ج؛ بررسی متون موجود 5
د؛ تعارف مفهومی. 9
1-تحریم 9
2-تحریم اقتصادی 9
3- رانت 10
4- دولت رانتیر. 10
5- دموکراسی. 10
هـ؛ سوالات تحقیق. 11
و؛ مفروضات 11
ز؛  فرضیات تحقیق. 12
ح؛ متغیرها 12
ط؛ اهداف تحقیق. 13
ی؛ اهمیت تحقیق. 13
ک؛ روش تحقیق. 13
ل؛  سازماندهی تحقیق. 13
فصل دوم: چارچوب تئوریک تحقیق. 15
مقدمه. 16
مروری بررهیافت نظری دولت 17
3 – نظریه دولت رانتیر. 17
3-1- جان واتر بوری 17
3-2- جیاکومو لوسیانی. 18
3-3- حازم ببلاوی 21
3-4-همایون کاتوزیان. 22
3-5- حسین مهدوی 23
نتیجه گیری فصل دوم 24
فصل سوم: بررسی تحریم های اقتصادی و آثار آن بر اقتصاد ایران. 25
مقدمه. 26
گفتار اول: مروری بر واژه شناسی تحریم 26
1-واژه شناسی تحریم 26
1-1- Sanction. 26
1-2- Boycott 27
1-3- Embargo. 27
گفتار دوم: مروری بر پیشینه تحریم ها 27
2-1- تاریخچه تحریم ها 27
2-1-1- قبل از تشکیل سازمان ملل. 27
2-1-2- بعد از تشکیل جامعه ملل قبل از (1945)؛ 28
2-1-3- تحریم در دوره سازمان ملل متحد 30
2-2-جایگاه تحریم در سیاست جهانی. 31
گفتار سوم: انواع تحریم و اهداف آن. 33
3-1-انواع تحریم 33
3-1-1-  ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻧﺪازه و ﯾﺎ ﺣﺪود ﺗﺤﺮﯾﻢ 33
الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﺤﺪود 33
ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﯿﺎﻧﻪ. 33
ج؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺟﺎﻣﻊ. 33
3-1-2-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه 34
الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﯾﮏ ﺟﺎﻧﺒﻪ. 34
ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ. 34
ج؛ تحریم بین ­المللی. 34
3-1-3-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی 34
3-1-3-1-ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی 34
الف؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺳﻔﺮ. 35
ب؛ تحریم هوایی. 35
ج؛ ﺗﺤﺮﻳﻢﻧﻈﺎﻣﻲ. 35
د؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ دﻳﭙﻠﻤﺎتیک. 35
هـ؛ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻴﻔﺮی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ. 36
3-1-3-2-ﺗﺤﺮﯾﻢهای اﻗﺘﺼﺎدی 36
الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی از ﺟﻬﺖ ﻫﺪف 36
ب؛ انواع ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی 36
1) تحریمﻫﺎی ﺗﺠﺎری 37
2)ﺗﺤﺮﻳﻢهای مالی. 37
3-2- ارزیابی تحریم های اقتصادی در عمل. 37
3-3- اهداف تحریم 38
3-3-1 بی­ثبات کردن نظام سیاسی کشور هدف 38
3-3-2-تغییر رفتار سیاسی یا اقتصادی کشور هدف 39
3-3-3-تنبیه و مجازات یک دولت به علت اعمال سیاست های برخلاف حقوق بین الملل یا منافع تحریم کنندگان. 39
3-3-4-پیشگیری از دست یابی یک کشور یا هر بازیگری در عرصه نظام بین الملل به توانمندی هایی که امکان خطر آفرینی. 39
3-3-5-نشان دادن مراتب مخالفت نمادین با سیاست های یک کشور. 39
