چکیده
پژوهش حاضر به بررسی نقش بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه در شهرستان رشت می پردازد. نمونه پژوهش شامل 100 نمونه از دفاتر نمایندگی های بیمه شهرستان رشت می باشد که از جامعه آماری 120 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه 24 سواله محقق ساخته بود که با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS به تحلیل پرداخته شده است. هدف اصلی تحقیق بررسی نقش بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه می باشد که برای تجزیه و تحلیل داده از آمار استنباطی و آزمون پیرسون و برای پایایی پرسشنامه از آزمون آماری آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است. با توجه به فرضیه های تحقیق و نتایج به دست آمده همه پاسخگویان متفق القول معتقدند که به کارگیری تجارت الکترونیک در شرکت های بیمه ای باعث بهبود وجهه شرکت،به عنوان یک شرکت پیشتاز و نو در بازار خواهد شد. با توجه به نتایج آماری بدست آمده نشان می دهد که اکثر پاسخگویان معتقدند که به کارگیری تجارت الکترونیک تا حد خیلی زیادی در رشد و توسعه و گسترش فرهنگ صنعت بیمه کشور موثر است. در مجموع می توان بیان داشت که پاسخگویان با نگرش مثبت نسبت به مقوله بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه آن را در گسترش و بسط فرهنگ بیمه تأثیر گذار می دانند. و خواهان به کارگیری و افزایش استفاده از بازاریابی الکترونیکی در شرکت های بیمه خود هستند. این نتایج لزوم توجه بیشتر مسئولان امور بیمه را نسبت به این امر روشن می سازد.
کلید واژه ها: بازاریابی الکترونیکی، فرهنگ، توسعه، فرهنگ ملی، بیمه.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق 1
1-1-مقدمه. 2
1-2- بیان مسأله. 4
1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش. 7
1-4- اهداف پژوهش. 8
1-4-1- هدف اصلی پژوهش. 8
1-4-2- اهداف کاربردی پژوهش. 9
1-4-3- اهداف ویژه پژوهش. 9
1-5-سوالات تحقیق. 9
1-5-1-سوال اصلی تحقیق 9
1-5-2- سوالات فرعی تحقیق 9
1-6- فرضیه های پژوهش. 10
1-6-1 فرضیه اصلی پژوهش. 10
1-6-2-فرضیه های فرعی پژوهش. 10
1-7- نوآوری پژوهش. 10
1-8- قلمرو پژوهش. 11
فصل دوم: پیشینه پژوهش. 13
2-مقدمه. 14
2-1-تعاریف و اصطلاحات 14
2-1-1-تعریف لغوی بیمه. 14
2-1-2- تعریف بیمه در اصطلاح 16
2-1-2-1-تعریف حقوقی عقد بیمه. 16
2-2- تعریف بازاریابی الکترونیکی 17
2-3- تعریف فناوری اطلاعات 18
2-4- تعریف بیمه الکترونیکی 18
2-5-تاریخچه ی بیمه در ایران و جهان. 19
2-5-1-بیمه در جهان. 19
2-5-2-تاریخ 5 هزارساله بیمه در ایران. 22
2-5-3-بیمه در ایران. 23
2-5-4- تصویب قانون بیمه در ایران. 24
2-6- تعریف فرهنگ. 27
2-7- بیمه در فرهنگ ایرانی 30
2-9-صنعت بیمه در ایران 38
2-11-تاثیر بازاریابی الکترونیکی بر بیمه. 43
2-12- مزایا و معایب تجارت الکترونیک. 43
2-14-مدل های تجارت الکترونیک در شرکتهای بیمهای 47
2-15-شرکتهای بیمه. 49
2-16-محصولات بیمهای مـناسب بـرای فـروش الکترونیکی 50
2-17- مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور. 51
2-17-1- مطالعات انجام شده در داخل کشور. 51
2-17-2- مطالعات انجام شده در خارج از کشور. 53
فصل سوم :روش پژوهش. 58
3-مقدمه. 59
3-1- روش تحقیق. 59
3-2- جامعه آماری 59
3-3- روش نمونه گیری 60
3-4- معرفی ابزارهای جمع آوری اطلاعات 60
3-5- روش جمع آوری داده ها 60
3-6- روش تجزیه و تحلیل داده ها 60
3-8- روایی پرسشنامه. 61
3-9- پایایی پرسشنامه. 61
