فهرست مطالب

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                                  صفحه

 

چکیده 1

 

فصل اول: کلیات تحقیق.2

 

1_1_ مقدمه.3

 

1_2_ بیان مسئله .4

 

1_3_ضرورت تحقیق 4

 

1_4_اهمیت تحقیق .4

 

1_5_اهداف تحقیق 4

 

1_6_سوالات پژوهش 5

 

1_7_ فرضیه‏های تحقیق5

 

1_8_ روش تحقیق . 5

 

1_8_2_ابزار گردآوری اطلاعات .6

 

1_7_3_منابع جمع آوری اطلاعات .6

 

1_8_تعریف واژه و اصطلا حات .6

 

فصل دوم :ادبیات تحقیق .8

 

2_1_مقدمه9

 

2_2_ مروری بر تحقیقات انجام شده.10

 

2_3_ مبانی نظری سرمایه گذاری مستقیم 11

 

2_4_ عوامل موثر بر جذب FDI   در کشور میزبان26

 

2_5_ چارچوب سیاسی FDI ‏به مثابه کامل تعیین کننده مکان سرمایه گذاری28

 

2_7_  ثبات اقتصادی و تاثیر آن بر جذب سرمایه گذاری خارجی.34

 

2_3_  2_8_ محدودیتهای ایرا ن در جذب سرمایه گذاری خارج34

 

فصل سوم روش تحقیق40

 

3-1- مقدمه41

 

3-2- فرضیه‏های تحقیق .41

 

3-3- روش تحقیق 41

 

    3-4- روش گرد آوری اطلاعات43

 

   3-5- بررسی روش‌شناسی اقتصادسنجی داده­های تابلویی  .43

 

      

 

فصل چهارم تجزیه و تحلیل  تحقیق59

 

مقدمه.60
 

مدل تحقیق60
 

جامعه و حجم نمونه 61
4_4_بررسی روش‌شناسی اقتصادسنجی داده­های تابلویی61

 

4_5_    تجزیه و تحلیل داده ها 63

 

  فصل پنجم نتیجه گیری 76

 

و

 

5_1_مقدمه93

 

5_2_ نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها.93

 

5_3_میزان دست یابی به اهداف تعیین شده تحقیق.94

 

5_4_  پاسخ به سئوالات پژوهش.96

 

5_4_1_ پاسخ به سئوالات اصلی پژوهش96

 

جمع بندی فصل پنجم98

 

پیوست ها83

 

منابع و ماخذ89

 

چکیده

 

در این رساله, مدل جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی[1] FDI) ( برای پنج منطقه از مناطق آزاد تجاری _ صنعتی ایران با توجه به ادبیات و مطالعات بر آورد شده است. نتایج  نشان می دهند که نرخ تورم ; اثر منفی و سرمایه گذاری داخلی اثر مثبت بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و نیز نرخ بهره جهانی که بر اساس نرخ بهره کشور سوئیس در نظر گرفته شده رابطه منفی با سرمایه گذاری مستقیم خارجی به این مناطق را دارد. هدف این رساله اینست که یکسری استراتژیها برای موفقیت در ورود سرمایه گذاری خارجی به مناطق آزاد اتخاذ شود . اگر کشور در ایجاد بستر مناسب  اقتصادی برای سرمایه گذاران داخلی ازجمله ، دراقتصاد کلان و مناطق آزاد و صنعتی  موفق باشد ،در جذب سرمایه گذاری خارجی نیز موفق خواهد بود.این رساله نشان می دهد که نرخ تورم بالا و جذب کم سرمایه گذاری داخلی به مناطق آزاد ، نشانگر زنگ خطری برای کشور است که این موضوع از یک سو باعث کاهش سرمایه گذاری خارجی به مناطق و از سوی دیگرجذب کم سرمایه گذاری داخلی نیز به دلیل اثر مکملی آن بر جذب مستقیم خارجی ، جذب مستقیم سرمایه گذاری خارجی به مناطق را کاهش می دهد.

 

واژگان کلیدی :

 

عوامل جذب ، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، مناطق آزاد[2] (EPZ) ، ایران، جذب سرمایه گذاری داخلی ، مزایای سرمایه گذاری خارجی ، نرخ بهره ، نرخ تورم

 

1_1_ مقدمه

 

توسعه اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری در بخشها و فعالیتهای مختلف اقتصادی است. بدون سرمایه گذاری در طرحهای زیربنایی و روبنایی نمی توان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت. امروزه بسیاری از کشورهای جهان، تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا کرده اند. یکی از راه های مفید و مناسب بدین منظور ایجاد « مناطق پردازش صادرات » یا مناطق آزاد تجاری صنعتی است. مناطق پردازش صادرات به عنوان برداشتی جدیدتر از مناطق آزاد,  یک مکان جغرافیایی برون بوم   به نسبت کوچک در داخل کشور است که هدف از ایجاد آن , جذب صنایع صادرات گرا با ارائه شرایط مطلوب برای تجارت و سرمایه گذاری است.در مورد EPZ ها تعاریف گوناگونی وجود دارد ; اما وجه مشترک تمام تعاریف این است که این مناطق اغلب در نزدیک بنادر بین المللی یا فرود گاه ها بنا می شوند , واردات مواد خام , تولیدات واسطه ای , تجهیزات و ماشین آلات برای تولیدات صادراتی مشمول حقوق گمرکی نیست و  در آنجا بنگاههای خارجی تولید کننده ی کالا های صنعتی , از شمار زیادی از انگیزه های مالی بهره می برند و این نواحی صنعتی , اغلب در محدوده ده تا سیصد هکتاری محصور شده و در آن , برای بنگاهها شرایط مناسب وآزاد کسب وکار فراهم شده است.از دهه 1950EPZ ها بطور فزاینده ای , هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه , به مثابه ابزاری برای بهبود سرمایه گذاری مستقیم خارجی صادرات گرا ایجاد شده اند ; در حقیقت , اغلب برندگان جذب FDI , حداقل یک EPZ   (اغلب بیش از یک منطقه ) برای ایجاد صنایع صادراتی ایجاد کرده اند که در بین کشورهای در حال توسعه , بیشتر این مناطق در آسیا واقع شده اند. اهداف اولیه از ایجاد منطقه آزاد بدین شرح است : 1_ ایجاد در آمد ارزی به وسیله بهبود صادرات کالاهای غیر سنتی ; 2_ اشتغال زایی برای کم نمودن بیکاری یا مشکلات ناشی از بیکاری یا مشکلات ناشی از بیکاری در کشور و درآمد زایی 3_ جذب FDI و انتقال تکنولوژی , انتشار دانش و اثراتتظاهری که این موارد به مانند کاتالیزوری برای بنگاههای داخلی در گیر در تولید کالاهای غیر سنتی عمل می کند.در مناطق آزاد , به طور نامحدود واردات مواد خام  , داده های واسطه ای و کالاهای سرمایه ای به صورت معاف از حقوق گمرکی برای تولیدات صادراتی مهیا بوده و تشریفات زائد دولتی کمتر و انعطاف پذیری قوانین کار برای بنگاهها در مناطق , نسبت به بازار داخلی بیشتر است.از سوی کشور میزبان , به بنگاههای EPZ ها, بخشودگی و معافیت مالیاتی و امتیاز اعطا می شود و در این مناطق , خدمات ارتباطی و سایر زیر ساختها, مطلوبتر از حد متوسط مابقی اقتصاد میزبان , موجود است . از نظر مالکیت , بنگاه های این مناطق , می توانند داخلی, بین المللی یا به صورت سرمایه گذاری مشترک باشند.

