نسبت تبدیل به ۵ واحد افزایش مییابد. در این حالت صاحبان اوراق در صورت عدم تبدیل اوراق بر حسب سود ثابت ارزشی معادل ۱۷۰۰۰ تومان را دریافت میکنند. اما در صورت تبدیل ورقه آنها مالک ۵ سهم میباشند.
ب) قیمت تبدیل برای اوراقی که توسط بنگاههایی که بخش عمدهای از محصولات خود را خارج مینمایند، براساس یک نسبتی از کاهش دلار بصورت معادله زیر میباشد:
در شرایط کاهش نرخ ارز در طول عمر ورقه تا سررسید ارزش ریالی ورقه %= قیمت تبدیل
در شرایط افزایش نرخ ارز در طول عمر ورقه تا سررسید قیمت مندرج در ورقه= قیمت تبدیل
در رابطه فوق عبارت (%) بایستی بطور معمول بین ۹۹/۰ تا ۵/۰ باشد. به عبارتی با کاهش نرخ ارز قیمت تبدیل کاهش یافته و تعداد سهام قابل تبدیل براساس رابطه زیر
بدست میآید. اما در صورت افزایش یا عدم تغییر نرخ ارز، با تثبیت قیمت تبدیل، تعداد سهام قابل تبدیل بر حسب رقم مندرج بر روی ورقه میباشد. منظور از قیمت جاری ورقه قیمت ریالی است که با کاهش نرخ ارز بر حسب ارزش ریالی (و نه دلاری) ارزشگذاری میشود. در واقع در زمانی که نرخ ارز کاهش میباید، قیمت این اوراق بر حسب ارزش ریالی ارزشگذاری میشود و مولفه ارزی آن غیرفعال میگردد[۲۲۳]. به عنوان نمونه در صورتی که نرخ ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۸۰۰ تومان کاهش مییابد، قیمت جاری ورقه مثال فوق ۱۰۰۰۰۰ تومان (ارزش اسمی) ثابت باقی میماند.
همچنین پیشنهادات مختلفی درباره عبارت (%) همانند اوراق نوع نخست، میتواند شامل موارد زیر باشد:
تعیین دامنه نوسان عبارت (%) برحسب میزان نوسان نرخ ارز
پلهای نمودن میزان عبارت (%)برحسب میزان نوسان نرخ ارز
قید ضریب ثابت برای کل دوره
قید ضریب ثابت برای دورههای خاص (دورههایی که امکان اعمال اختیار خرید یا فروش،تجزیه و ادغام سهام، انتشار سهام جدید و…)
قید ضرایب مختلف برای تبدیل به انواع مختلف سهم اعم از سهام ممتاز، سهام بدون حق رای، سهام معمولی و…
در مثال فوق مثال در صورتی که قیمت ارز از ۱۰۰۰ تومان به ۸۰۰ تومان کاهش یابد، قیمت جاری ورقه در ۱۰۰۰۰۰ ریال ثابت میماند. در این شرایط با فرض ضریب ۹/۰ برای قیمت تبدیل، قیمت تبدیل به () کاهش مییابد و در نتیجه نسبت تبدیل به ۴.۴۴ واحد افزایش مییابد. در این حالت صاحبان اوراق در صورت عدم تبدیل اوراق بر حسب سود ثابت ارزشی معادل ۱۷۰۰۰ تومان را دریافت میکنند. اما در صورت تبدیل ورقه آنها مالک ۴.۴۴۵ سهم میباشند.
با توجه به مزایای اشاره شده در بخش (۴-۳-۱) در خصوص قابلیت این اوراق در مقایسه با اوراق مشارکت معمولی میتوان بیان داشت که این اوراق جذابیت بالاتری در تامین مالی با توجه به برخورداری از ویژگی دو دارایی (سهام، اوراق با درآمد ثابت) خواهند داشت. کما اینکه یکی از انتقادهای وارده در خصوص عدم موفقیت کافی استقبال از اوراق مشارکت طی سالهای گذشته، عدم جذابیت و تنوع این اوراق در کشور بوده است (گودرزی و همکاران، ۱۳۹۲).
در خصوص ویژگی دوم این اوراق که از آن به عنوان «پوششدهنده بخشی از ریسک نوسانات نرخ ارز» برای ناشر و سهامدار یاد میشود، در ادامه با ارائه یک مثال ساده در قالب ۴ سناریو به این موضوع پرداخته خواهد شد. سناریوهای مطرح شده بگونهای طراحی شده است که هر دو گروه از صنایع (گروه ۱: صنایعی که بخش عمدهای از نهادههای خود را از خارج وارد نموده و محصولات خود را در داخل به فروش میرسانند؛ گروه ۲: صنایعی که بخش عمدهای از نهادههای خود را از داخل تامین نموده و بخش عمدهای از محصولات خود را به خارج صادر میکنند[۲۲۴]) در دو حالت افزایش و کاهش نرخ ارز قرار داشته و دو بنگاهی در نظر گرفته شده است که سهام آنها در بازار بورس معامله میشود.
سناریو ۱
جدول (۴-۱۶) مشخصات دو بنگاه A و B را نشان میدهد که در یک صنعت مشخص (نظیر خودرو) اقدام به تولید محصول مینمایند. هر دو بنگاه بخش عمدهای از نهادههای خود را از خارج وارد نموده و محصولات تولیدی خود را در داخل به فروش میرسانند. جدول زیر برخی از مشخصات وضعیت سهام این شرکتها، سرمایه و وضعیت مالی بنگاهها را برای یک دوره نشان میدهد.
جدول (۴-۱۶): وضعیت مالی دو بنگاه که بخش عمدهای از نهادههای خود را از خارج وارد مینمایند
مشخصات/ بنگاه | A | B |
تعداد سهام منتشره | ۱,۰۰۰,۰۰۰ | ۱,۰۰۰,۰۰۰ |
قیمت سهم | ۱۲۰ | ۱۲۰ |
رابطه قیمت سهم با سود عملیاتی* | ۰.۰۰۰۰۱ | ۰.۰۰۰۰۱ |
نسبت حقوق صاحبان سهام به بدهی ها | ۰.۷ | ۰.۷ |
سهم هزینه نهاده های وارداتی از کل هزینه | ۰.۸ | ۰.۸ |
سهم محصولات صادراتی | - | - |
قیمت محصول |