3-10- فرمول محاسبه توزیع داده پرسشنامه. 62
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 63
4-مقدمه. 64
4-1- تجزیه و تحلیل توصیفی فرضیه های پرسشنامه. 64
4-2-تجزیه و تحلیل استنباطی فرضیه های پرسشنامه. 69
فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات 80
5-مقدمه. 81
5-1-خلاصه تحقیق. 81
5-2- بحث و نتیجه گیری 81
5-3 پیشنهادات کاربردی 85
5-4- پیشنهادات برای پژوهش های آینده 86
5-4- محدودیت های پژوهش. 87
ضمائم. 95
Abstract 100
فهرست جداول
عنوان
صفحه
جدول 4-1-فراوانی تأثیر تجارت الکترونیکی بر شرکت های بیمه
64
جدول 4-2-فراوانی ریسک پذیر بودن بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه
65
جدول 4-3- فراوانی تأثیرگذاری بازاریای الکترونیکی به علت سرعت کارایی و کاهش هزینه در گسترش فرهنگ بیمه
66
جدول4-4- فراوانی تأثیرگذاری وارد کردن بحث بیمه در کتب آموزشی مدارس
67
جدول 4-5- فراوانی نداشتن بازاریابی الکترونیکی خاص شرکت های بیمه درگسترش فرهنگ بیمه
68
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه اول
70
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه اول
71
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه دوم
72
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه دوم
73
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه سوم
74
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه سوم
75
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه چهارم
76
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه چهارم
77
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه پنجم
78
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه پنجم
79
جدول آزمون آلفای کرونباخ فرضیه ششم
80
جدول آزمون همبستگی پیرسون فرضیه ششم
81
فهرست نمودارها
عنوان
صفحه
نمودار 4-1- تأثیر تجارت الکترونیکی بر شرکت های بیمه
64
نمودار4-2- ریسک پذیر بودن بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه
65
نمودار 4-3- تأثیرگذاری بازاریای الکترونیکی به علت سرعت کارایی و کاهش هزینه در گسترش فرهنگ بیمه
66
نمودار 4-4- تأثیرگذاری وارد کردن بحث بیمه در کتب آموزشی مدارس
67
نمودار 4-5- نداشتن بازاریابی الکترونیکی خاص شرکت های بیمه درگسترش فرهنگ بیمه
68
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-مقدمه
بیمه ، بدون شک یکی از دستاوردهای خلاقانه جامعه بشری بمنظور مقابله با رخدادها و حوادث ناگوار است . حوادث طبیعی نظیر آتش سوزی ، زلزله ، سیل ، طوفان و نیز مصایبی همچون : فوت ، بیماری ، کهولت ، ازکارافتادگی و . . . وقایعی است که از زمان های دور همه انسانها را مورد تهدید قرارداده است.اندیشه ی ایجاد تامین درمقابل مخاطرات پیش رو از طریق همیاری و تعاون و راهکارهای از این نوع ، ریشه در ادوار تاریخ دارد. پیشرفتهای گسترده علمی و تکنولوژیکی عصرجدید نیز اگرچه به انسان کمک نموده است که بعضی از خطرات طبیعی را مهار نماید اما خود ، خطرات جدیدی را به همراه داشته که به پوشش های حمایتی خاص نیازمند است. فایده اصلی بیمه در ایران اطمینان به افراد در جهت مقابله با خطرات احتمالی است که در قاموس بیمه با آن ریسک اطلاق می گردد، فارغ از نوع بیمه می توان گفت بیمه علاوه بر ایجاد محیطی امن برای فعالیت های اقتصادی، باعث ایجاد اطمینان برای کار و تولید و سرمایه گذاری و به طور کلی ایجاد فضای امن و آرام برای فعالیت های اجتماعی و اقتصادی است (کهزادی، 1383: 12).