 

1_2_ بیان مسئله

 

نکته اساسی که از بعد نظری و تجربیات کشورها می توان دریافت , نقش برجسته FDI در فعالیتهای  EPZ ها ست; به عبارتی , تمام اهداف مورد انتظار از مناطق ,شامل ایجاد درآمد ارزی وبهبود صادرات _ که منجر به نام گذاری مناطق آزاد به عنوان مناطق پردازش صادرات شده _ در گروی جذب FDI است و بدون جذب آن یا جذب کم آن , این اهداف به نحو شایسته تحقق نمی پذیرند. نرخ تورم بالا و جذب کم سرمایه گذاری داخلی به مناطق آزاد , نشانگر زنگ خطری برای کشور است که این موضوع از یک سو باعث کاهش سرمایه گذاری خارجی به مناطق و از سوی دیگرجذب کم سرمایه گذاری داخلی نیز به دلیل اثر مکملی آن بر جذب مستقیم خارجی , جذب مستقیم سرمایه گذاری خارجی به مناطق را کاهش می دهد.

 

1_3_ضرورت تحقیق

 

ضرورت تحقیق از آن جهت است که با تو جه به رکود اقتصادی که کشور با آن مواجه است جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی می تواند مرهمی قوی برای بهبود وضعیت بیمار اقتصادی کشور باشد و موجبات رشد و شکوفایی اقتصادی را فراهم سازد.

 

1_4_اهمیت تحقیق

 

اهمیت تحقیق از آن جهت است که جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی باعث تقویت بخش تولید و بخش صادرات شده وبه دنبال آن موجب کاهش بیکاری و بالا بردن در آمد ارزی کشور ورونق اقتصادی می شود.

 

1_5_ اهداف تحقیق

 

1_5_1_  شرایط و محیطی که با عث ایجاد انگیزه در سرمایه گذار کشور مبدا برای FDI  در کشور مقصد می شود .

 

1_5_2_ شناسایی محدودیتهای ایران در جذب FDI .

 

1_5_3_ علل عدم موفقیت ایران در جذب FDI .

 

1_5_4_ تعیین کننده های مکان FDI در کشور میزبان .

 

1_6_سوالات پژوهش

 

1_6_1_ عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری خارجی چیست؟

 

1_6_2_ چرا شرکتها تمایل دا رند به جای صدورکالاها و خدمات و فروش داراییهای خلق شده خود که به   صورت داراییهای تکنولوژیکی و مهارتهای مدیریت و باز اریابی است ، در خارج سرمایه گذاری کنند؟

 

1_6_3_ عوارض ناشی از FDI در چه بخشهایی از کشور میتواند نمایان شود ؟

 

1_6_4_نقش EPZ ها در جذب FDI چیست؟

 

1_6_5_FDI    به چه اشکالی در کشور میزبان شکل میگیرد؟

 

1_7_فرضیه‏های تحقیق

 

1_7_1_ ارتباط بین تورم و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در مناطق آزاد تجاری کشور منفی است.

 

1_7_2_ ارتباط بین سرمایه گذاری داخلی و جذب سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری کشور مثبت است.

 

1_7_3_ افزایش نرخ بهره خارجی باعث  کاهش سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور می گردد.

 

1_8_ روش تحقیق

 

1_8_1_ نوع روش تحقیق

 

برای تخمین مدل، از مطالعه وینا دی آنچارز در مورد تحلیل جذب FDI  به EPZ  ها استفاده شده است . با توجه به مطالعه مذکور،تخمین  مدل برای این رساله به شکل  عبارت زیر نمایان می شود.

 

t=1380 -1391

 

 = i کیش، قشم، چابهار، انزلی، ارس

 

ضمن در نظر گرفتن صرفه جویی در لحاظ کردن تعداد متغیرها، تنها متغیرهای در دسترس از مناطق آزاد ایران را در این رساله لحاظ کرده ، و بیش از این نیز نیاز  نبوده است. متغیر های مستقل در این مطالعه عبارتند از ،  نرخ بهره واقعی سوئیس،  نرخ تورم ایران بر اساس شاخص تعدیل کننده GDP،  سرمایه گذاری داخلی در هر یک از مناطق که با CPI ایران تورم زدایی شده است و متغیر  که سرمایه گذاری خارجی جذب شده به این مناطق می باشد که با CPI آمریکا تورم زدایی شده است و به عنوان متغیر وابسته وارد مدل می شود. برای تجزیه وتحلیل مدل از داده های پانل دیتا استفاده شده است.

 

1_8_2_ ا بزار گرد آوری

 

جامعه آماری تحقیق شامل اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری داخلی و سرمایه گذاری خارجی جذب شده در پنج منطقه آزاد تجاری در کشور می باشد. بمنظور تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده خواهد شد.

 

1_8_3_منابع جمع آوری اطلاعات

 

کتابخانه ای ، سازمان هماهنگی مناطق آزاد،

 

1_9_تعریف واژه ها و اصطلاحات

 

1_9_1_سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

 

 

مقدمه:امروزه  فوتبال  پرطرفدارترین ورزش  در بین مردم جهان می باشدو بر ابعاد مختلف اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی یک جامعه تأثیرگذار است.در طی مطالعاتی که که تحلیلگران اجتماعی درباره ارزش های رایج در ورزش فوتبال داشته اند یکی از مسائل مهمی که توجه آنها را جلب کرده حوادث و رویدادهای خشونت بار مربوط به این ورزش است که هر از چند گاهی جلوه هایی از آن را می توان در بازی های داخلی و بین المللی مشاهده کرد.با توجه به حساسیتی که روی این ورزش وجود دارد متأسفانه در موارد زیادی مشاهده شده است که عده ای از هواداران فوتبال پس از بازی و در حین آن اقدام به اعمال خشونت آمیز از قبیل دشنام،پرتاب اشیاء و مواد آتش زا به داخل زمین و درگیر شدن با هواداران تیم مقابل،تخریب اموال دولتی و خصوصی می کنند.به همین منظور این مطالعه به دنبال بررسی عوامل موثر بر خشونت تماشاگران  است.چهارچوب نظری این پژوهش با بهره گرفتن از نظریه کارکرد گرایی ساختاری تدوین شده است.هر چند که سعی شده که به صورت تک بعدی به تبیین این پدیده پرداخته نشود و از یک رویکرد ترکیبی استفاده شود.

 

روش:این پژوهش با روش پیمایشی و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه انجام شده و جامعه آماری آن شامل کلیه تماشاگران حاضر در ورزشگاه آزادی در دو مسابقه لیگ برتر بوده است.حجم نمونه این تحقیق با بهره گرفتن از فرمول کوکران 381   نفر محاسبه شد   که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.

 

یافته ها:نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد بین تماشاگران دارای سنین مختلف از لحاظ خشونت تفاوت معناداری وجود دارد.همچنین نتایج نشان داد که پایگاه اجتماعی تماشاگران بر خشونت آنها تأثیر دارد .اعتقادات مذهبی با خشونت تماشاگران رابطه معکوس و منفی دارد،عملکرد(بازیکنان،داور وتیم)بر خشونت تماشاگران تاثیر مسقیم و مثبت دارد،رضایتمندی از امکانات ورزشگاه  بر خشونت تماشاگران تأثیر منفی و معکوس دارد،تعلق اجتماعی تماشاگران بر خشونت آنها تأثیر معکوس دارد،

 

فهرست

 

فصل 1- کلیات تحقیق أ‌

 

1-1- مقدمه. 2

 

1-2- بیان مسأله 6

 

1-3- فرضیه های تحقیق 10

 

1-3-1- فرضیات اصلی 11

 

1-3-2- فرضیات فرعی 11

 

1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق 13

 

1-5- هدف های تحقیق 15

 

1-5-1- اهداف اصلی 15

 

1-5-2- اهداف فرعی 15

 

فصل 2- پیشینه تحقیق ومبانی نظری 18

 

2-1- پیشینه تحقیق 18

 

2-1-1- تحقیقات خارجی 25

 

2-2- تحقیقات داخلی 18

 

2-3- مبانی نظری 34

 

2-3-1- پارادایم زیست شناختی 37

 

2-3-2- تئوری رفتار غریزی 37

 

2-4- پارادایم روان شناختی 39

 

2-4-1- تئوری ناکامی-پرخاشگری 39

 

2-4-2- تئوری یادگیری اجتماعی(باندورا) 41

 

2-5- چشم انداز مارکسیستی 45

 

2-6- چشم انداز رفتارگرایانه 49

 

2-7- چشم انداز انسان شناسی 50

 