گسترش سریع اینترنت و نفوذ آن به ویژه در حیطه فعالیت های اقتصادی، موجب پیدایش کسب و کارهای الکترونیکی و از آن جمله، بازاریابی الکترونیکی شده است (تدبیری،1383: 128).
شرایط و روش های انجام کسب و کار مدام در حال تغییر و تحول بوده و هر روزه گزینه های بیشتری در اختیار کـسب و کـارها قـرار میگیرند. در سالهای اخیر به واسطه رشد سریع فناوری های اطـلاعات و ارتباطات و از همه مهمتر گسترش اینترنت، روند این تغییرات تسریع یافته است. یکی از این گزینه ها، تجارت الکترونیک است کـه مـباحث زیـادی در خصوص پیاده سازی و بویژه تاثیرات آن بر کسب و کارها صورت گرفته است. بـخش خـدمات مالی و بویژه صنعت بیمه هم از این امر مستثنی نبوده و در این خصوص هم مطالعات قابل توجهی صـورت گـرفته اسـت که اغلب آنها در کشورهای صنعتی و توسعه یافته بوده و برای کشورهای توسعه نـیافته و یـا در حـال توسعه هم مطالعات پراکنده ای صورت گرفته است (صالحی و همکاران،1380: 4).
امروزه،توسعه و بهبود فرایندهای تجاری محور اصلی توسعه اقتصادی هر کشور مـحسوب میشود و برخورداری از سهم قـابل قـبولی از تجارت جهانی هدف مدنظر دولتهای جهان است.بنابراین،برای دستیابی به این مهم در حال حاضر استفاده از تجارت نوین الکترونیکی به عنوان یکی از ابزارها و شاید مهمترین ابزار رشد تجاری در دستور کار دولتها قرار دارد.
استفاده از تجارت الکترونیک مـوجب کاهش چشمگیری هزینههای معاملاتی،دسترسی آسان به اطلاعات، افزایش درصد فروش،بالا رفتن قدرت انتخاب مصرفکنندگان،کاهش و حذف محدودیت های بازار،افزایش تعداد عرضهکنندگان کالاها و در نهایت افزایش توان رقابت و رقابتی شدن بنگاهها،بخشها و اقتصاد ملی میشود. (حسینی، 1382 :کمیسیون اروپا)
اثربخشی و کارایی تجارت الکترونیک در بخشهای مختلف اقتصاد الکترونیکی همانند بـانکداری الکترونیکی،گمرک الکـترونیکی، بورس الکترونیکی و.موجب پیدایش تحولات مهمی هم در نگرشها و هم در روشهای ارائه خدمات در صنعت بیمه شده است.امکانات حاصل استفاده از فناوری اطلاعات نه تنها موجب پیدایش دیدگاههای جدید در مورد نحوه تامین مناسبتر خـدمات مـورد نیاز مشتریان شده بلکه افقهای تازهای در زمینه ارائه خدمات نوین بیمهای و بکارگیری شیوههای جدید تجارت در ارائه خدمات سنتی بیمهها گشوده است.بیمه الکترونیکی نیز که کاربرد اینترنت و فناوری اطلاعات در توزیع و تولید خدمات بـیمهای اسـت یکی از زیر مجموعههای تجارت الکترونیک محسوب میشود که همگام با توسعه اینترنت بسط و گسترش یافته و استفاده از ان در سالهای اخیر در کشورهای مختلف مرسوم شده است (ژاک،1380: 13).
پایان نامه حاضر شامل 5 فصل بوده که در فصل اول به کلیات تحقیق اشاره شده است، در فصل دوم به تعاریف و مفاهیم مربوط به بازاریابی الکترونیکی و گسترش فرهنگ بیمه و همچنین پیشینه تحقیق اشاره شده، در فصل سوم نیز به روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش اشاره گشته و در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده های آماری پرسشنامه پرداخته شده است و در فصل پنجم به بحث و نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد پرداخته است.