2-8- تئوری کنترل اجتماعی/نظارت 52

 

2-9- نظریه کنش اجتماعی پارسونز 54

 

2-10- نظریه خرده فرهنگ میلر 55

 

2-11- تئوری مبادله اجتماعی(هومنز//بلاو) 56

 

2-12- نظریه محرومیت نسبی تد گار 57

 

2-13- مارسل موس 58

 

2-14- نظریه بوردیو 59

 

2-15- چهارچوب نظری 60

 

فصل 3- روش شناسی 66

 

3-1- تعریف مفاهیم و متغیرها 66

 

3-2- تعریف مفهومی خشونت و پرخاشگری 68

 

3-2-1- تعریف عملیاتی خشونت 69

 

3-3- تعریف مفهومی احساس تعلق اجتماعی 71

 

3-3-1- تعریف عملیاتی احساس تعلق اجتماعی 71

 

3-4- سرمایه فرهنگی 72

 

3-5- تعریف عملیاتی سرمایه فرهنگی 73

 

3-6- اعتقادات مذهبی 73

 

3-6-1- تعریف عملیاتی 73

 

3-7- روش تحقیق 74

 

3-7-1- روش و تکنیک تحقیق 74

 

3-7-2- جامعه آماری 75

 

3-7-3- نمونه تحقیق 75

 

3-7-4- ابزارهای تحقیق 76

 

3-7-5- شیوه تحلیل داده ها 77

 

3-7-6- اعتبار و روایی ابزار سنجش 77

 

فصل 4- تحلیل داده­ها و آزمون فرضیه­ها 80

 

4-1- مقدمه. 80

 

4-2- آمار توصیفی 81

 

4-3- آمار استنباطی 122

 

4-3-1- بررسی فرضیه فرعی اول 122

 

4-3-2- بررسی فرضیه فرعی دوم 123

 

4-3-3- بررسی فرضیه فرعی سوم 125

 

4-3-4- بررسی فرضیه فرعی چهارم 127

 

4-3-5- بررسی فرضیه فرعی پنجم 129

 

4-3-6- بررسی فرضیه فرعی ششم 131

 

4-3-7- بررسی فرضیه هفتم 132

 

4-3-8- بررسی فرضیه هشتم 134

 

4-3-9- بررسی فرضیه نهم 136

 

فصل 5- نتیجه  گیری و پیشنهادات 140

 

5-1- نتیجه گیری 140

 

5-2- پیشنهادات 145

 

1-1-             مقدمه
 

شناخت ورزش در یک چهارچوب جامعه شناختی نیاز به توصیف آن به عنوان یک پدیده اجتماعی را مطرح می‌سازد.بین جامعه شناسایی که به بررسی و مطالعه ورزش پرداخته اند توافق نظر درباره ارائه تعریفی از ورزش وجود ندارد،وحتی بعضی با این استدلال که مفهوم ورزش نشان از برساخته ای اجتماعی دارد که در فرهنگ های مختلف و زمان های گوناگون تعریف متفاوت دارد ارائه تعریف از ورزش را غیر ممکن دانسته اند.بعضی جامعه شناسان،ورزش را نهادی اجتماعی می دانند که هسته اصلی آن را رقابت مبتنی بر مهارت و استراتژی تشکیل می دهد(صدیق سروستانی،1372 :50)

 

نیکسون و فری ورزش را رقابت فیزیکی نهادی شده ای می دانند که در یک ساختار رسمی سازمان یافته یا جمعی انجام پذیرد.

 

در مجموع می توان گفت ورزش نهادی اجتماعی است که می تواند شیوه زندگی اکثر قریب به اتفاق مردم را تحت تأثیر قرار دهد(همان،1372 :47 )بنابراین فعالیت های ورزشی فعالیت های رسمی و نهادی شده هستند به این معنا که جزئی منظم و هدفمند از زندگی اجتماعی به شمار می‌‌‌‌‌آیند.

 

جامعه شناسی ورزش رشته ای جدید است که مانند سایر رشته های جامعه شناسی به تفسیر و پیش بینی واقعیت های اجتماعی و چگونگی دگرگونی آنها می‌پردازد.علاوه بر این ،در این رشته فراگردهای اجتماعی نیز مورد بررسی قرار می گیرد،فراگرد‌های اجتماعی نیروهای پویایی  هستند که در کنش متقابل با یکدیگر می توانند عناصر موجود در ساختار و فرهنگ اجتماعی را تقویت کرده و یا اینکه آنها را به شکل تازه ای درمی‌آورند.از جمله فراگردهای اجتماعی که در  نهاد ورزش صورت می گیرد می توان به رقابت،مبادله اجتماعی،تخصیص منابع،روابط منزلتی،قدرت کجروی،کنترل،ستیز،همکاری،سازگاری،جامعه پذیری،عملکرد گروهی و خشونت و پرخاشگری اشاره کرد(نیکسون و فری[1]،1996 :7)

 

به این ترتیب باید گفت جامعه شناسی ورزش به ارتباط بین ورزش و جامعه می پردازد و نه به افراد، بلکه به محیط های اجتماعی توجه دارد.

 

در بین فعالیت های گوناگون ورزشی بی تردید ورزش فوتبال پرطرفدارترین و پربیننده ترین رشته ورزشی است. فوتبال بیش از اینکه یک ورزش ساده باشد پدیده ای پیچیده است که باید مانند سایر پدیده های اجتماعی به آن نگاه کرد(فتحی،1363).

 

در طی مطالعاتی‌که تحلیلگران اجتماعی درباره ارزش ها و الگو های رایج در ورزش فوتبال داشته اند، یکی از مسائل مهمی که توجه آنها را جلب کرده ،حوادث و رویدادهای خشونت بار مربوط به این ورزش است که هر از چندگاهی جلوه هایی از آن را می‌توان در بازی های داخلی و بین المللی مشاهده کرد. با توجه به حساسیتی که روی این ورزش وجود دارد،متأسفانه در موارد زیادی مشاهده شده است که عده ای از تماشاگران فوتبال پس از بازی و در حین آن به دلایلی اقدام به اعمال خشونت آمیز از قبیل دشنام،پرتاب اشیاء و مواد آتش زا به داخل زمین و درگیر شدن با هواداران تیم مقابل،تخریب اموال دولتی و خصوصی می کنند که این حرکات صدمات و پیامدهای مختلفی را برای یک تیم،تماشاگران و یا حتی کشور به همراه دارد.

 

ورزش فوتبال نه تنها دارای بعد تفریحی و ورزشی است بلکه دارای ابعاد فرهنگی،اقتصادی،اجتماعی و حتی سیاسی نیز می باشد.بنابراین خشونت در آن توسط بازیکنان و یا تماشاگران علاوه بر محدودیت هایی که برای یک تیم یا یک کشور از طرف مجامع ملی و بین المللی بوجود می آورد،تبعات منفی اقتصادی،سیاسی و اجتماعی را نیز به همراه دارد.از نظر فرهنگی این گونه برخوردهای ناشایست می تواند وجهه فرهنگی مردم یک جامعه را نزد دیگر جوامع تغییر داده و سبب ارائه تصویر نامناسب از ارزش های یک جامعه گردد.علاوه بر آن ممکن است ضررهای مالی و جانی را به همراه داشته باشد،که نمونه‌ آن در موارد زیادی در کشور ایران قابل مشاهده است. تجاری شدن هرچه بیشتر ورزش در جهان نشان دهنده ی این امر است که آرمان های اولیه ی ورزش در حال از میان رفتن است و جنبه ی ضد ورزشی آن پدیدار شده است. در واقع سالهاست که رشته های ورزشی مخصوصا فوتبال از آن حالت ورزشی به عنوان سلامت جسم و جان و گذران اوقات فراغت خارج شده و رفته رفته جریان ورزش آماتوری به ورزش حرفه ای تبدیل شده است (کشمیری،28:1381).

 

اوباشگری به عنوان آشکارترین جلوه اجتماعی خشونت در ورزش فوتبال به شکل امروزین خود ابتدا در دهه ی 1960 و در عرصه رقابت های فوتبال بریتانیا مورد توجه قرار گرفت و به عنوان معضل مطرح گردید.در دهه ی 1980 اوباشگری به صورت پدیده ای رایج در اکثر کشورهای اروپایی درآمد و در این دهه برنامه ریزی تاکتیکی و ساختار نظامی بدیل به ویژگی رفتاری اوباشگری شد.اوج فاجعه اوباشگری اروپایی به سال 1981 مربوط می شود.زمانی که برخورد مصیبت بار طرفداران دو تیم باشگاهی لیورپول از انگلیس و یوونتوس از ایتالیا در جریان برگزاری رقابت برای فتح جام قهرمانی باشگاه های اروپا در ورزشگاه شهر بروکسل رخ داد و طی آن 38 نفر کشته و 200 نفر زخمی شدند . در حال حاضر تقریباً هر هفته در ورزشگاه‌ها یا محیط های پیرامون آن در بسیاری از کشورها رفتار خشونت آمیزی رخ می‌دهند(رحمتی،57:1382)

 

سابقه برگزاری دیدارهای باشگاهی فوتبال ایران به اوایل دهه 1350 شمسی باز می‌گردد، که مسابقات قهرمانی باشگاه‌های کشور تحت عنوان جام تخت جمشید آغاز گردید.آغاز خشونت و پرخاشگری در فوتبال کشورمان به سال 52 برمی‌گردد، که در جریان بازیهای باشگاهی بین برخی از ورزشکاران-نه تماشاگران-درگیری هایی رخ داد.پس از آن  گاه و بیگاه در جریان برخی از بازیها بین تیم رقیب،یا بین بازیکنان تیم رقیب،یا بین بازیکنان و مربیان با داوران برخوردهای خشونت آمیز رخ داد.اما این برخوردها هیچگاه به تماشاگران سرایت نکرد و تماشاگران و طرفداران تیمها جز در چارچوب هنجارهای مربوط به خود در داخل ورزشگاه‌ها که در نهایت به شعارهای توهین آمیز ختم می‌شد با یکدیگر به شکل فیزیکی درگیر نمی‌شدند.افزون بر این،موارد مربوط به خرابکاری و آشوب گری به میزانی تقریباً طبیعی و در حد قابل اغماض رخ می داد.

 

نخستین درگیری جدی بین تماشگران مسابقات فوتبال به آبان ماه 1358 مربوط می‌گردد.در این تاریخ در جریان بازی دوستانه بین دو تیم استقلال و پرسپولیس در استادیوم آزادی تهران  در اواخر بازی در حالی که نتیجه به سود تیم استقلال بود،طرفداران تیم پرسپولیس به درون بازی هجوم آوردند و بازی نیمه تمام قطع

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده:

 

بررسی عوامل موثر بر مشارکت سیاسی روستاییان از سال 1378(سال تاسیس شوراهای اسلامی)با تاکید بر انتخابات شوراهای اسلامی روستایی، موضوع این تحقیق است.مساله اساسی توجه به مشارکت سیاسی به عنوان یکی از معیارهای توسعه (سیاسی، اقتصادی) است وانتخابات شوراهای اسلامی نیز یکی از مظاهر این مشارکت است.چارچوب نظری ما بر پایه نظریه نوسازی است، که آنرا بر چهار قسمت(نوسازی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی)تقسیم کردیم و متغیرهای خودمان را مشخص کردیم.در مجموع ما هشت متغیر مستقل(شغل،تحصیلات،خانواده،ارتباط با شهر،رسانه های گروهی،وابستگی روانی به دولت، احساس باقدرت بودن(تاثیرگذار بودن)و اعتماد(به دولت،شوراها) داریم که مشارکت سیاسی را به عنوان متغیر وابسته می سنجند.جامعه آماری ما افراد بالای15سال روستای اسفندیار است که896 نفرند و بر اساس نمونه گیری متناسب(غیر احتمالی) از میان آنها 100نمونه انتخاب شد.نتایج حاصله نشان می دهد که بین متغیرهای ارتباط با شهر، ،احساس تاثیرگذاربودن،رسانه های جمعی و تحصیلات بامشارکت سیاسی (شرکت در انتخابات شوراهای روستایی)رابطه معناداری وجود دارد و فرضیه های ما تایید شده است.و بین متغیرهای اعتماد،وضعیت خانواده،وضعیت شغلی و وابستگی روانی به دولت با مشارکت سیاسی(شرکت در انتخابات شوراهای روستایی)رابطه معناداری وجود نداشت و فرضیه های ما مبنی بر وجود رابطه رد شده است. 

 

واژگان کلیدی:

 

مشارکت،مشارکت سیاسی،شورا،شوراهای اسلامی روستایی

 

 فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                             صفحه

 

چکیده:د

 

فصل اول:کلیات

 

مقدمه. 2

 

بیان مسئله.4

 

ضرورت واهمیت مسئله..6

 

اهداف(یا سوالات تحقیق)8

 

مروری بر تحقیقات پیشین.9

 

 

 

فصل دوم:مبانی و چارچوب نظری تحقیق

 

مقدمه..14

 

مفهوم مشارکت..15

 

انواع مشارکت.16

 

شورا.21

 

1)مفهوم شورا.21

 

2)تاریخچه،وظایف،اهداف و حوزه عمل شورا ها:.23

 

3)کارکرد شوراها..33

 

4)ساختار شورا ها.35

 

توسعه سیاسی و شاخص های آن.37

 

مفهوم توسعه سیاسی روستایی و شاخص های آن.41

 

نظریه های مشارکت سیاسی42

 

مشارکت سیاسی روستاییان.44

 

شوراهای روستایی چگونه زمینه مشارکت سیاسی روستاییان را فراهم می کند؟…46

 

شوراها چگونه می توانند بر افزایش آگاهی سیاسی مردم نقش داشته باشند؟47

 

شوراها چگونه تحت تاثیر تحولات اجتماعی در روستا قرار می گیرند؟51

 

چارچوب نظری تحقیق.53

 

1)نوسازی اجتماعی(حوزه اجتماعی مشارکت).54

 

2)نوسازی روانی(حوزه فرهنگی-روانی مشارکت)57

 

3)نوسازی اقتصادی(حوزه اقتصادی مشارکت)61

 

4)نوسازی سیاسی(حوزه سیاسی مشارکت).64

 

 

 

فصل سوم:روش تحقیق

 

مقدمه.68

 

فرضیه ها68

 

تعریف مفاهیم و متغیرها69

 

الف)تعریف نظری.69

 

1)متغیر وابسته69

 

-مشارکت سیاسی69

 

2)متغیرهای مستقل.70

 

-احساس با قدرت بودن(تاثیر گذار بودن)70

 

-اعتماد(به دولت،به شوراها و اعضای آن).70

 

-کاهش وابستگی روانی به دولت(نداشتن نگرش پدرمآبانه یا آقا بالاسری نسبت به دولت).71

 

ب)تعریف عملیاتی.71

 

معرفی روستای موردنظر.75

 

 

 
روش تحقیق و تکنیک جمع آوری اطلاعات76

 

جامعه و نمونه آماری..77

 

روش تجزیه و تحلیل. 78

 

 اعتبار وپایایی پرسشها و سوالات تحقیق..78

 

 

 

فصل چهارم:یافته های پژوهش

 

الف)یافته های توصیفی80

 

ب)یافته های تبیینی107

 

 

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

 

نتیجه گیری.122

 

ارائه پیشنهادات127

 

منابع.128

 

 

 

ضمائم

 

پرسش نامه135

 

مقدمه:

 

با تمام شدن جنگ جهانی دوم دولت ها و کشورهای اروپایی به دنبال راهی برای حل بحران های ناشی از جنگ و حرکت به سوی توسعه بودند و راه ها و استراتژی های گوناگونی را طرح ریزی کردند تا بتوانند به توسعه برسند.در روند تکاملی نظریه های توسعه که از طرف این کشورها مطرح شد مفاهیم جدیدی مطرح می کردند،که بتوانند ضعف های قبلی نظریات خود را بپوشانند از جمله این مفاهیم:مشارکت (سیاسی،اجتماعی،فرهنگی) مردم،توسعه مردمی،نهادهای محلی ومردمی(مثل شوراها، انجمن های مردم نهاد)بود.