هدف اصلی این پایان نامه ، تبیین میزان اهمیت بازاریابی الکترونیکی در گسترش فرهنگ بیمه می باشد. در این راستا، مفهوم دقیق و ابعاد بازاریابی الکترونیکی با تاکید بر بازاریابی اینترنتی (به عنوان زیرشاخه ای از آن) تعیین شده است.
1-2- بیان مسأله
امروزه، توسعه و بهبود فرایندهای تجاری محور اصلی توسعه اقتصادی هر کشور محسوب میشود و برخورداری از سهم قابل قبولی از تجارت جهانی هدف مدنظر دولتهای جهان است(حسینی، 1382 :42).
صنعت بیمه در ایران به رغم اینکه بیش از 7 دهه قدمت دارد و تلاش های زیادی جهت توسعه آن صورت گرفته است هنوز جایگاه مناسبی ندارد و عرضه گسترده بیمه های الکترونیکی به منظور ارتقاء و بهبود سطح رفاه اجتماعی- آنگونه که شایسته است- با توجه به وجود ظرفیت ها و قابلیت ها گسترده در کشور با موانع بسیاری روبرو می باشد (کهزادی، 1383: 15).
نقش و اهمیت جایگاه صنعت بیمه به عنوان یک صنعت حمایت کننده بر هیچ کس پوشیده نیست. از سوی دیگر افزایش رقابتها در بازار صنعت بیمه، اکثر مدیران این صنعت را به فکر چاره اندیشی برای حضور ماندگار در عرصه کسب و کار انداخته است(اسماعیلی، 1373: 4).
واکنش سازمان های مختلف از جمله شرکت های بیمه در قبال توسعه فناوری اطلاعات بسیار متنوع بوده و طیف وسیعی از دیدگاه ها را از نفی کامل تأثیر آن، تا واکنش های شتابزاده در برابر تحولات ناشی از این فناوری در بر می گیرد. ولی آنچه اهمیت دارد پذیرفتن این واقعیت و درک صحیح از میزان تأثیر آن بر کسب و کار سازمان و داشتن برنامه راهبردی برای استفاده از این فرصت ها و دفع تهدیدات است (مظلومی و همکاران، 1389: 97).
استفاده از تجارت الکترونیکی موجب کاهش چشمگیر هزینه های معاملاتی، دسترسی آسان به اطلاعات، افزایش درصد فروش، بالارفتن قدرت انتخاب مصرف کنندگان، کاهش و حذف محدودیت های بازار، افزایش تعداد عرضه کنندگان کالاها و در نهایت افزایش توان رقابت و رقابتی شدن بنگاه ها، بخش ها واقتصاد ملی می شود.اثر بخشی و کارایی تجارت الکترونیکی در بخش های مختلف اقتصاد الکترونیکی همانند بانکداری الکترونیکی، گمرک الکترونیکی، بورس الکترونیکی و . موجب پیدایش تحولات عمده ای هم در نگرش ها و هم در روش های ارائه خدمات در صنعت بیمه شده است (کاظمی و همکاران، 1387: 25).
امکانات حاصل از استفاده از فناوری اطلاعات نه تنها موجب پیدایش دیدگاه های جدید در خصوص نحوه مناسب تر تأمین خدمات مورد نیاز مشتریان گردیده است، بلکه افق های تازه ای در زمینه ارائه خدمات نوین بیمه ای و بکارگیری شیوه های جدید تجارت در ارائه خدمات سنتی بیمه ها گشوده است.کاربرد اینترنت و فناوری اطلاعات در تولید و توزیع خدمات بیمه ای، بیمه الکترونیکی است که یکی از زیر مجموعه های تجارت الکترونکی محسوب می شود که همگام با توسعه اینترنت بسط و گسترش یافته و استفاده از آن در سالهای اخیر در کشورهای مختلف مرسوم شده است.اثر بخشی و کارایی تجارت الکترونیک در بخش های مختلف اقتصاد الکترونیک در بخشهای