 

واژه های«مشارکت»و«مشارکت مردمی»برای اولین بار در اواخر دهه 1950پا به عرصه ظهور گذاشت. افراد فعالی که به قطار توسعه پیوسته بودند تا به مردم ستمدیده کمک کنند،واقعیتی را در پیش خود می دیدندکه با انتظارات اولیه آنها کاملا فرق داشت.این باعث شد که بیشتر شکست های طرح های توسعه به فقدان مشارکت مردم در فرایند طراحی و اجرای این طرح ها نسبت داده شود.اکثریت قاطع آنها در جهت مخالفت با استراتژی عمل«از بالا به پایین»گام برداشته و از مشارکت و روش های تعامل مشارکتی به عنوان یکی از جنبه های ضروری توسعه حمایت کردند.بر مبنای پیشنهادات بسیاری از کارشناسان تعدادی از سازمان های کمک دهنده عمده بین المللی تاکید کردند که طرح های توسعه به خاطر کنار گذاشتن مردم با شکست مواجه شده اند.کشف جدید این بود که اگر مردم محلی وارد گود شوند و به طور فعالانه در طرح ها مشارکت داشته باشند،موفقیت بیشتری با هزینه کمتری-حتی از نظر مالی-بدست خواهد آمد.اجماعی که بین برنامه ریزان،سازمانهای غیر دولتی و دست اندرکاران به وجود آمد،تغییرات مهمی را در روابط بین گروه ها و افراد فعال در فرایند توسعه ایجاد کرد.واژه ای که قبلا توسط اقتصاددانان،برنامه ریزان و سیاست مداران نادیده گرفته می شد،اینک ناگهان معنای منفی خود را از دست داده بود.حتی«شورای اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد»به کشورهای عضو خود پیشنهاد کرد که«مشارکت را به عنوان سیاستی اساسی در استراتژی های توسعه ملی قلمداد کنند».بدین ترتیب امروزه مشارکت یکی ازمقبولترین مفاهیمی است که حتی حکومت های سرکوبگر کوشیده اند آنرا به عنوان یک هدف ترویج کنند(رهنما،117:1377).

 

فرایند مشارکت به عنوان فراگرد توانمند سازی برسه ارزش بنیادی سهیم کردن مردم در قدرت،راه دادن به نظارت بر سرنوشت خویش وبازگشودن فرصت های پیشرفت به روی مردم تاکید دارد.یکی ازباارزش ترین جنبه های مشارکت،ازمیان بردن درحاشیه بودن،انسداد وشکوفا نمودن نیروی ابتکار وخلاقیت در انسانها است.انسانها زمانی بیشتر به خود اعتماد پیدا می کنند وبیشتر آرمان های خلاق ارائه می دهند که در زمینه ی تصمیم گیری مشارکت پیدا کنند(غفاری،1386:13)به نظر آلموندAlmond)) و پاول(Pawel)فعالیت های مشارکت جویانه آن دسته ازفعالیت هایی است که شهروند معمولی می کوشد ازراه آنها بر روی سیاستگذاری اعمال نفوذ کند(آلموند وپاول1380:138).

 

مشارکت سیاسی را فعالیت داوطلبانه اعضای جامعه در انتخاب رهبران وشرکت مستقیم وغیر مستقیم در سیاست گذاری تعریف کرده اند.نلسون وهانتینگتون مشارکت سیاسی را فعالیت اعضای جامعه برای تاثیر گذاری بر سیاست های عمومی دانسته اند.در بیشتر تعاریف صورت گرفته از مشارکت سیاسی،خصیصه ی حاکمیت مردم در انتخابات ودخالت در تصمیم گیری ها واداره ی امور کشور ومشارکت آگاهانه وقدرتمندانه مردم درکلیه ی نهادهای اجتماعی است (مصفا،20:1375به نقل از غفاری،30:1386).

 

شوراها به عنوان یک بازوی فعال در جامعه هستندوبه عنوان نهادهای مدنی نقش مهم در بین مردم ودر توسعه وسازماندهی کشور دارند.شکل گیری شوراهای اسلامی شهری وروستایی یکی از تحولات مهم تاریخ معاصر ایران را رقم زد،زیرا از یکسو راه اندازی شوراها از ابتدای انقلاب اسلامی همواره یکی از آرمانها وآمال مهم بوده است واز سوی دیگر ربط مستقیم وظایف شوراها بازندگی تک تک افراد وتآثیر آن درنهادمند ساختن مشارکت اجتماعی وسیاسی مردم ودخالت آنهادر سرنوشت خود،جایگاه برجسته ای را در مجموعه جریان های اجتماعی به شوراها می بخشد.(خوش فر،294:1382)

 

شوراها در زمینه ی توانایی جلب همکاری های مردم ویا به کمک طلبیدن آنها در حل مسائل منطقه ای نیز نقش مهمی را می توانند به عهده گیرند.عواملی چون عادت کار جمعی وبه سرانجام رساندن امور باکمک یکد یگر پیشینه ای طولانی در روستاها دارد.در روستاها مردم عادت داشتند که کارها را به صورت همیاری تا مرحله ی اجرا پیش ببرند،روستاهای ما نیازمند یک تشکل می باشند که زندگی آنها را سراسری کند واین فقط ازشورا برمی آید که نماینده ی آنهاست ونیز در زمینه ی مشارکت اجتماعی نیز شوراها تنها راه حل هستند.(پیران،81:1382).

 

شوراهای اسلامی ازلحاظ  اصولی ونظری واجد سه قابلیت مهم اندکه منطبق اند بر الزامات پارادایم جدید توسعه:1)تشکیل شوراهای روستایی راهی است برای افزایش سرمایه ی اجتماعی در نقاط روستایی کشور

 

2)شوراهای روستایی مهم ترین سازوکار برای تقویت دموکراسی مشارکتی در روستاها به شمار می آید.

 

3)شوراهای روستایی راهی برای توانمند سازی مردم روستاهاست.(زاهدی،143،1382)

 

شوراها نیز تبلور ظهور گفتمان مشارکت سیاسی هستند وزمینه را برای توزیع قدرت وکوچکتر شدن ساختار وحوزه ی عمل دولت رافراهم می کند.شوراها نیز جزء نهادهای سیاسی-اجتماعی هستند که اگرچه تعریف وماهیت آنها واز لحاظ تعریف عملی ووظیفه ای باید یک نهاد اجتماعی ومدنی باشند اما بیشتر در حوزه ی سیاسی نمود پیدا کرده است (طالب،163:1388).

 

شوراهای اسلامی روستایی جزء آخرین شیوه های مدیریت روستایی در ایران بوده است وگام های موثری در جهت توسعه اجتماعی-اقتصادی،جلب مشارکت روستاییان ومدیریت روستایی برداشته است (طالب،302:1387).

 

 

 

-بیان مساله: 

 

مشارکت سیاسی یکی از مباحث مهم در حوزه ی توسعه ی سیاسی است.واز طرفی دیگر یکی ازشاخص های توسعه ی سیاسی در کشورها به شمار می رود وتوسعه ی سیاسی خود یکی از ابعاد توسعه ی همه جانبه است.از این رو پرداختن به مقوله ی مشارکت سیاسی می تواند روشنگر یکی از ابعاد توسعه یافتگی باشد.این موضوع به ویژه بعد از دهه ی 70که نظریه های توسعه شکل گرفته بود مطرح شد.از نظر تاریخی در ایران صرفنظر از بعد سیاسی،مشارکت در امورمختلف در شهرها وروستاها کم وبیش وجود داشته است.

 

از نظر سیاسی واداری در دوران باستان پس از حمله ی اسکندر،بخشی ازآداب ورسوم یونانیان ازجمله تشکیل مجلس نمایندگان،شوراها ومشاوره های روستایی،نهادهای اجتماعی روستایی وارد زندگی ایرانیان شد.در دوران جدید،نخستین الگوی مشارکت که باالهام از تحولات کشورهای اروپایی مانند فرانسه در ایران

 

چکیده

 

     توسعۀ اجتماعی یکی از مهمترین چالش‌های کنونی جوامع در حال توسعه است. زیرا از سویی بیانگر سطح انسجام و ثبات اجتماعی آنها و از سوی ‌دیگر بازگوی ظرفیت‌های انسانی و اجتماعی موجود در این جوامع است. امروزه رابطۀ بین سطح توسعه یافتگی هر کشور و رفاه، آسایش، رضایت اجتماعی، سلامت روحی و روانی و احساس کامیابی شهروندان آن بر هیچ کس پوشیده نیست.  از دهه‌های قبل صحبت توسعۀ اجتماعی در محافل سیاسی و علمی ایران فراوان به گوش می رسید اما به توفیق آنچنانی نرسید. عوامل نرسیدن به توسعه اجتماعی در ایران با فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی متعددی در ارتباط هستند. در این تحقیق گفتمان‌های توسعۀ اجتماعی از منظر اعضای هیأت علمی گروه‌های علوم اجتماعی دانشگاه‌ های دولتی استان تهران بررسی شده است. روش تحقیق کیفی است که با بهره گرفتن از نظریۀ مبنایی و از طریق مصاحبۀ حضوری با این اساتید انجام شده است. همچنین برای انتخاب مصاحبه شوندگان از روش گلوله برفی استفاده شده است. بر  همین اساس در این تحقیق 20 مصاحبه به عمل آمد که در مجموع زمانی نزدیک به 16 ساعت طول کشید. یافته‌های تحقیق بازگوی آن است که همۀ مصاحبه شوندگان به اهمیت توسعۀ اجتماعی در کشور اعتقاد دارند. آنها لازمۀ رسیدن به توسعه را توجه جدی به حوزۀ اجتماعی و ارتقاء سطح ‌آگاهی و مشارکت واقعی شهروندان در فرایندها و برنامه‌های توسعه می‌دانند.از نظر مصاحبه ‌شوندگان به دلایلی از جمله توسعه نیافتگی‌ فرهنگی، پایین بودن سطح امنیت و اعتماد فردی و اجتماعی، فقدان جامعه ‌مدنی، فاصلۀ بین برنامه‌ها و واقعیت جامعه، بدبینی و شکاف بین مردم و دولت‌ها. جامعه هنوز نتوانسته است به توسعۀ اجتماعی لازم دست پیدا کند. از منظر اطلاع‌رسان‌های این تحقیق رفع این موانع می‌تواندکشور را به توسعۀ اجتماعی برساند در غیر این صورت جامعه در همین وضعیت فعلی درجا خواهد زد و تغییر چندانی نخواهد یافت. مهمترین شاخص‌های لازمۀ توسعۀ اجتماعی از نظر آنها این دو عامل بودند: (1) بازاندیشی در زمینۀ نقش دولت در توسعۀ اجتماعی و (2) تقویت جامعۀ مدنی. اساتید معتقد بودند که دولت در کشور متولی همۀ برنامه‌ها، پروژه‌ها و تصمیم گیری‌هاست. اما برای دستیابی به توسعۀ اجتماعی باید در زمینه حضور دولت در فرایند توسعه تجدیدنظر شود. همچنین در ارتباط با عامل دوم اگر قرار بر کوچک شدن دولت باشد حتماً باید نهادهای‌ مدنی فعال‌تر شوند تا از این طریق دولت بتواند بخشی از وظایف خود را به صورت تدریجی به این قبیل نهادها انتقال دهد.

 

مفاهیم کلیدی: توسعه، توسعه اجتماعی، اعضای هیئت علمی، گروه علوم اجتماعی.

 

فهرست مطالب

 

فصل اولکلیات تحقیق. 1

 

مقدمه. 2

 

بیان مسئله. 4

 

ضرورت و اهمیت تحقیق. 7

 

اهمیت نظری تحقیق. 7

 

اهمیت عملی تحقیق. 9

 

هدف­های تحقیق. 9

 

هدف کلی. 9

 

اهداف جزیی:. 10

 

سؤال­های تحقیق. 10

 

سؤال اصلی: 10

 

سؤال­های فرعی:. 10

 

فصل دوم؛  چهارچوب مفهومی و پیشینۀ تحقیق. 11

 

تاریخچۀ توسعه و توسعۀ اجتماعی در ایران. 12

 

چارچوب مفهومی تحقیق .15

 

گفتمان­های توسعۀ اقتصادی. 18

 

توسعه از دیدگاه مارکس. 23

 

گفتمان­های نوسازی. 27

 

نظریۀ نوسازی. 27

 

نظریۀ وابستگی. 32

 

نظریۀ نظام جهانی . 38

 

طبقه بندی کشورها در گفتمان نظام جهانی . 40

 

نظریۀ تکاملی توسعه.43

 

گفتمان­های جدید توسعه.44

 

توسعۀ پایدار. 44

 

توسعۀ انسانی. 46

 

گفتمان‌های پساتوسعه‌گرایی47 نقدی برگفتمان­های موجود توسعه در این تحقیق. 49

 

پیشینۀ عملی تحقیق. 51

 

پیشینۀ داخلی. 51

 

پیشینۀ خارجی. 59

 

تعریف مفاهیم و عملیاتی کردن آن­ها. 67

 

توسعه. 67

 

تعریف مفهومی و نظری توسعه. 67

 

تعریف عملیاتی توسعه. 68

 

توسعۀ اجتماعی. 68

 

تعریف مفهومی و نظری توسعۀ اجتماعی. 68

 

تعریف عملیاتی توسعۀ اجتماعی. 69

 

شاخص­های توسعۀ اجتماعی. 70

 

تعریف مفهومی شاخص­های توسعۀ اجتماعی. 70

 

تعریف عملیاتی شاخص­های توسعۀ اجتماعی. 70

 

اعضای هیأت علمی. 70

 

فصل سوم؛ روش شناسی. 71

 

روش شناسی. 72

 

شیوۀ انجام تحقیق. 72

 

نظریۀ مبنایی. 73

 

جامعۀ آماری. 76

 

نمونۀ تحقیق. 76

 

شیوۀ نمونه گیری در روش گراندد تئوری. 76

 

نمونه گیری : شیوۀ انتخاب اطاع­رسان­ها(مصاحبه­شوندگان) در این پژوهش   78

 

تکنیک جمع­آوری داده­ ها. 79

 

تکنیک گردآوری داده­ ها در این پژوهش. 80

 

اعتبار تحقیق80

 

قلمرو و محدودۀ تحقیق. 81

 

محدودۀ زمانی تحقیق. 81

 

قلمروی مکانی تحقیق. 82

 

محدودۀ محتوایی و موضوعی تحقیق. 82

 

فصل چهارم؛ تحلیل داده­ ها. 83

 

تحلیل داده­ ها. 84

 

حساسیت نظری. 86

 

کدگذاری. 87

 

کدگذاری باز. 87

 

کدگذاری محوری. 90

 

پدیدۀ «سنت­گریزی» 93

 

پدیدۀ « بی­برنامه‌گی و بلاتکلیفی» 98

 

پدیدۀ «طرد اجتماعی و محرومسازی» 103

 

پدیدۀ « تنبلی، بی­خیالی و بدبینی» 110

 

 پدیدۀ «فقدان مشارکت اجتماعی» 117

 

پدیدۀ «توسعه­نیافتگی ‌فرهنگی» 122

 

پدیدۀ «توسعۀ نامتوازن» 128

 

پدیدۀ « توسعۀ نیازمحور» 134

 

کدگذاری گزینشی. 139

 

یاداشت تحلیلی140

 

شرح توصیفی یا روایت داستان تحلیل داده‌های این تحقیق140

 

فرایند حرکت از توصیف به مفهوم پردازی.141

 

مقولۀ مرکزی. 143

 

شرایط علّی پدیدۀ « توسعۀ اجتماعی». 144

 

شرایط مداخله‌گر پدیدۀ « توسعۀ اجتماعی». 147

 

راهبردهای پدیدۀ « توسعۀ اجتماعی». 150

 

پیامدهای پدیدۀ « توسعۀ اجتماعی». 151

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری. 153

 

بحث و نتیجه­گیری. 154

 

پیشنهادات. 161

 

منابع. 162

 

پیوست

 

فهرست جداول

 

جدول شمارۀ 2-1 مقایسۀ ویژگی­های دو انگارۀ سنتی و مدرن توسعه.46

 

جدول شمارۀ 4-1 داده­های اولیه.88

 

جدول شمارۀ 4-2 مقوله­ها89

 

جدول شمارۀ 4-3 شیوه مفهوم سازی از داده‌‌های خام89

 

جدول شمارۀ 4-4 پدیده‌‌ها90

 

جدول شمارۀ 6 جدول مفاهیم 169

 

جدول شمارۀ 7 جدول مقوله ها. .191

 

جدول شمارۀ 8  چک لیست سؤال‌ها.198

 

جدول شمارۀ 9 اسامی اساتید مصاحبه شونده و زمان مصاحبه 201

 

نماد سرمایه اجتماعی برون گروه است سوق پیدا کند هویت ملی تقویت می شود و بالعکس. جامعه آماری در این تحقیق همه افراد 18-29 ساله دو شهر جوانرود با مذهب تسنن و کرمانشاه با مذهب تشیع است که از آن 400 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده است . واحد تحلیل و مشاهده فرد و رفتار فردی است که با پرسشنامه و روش پیمایشی سنجیده شده است.هویت ملی متغیر وابسته و سرمایه اجتماعی متغیر مستقل است.

 

کلید واژه ها:  هویت ملی- سرمایه اجتماعی-سرمایه اجتماعی درون گروه – سرمایه اجتماعی برون گروه

 

 

 

فهرست مطالب:

 

   عنوان:                                        شماره صفحه:

 

 

 

فصل اول: مقدمه و کلیات.         1

 

مقدمه.        2

 

ضرورت و اهمیت تحقیق.        6

 

طرح مساله.        9

 

اهداف تحقیق.        16

 

سوالات تحقیق…       16

 

فصل دوم:مبانی نظری تحقیق..      17

 

مقدمه.       18

 

تحول هویت ایرانی       22

 

دوران پهلوی و مدرنیسم ایرانی       28

 

چالشهای هویت ملی      29

 

هو یت ملی ایرانیان در دوران معاصر     37

 

رویکردهای هویت اجتماعی.     42

 

دولت- ملت، ملیت.     .44 

 

شکل‌گیری هویت ملی.    46

 

هویت قومی.    .47     

 

سرمایه اجتماعی    49 

 

تعاریف سرمایه اجتماعی .   49   

 

تاریخچه ی مطالعات سرمایه ی اجتماعی    58

 

عناصر و مولفه های سرمایه ی اجتماعی .   59

 

پیشینه تحقیقات داخلی..    65

 

پیشینه خارجی   72  

 

چهارچوب نظری.   73

 

ابعاد هویت ملی.  74

 

ابعاد سرمایه اجتماعی   85

 

بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و هویت ملی  86

 

 

 

فصل سوم:روش اجرای تحقیق.  103

 

مقدمه.  104

 

جامعه آماری نمونه‌گیری .     104    

 

بر آورد حجم نمونه      105

 

واحد مشاهده..      . 106

 

واحد تحلیل..     .106

 

شیوه نمونه گیری..      .106

 

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها .     107

 

منزلت شغلی..      .115

 

ابزار تحقیق .     116

 

متغیر وابسته: هویت ملی     116

 

متغیر  مستقل :سرمایه اجتماعی .    121

 

پایگاه اقتصادی و اجتماعی .    .124

 

منغیرهای زمینه ای .   124

 

اعتبار و پایایی    125

 

روش های تجزیه و تحلیل داده ها  .129

 

فصل چهارم: نتایج و یافته‌های تحقیق.   131

 

مقدمه.  132

 

تحلیل توصیفی داده ها   132  

 

تحلیل های استنباطی   151 

 

فصل پنجم: بحث و پیشنهادات..   162     

 

نتایج حاصل از تحلیل های آمار استنباطی    164   

 

محدودیت ها…   169

 

پیشنهادات  .170

 

منابع.   171

 

پیوستها و ضمایم.   173

 

مقدمه:

 

 

 

همانطور که قابل مشاهده است با توجه به تنوع قومی که در ایران وجود دارد و یکی از نمونه های استثنایی در میان کشورهای دنیا است و نیاز به حفظ نظم موجود که از لوازم اصلی آن تقویت هرچه بیشتر هویت ملی است که بتوان از تهدیدهای روزافزون فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی و اثرات آن را تا حدودی کاهش داد تا این قومیتها قابلیت ها و تلاش های خود را معطوف به مای ایرانی و کشور با سابقه شان کنند. در این عرصه تاکید بر داشته های فرهنگ خودی میتواند از مناسبترین راه حل ها باشد.

 

اندیشمندان علوم اجتماعی هر کدام از نقطه نظری به تعریف هویت پرداخته اند مثلا گیدنز هویت را عبارت میداند از: خود شخص آن طور که شخص خودش را تعریف می کند.از نظر او هویت انسان در کنش متقابل با دیگران ایجاد شده و در جریان زندگی پیوسته تغییر می کند.

 

کشور ما در حال گذار است و با تحول و مسایل خاصی روبه روست مساله اساسی این است که امروزه مردم با مشکلات موجود در جامعه که خود برگرفته از نابسامانی هویتی ناشی از عدم جدایی کامل از هویت گذشته و اتصال به هویت جدید است این امر در میان اقلیتها به خصوص موجب می شود تا نسبت به فرهنگ حال و گذشته خویش احساس تعلق کمتری داشته باشند و موجب بحران هویتی شود.

 

از دید برخی صاحبنظران شواهد بسیاری دلالت دارد که شتاب و گستردگی تحولات جهان معاصر سبب شده تا هویت جوانان به خصوص دایما در حال تغییر و بحران باشد و زمینه ای در جهت سردرگمی ها –نابسامانیهای هویتی- عدم تعهد- پایمالی منافع ملی و پیدایش بحران هویت گردد(عبدالهی- 1375: 158).

 

با توجه به مطالبی که گفته شد مشاهده می شود که هویت ملی را میتوان یکی از مهمترین شاخص هایی دانست که موجب همبستگی اجتماعی می شودو هویت ملی در اینجا به معنای مجموعه به هم پیوسته ای از ویژگیهای فرهنگی – سیاسی –تاریخی و جغرافیایی است که طی آن افراد در قبالش احساس همبستگی –تعهد و وفاداری میابد.

 

مقوله هویت ملی و ابعاد آن یکی از مهمترین مسایل و چالشهای فرهنگی می باشد که از دوران گذشته بویژه در سده های اخیر یعنی پس از آشنایی ایرانیان با مغرب زمین همواره وجود داشته است و غالبا به صورت تعارض بین هویت ملی و مذهبی بوده است.

 

در حقیقت هویت ملی همچون شمشیر دو لبه ای است که هم جنبه های مثبت و هم منفی دارد . تاکید بیش از حد بر ملیت در دوره هایی از تاریخ به شدت مطرح بوده و حتی باعث بروز جنگهای مختلفی بوده است و چگونگی رشد هویت ملی به صورت یک مساله است و مساله ای عام که شامل حال ایران هم میشود(شمشیری- 1387 :16).

 

در مورد زمینه تاریخی هویت ملی  باید اشاره کرد که پرداختن به هویت ایرانی از دوره ساسانیان تا دوره اسلامی و دوره صفویه تا انقلاب مشروطه کاربردی درست است چون مفهوم هویت ملی ایرانی نتیجه مراودات ایرانیان با کشورهای غربی – هند – ترکیه و اعراب است. در واقع هویت ملی در عصر جدید که دولتهای ملی ابتدا در اروپا و آنگاه در آمریکا و آسیا و آفریقا سر بر آوردند و مفاهیم جدید ملت و دولت رونق پیدا کرد و در ایران هم مفهوم نوین ملت وارد کلام سیاسی روشنفکران عصر روشنگری ایران شد و در انقلاب مشروطه و پس از آن رواج پیدا کرد(احمدی-1383: 157  ).

 

اما در بعد سرمایه اجتماعی باید خاطر نشان کرد که این مفهوم در ادبیات توسعه در دهه 1990 به بعد اوج گرفت وبه عنوان یکی از عوامل عمده در توسعه محلی و ملی مطرح شده است.

 

دغدغه تنزل روابط اجتماعی از جمله موضوعاتی است که به کرات در جامعه شناسی کلاسیک و معاصر به چشم می خورد. جامعه شناسان اولیه درباره انتقال از گمین شافت به گزل شافت و رسمی شدن روابط و یا تاثیر زندگی شهری بر حیات انسانی نظرات فراوانی داشته اند. به نظر زیمل فرایندهایی مثل تقسیم کار فزاینده- عقلانیت مفرط و سلطه روزافزون سبب پیدایش دلزدگی و احتیاط در روابط اجتماعی در شهرها شده است.به موازات افزایش افراد روابط چهره به چهره کارکرد خود را از دست داده و جای خود را به نوع دیگری از روابط می دهد. به اعتقاد زیمل نتیجه چنین وضعی ناپایداری روابط و کاهش اعتماد اجتماعی است(شارع پور-1379 : 15).

 

پس سرمایه اجتماعی را می توان ویژگیهای زندگی اجتماعی –شبکه ها – هنجارها و اعتقاد دانست که مد نظر پوتنام است و اعتقاد دارد که مشارکت کنندگان در این گروه ها را قادر به کار موثرتر باهمدیگر برای تعقیب اهداف مشترک می کند(putnam-1993a:  56).

 

بنا به مطالب مطرح شده و اهمیت مقوله هویت ملی و تهدیدهای روزافزونی که این شاخص را دنبال میکند و نوسان آن در میان افراد واقشار مختلف و پایین بودن اینگونه روابط از طرفی و نازل بودن سطح سرمایه اجتماعی در ایران بر اساس پیمایشهای صورت گرفته لازم به نظر میرسد که رابطه هویت ملی با سرمایه اجتماعی و انواع جدید و قدیم را مورد ارزیابی قرار داده شود تا ضمن بالا بردن سطح سرمایه اجتماعی جدید در جامعه همچنین به حفظ داشته های ملی نیز به صورت فراگیر اقدام شود. همچنین مفهوم سرمایه اجتماعی نشان دهنده آن است که چگونه ساختار اجتماعی یک گروه با ملت و هنجارهای حاکم بر اآن میتواند به عنوان منبعی برای افراد آن گروه با ملت عمل کند. سرمایه اجتماعی بر نگرشها –باورها و طرز تلقی ها هم موثر است و از طرق مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر میزان هویت ملی افراد تاثیر می گذارد یعنی نگرش افراد به ملت و ایجاد روابط و هویت ملی به عنوان یک رفتار در نظر گرفته می شود .   

 

در واقع سرمایه اجتماعی با زمینه سازی و دادن آگاهی نسبت به لایه ها و انواع خرده نظامهای سیاسی –اقتصادی- جامعه ای و فرهنگی جامعه که ناشی از شبکه روابط انسانی و تعامل با دیگران است و در اختیار قرار دادن مزایا و مضرت های هر کدام از این لایه ها و نوع جهت گیری را مشخص میکند و هویت مجزایی که در این مسیر تولید میشود را متاثر می سازد که یکی از این هویتها هویت ملی برای حفظ ثبات و نظم اجتماعی حاضر و جاری در جامعه مفید میباشد. (رضایی-1384: 13)

 

باتوجه به نتایج حاصل از طرح ملی پیمایش ارزشها و نگرش ایرانیان شهرستان کرمانشاه از نظر شدت احساس هویت ملی از حد میانگین کشوری پایینتر بوده و با33.9 درصد جزء مراکز استانهای با رتبه پایین به شمار می آید و در زمینه سرمایه اجتماعی هم(اعتماد به خانواده و دوستان و اقوام و خویشان) نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی در سطح پایینتری از میانگین کل است و در خصوص خانواده 30.7درصد – در مورد دوستان 3.3 درصد و در مولفه اعتماد به اقوام و خویشان صرفا 4.1 درصد به صورت کامل ابراز و احساس اعتماد داشته اند . مشاهده می شود که در حوزه سرمایه اجتماعی وضعیت مناسبی وجود ندارد.

 

 با بررسی اثرات میزان سرمایه اجتماعی بر هویت ملی جوانان دو شهر کرمانشاه به عنوان مرکز استان و وجود نهادهای غیر دولتی در سطح شهر و داشتن مذهب شیعه و از طرفی شهر جوانرود به عنوان شهری با ساختار قومی کردی و مذهب تسنن میتوان با بهره گرفتن از یافته های تحقیق در صورت پایین بودن هویت ملی ضمن به مشارکت بیشتر در آوردن جوانان در عرصه جامعه به ایجاد نگرش مثبت در مردم منطقه کمک کرد و با برجسته کردن اشتراکات فرهنگی و تاریخی موجود به پویایی فرهنگی و تقویت تعلق مردم به هویت ملی اقدام کردو به نوعی از تکثر قومی و مذهبی موجود به سمت وحدت بیشتر جامعه سیر نماید تا همزمان بتوان در مقابل پدیده هایی مثل تهاجم فرهنگی و فرار مغزها و تفرقه های فکری و سیاسی ممانعت به عمل آورند. پس آنچه موجب انتخاب این دو شهر شده است همگونی نسبی و تفاوت در مذهب می باشد که قادر است ما را به نتایج قابل اتکایی رهنمایی کند.

 

1-2-ضرورت و اهمیت تحقیق:

 

پاسخ به پرسش در باب کیستی و چیستی آدمی همواره دغدغه ذهنی بشر بوده و فکر انسان را به خود مشغول داشته است. هر کس با توجه به توانایی های خود کوشش کرده که پاسخی مناسب به آن دهد اما ابهام ذاتی نهفته در این پرسشها پیامدهای زندگی مدرن و تغییرات شتابان اجتماعی در عرصه های مختلف حیات جامعه و عضویت افراد در نهادهای اجتماعی به عنوان وجهی از سرمایه اجتماعی و تفاوت سلایق فردی پاسخها را با دشواری روبه رو ساخته است(دوران-1387: نه).

 

در طول تاریخ چندهزار ساله ایران همواره انواعی از هویت برجستگی خاصی یافته است . این انواع به صورت کلی شامل: هویت فردی- دینی- قومی – محلی- ملی- جهانی – جنسی – نسلی و . بوده است. در سده های اخیر هویت ملی پس از پیدایش دولت ملتهای جدید در اروپا مورد توجه جوامع مختلف قرار گرفت. هویت ملی که در واقع نوعی از هویت جمعی است که نتیجه آن احساس پایبندی – دلبستگی و تعهد به اجتماع و گروه است ومقصود از پایبندی – اعتقاد و دلبستگی به ارزشهاست و مقصود از تعهد نیز همراهی در جهت توسعه و تثبیت ارزشها و هنجارها در گروه مربوطه است(رزازی فر- 1379:  104) .

 

هویت ملی که به مفهوم جدید پس از انقلاب مشروطه و تماس با غرب در ایران رواج گرفت بنابر نظر نویسندگان معاصر از سه حوزه تاثیر گرفته که شامل: ایران- اسلام و غرب است(داوودی-1379:  55) و در سده اخیر تعارضاتی بین این سه منبع هویتی به وجود آمده است به طوریکه مثلا بحران هویتی که در سالهای اخیر با عنوان تهاجم فرهنگی در ادبیات سیاسی و اجتماعی بیان می شود برگرفته از غرب است شیخاوندی هویت ملی را تقریبا آخرین هویت اکتسابی میداند که فرد طی فرایند جامعه پذیری از طریق خانواده – مدرسه و رسانه کسب می کنند(شیخاوندی-1379-13) ضمنا با توجه به جوانی جمعیت ایران و موج هویت جویی که به خصوص از انقلاب مشروطه آغاز شده و با انقلاب اسلامی در 1357 تشدید پیدا کرده است و همچنین گسترش شهرنشینی و پیچیده تر شدن روابط انسانی و تحولات پر شتاب