3-3-6- برحذر داشتن کشور مورد هدف از تعقیب برخی سیاست های ناخوشایند تحریم کننده 39
3-3-7-جهت خودداری از جنگ یا محدود کردن و خاتمه جنگ. 39
3-3-8- مهار یک یا چندجانبه به منظور خنثی نمودن یا کاهش دامنه تهدیدها. 39
3-3-9-ابزاری جهت ترغیب به مذاکره یا کسب نتیجه در آن. 39
3-3-10- مقدمه ای جهت به کارگیری قوه قهریه توسط سازمان ملل متحد یا دول تحریم کننده؛ 40
گفتار چهارم: مروری بر تحریم های اعمال شده بر ایران. 40
4-1- تحریم های یکجانبه بر علیه ایران. 40
4-1-1-تحریم های یک جانبه آمریکا بر  علیه ایران. 40
الف؛ دوره تسخیر سفارت (1979-1981) 40
ب؛ دوره جنگ ایران و عراق. 40
ج- دوره بازسازی(1989-1992) 41
د؛ دوره کلینتون، مهار دوجانبه (1993-2001) 41
هـ؛  پس از واقعه یازده سپتامبر(2001) 42
و؛ مروری بر تعدادی از تحریم های مهم اعمالی از سوی ایالات متحده علیه ایران و شرکت های خارجی. 43
پس از سال 2006 ( دوره هسته ای) 43
4-1-2-تحریم های یک جانبه سایر کشورها بر علیه ایران. 44
4-1-3- تحریم های چند جانبه بر علیه ایران. 46
4-1-3-1-1- قطعنامه 1696. 47
4-1-3-1-2- قطعنامه 1737. 47
4-1-3-1-3- قطعنامه 1747. 47
4-1-3-1-4- قطعنامه 1803. 48
4-1-3-1-5- قطعنامه 1835. 48
4-1-3-1-6- قطعنامه 1887. 49
4-1-3-1-7- قطعنامه 1929. 49
4-1-3-1-8- قطعنامه 1984. 50
4-1-3-1-9- قطعنامه 2159. 50
4-1-3-2-  تحریم های اتحادیه اروپا بر علیه ایران. 51
گفتارپنجم:بحران تحریم: بررسی کارایی و آثار تحریم های اقتصادی 53
5-1-  بررسی ظهور بحران در رابطه ایران با غرب 53
5-2- کارایی سیاسی و اقتصادی تحریم ها 56
5-3- آثار تحریم های اقتصادی بر اقتصاد ایران. 57
5-3-1-کاهش رشد اقتصادی 57
5-3-2-کاهش حجم مبادلات 58
5-3-3- تأثیر تحریم ها بر درآمد نفت و گاز و کاهش سرمایه گذاری در این بخش 59
5-3-4- کاهش جریان سرمایه گذاری 62
5-3-5  اثر تحریم ها بر تکنولوژی و انتقال فناوری از خارج. 63
5-3-6- پیامد تحریم های اقتصادی بر بانک ها 63
5-3-7- به تعویق افتادن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی. 64
5-4-  آثار اجتماعی تحریم ها 65
نتیجه گیری فصل سوم: 66
فصل چهارم :بررسی بحران مالی در دولت رانتیر و تأثیر آن بر فرایند دموکراسی سازی با «تأکید بر سیاسته ای اقتصادی و اجتماعی دولت ها» در بازه زمانی«1388- 1393». 67
مقدمه. 68
گفتار اول: تأثیر تحریم ها در بر روی کارآمدن نخبگان سیاسی با شعارهای دموکراتیک و تغییر سیاست های دولت یازدهم 68
4-1-1- رابطه بحران مالی و فرایند دموکراسی سازی 68
4-1-1-1- اثر مالیات گیری 73
4-1-1-2- اثر هزینه ای 73
4-1-1-3- اثر شکل دهی طبقات 74
4-1-2- بررسی رابطه درآمدهای نفتی با سیاست های اقتصادی «1388-1393». 74
4-1-2-1- مروری بر عملکرد اقتصادی دولت در سال های(1388-1392) با توجه به وابستگی بودجه به درآمد نفتی این دولت 75
4-1-2-1-1- رشد اقتصادی 76
4-1-2-1-2- تعهدات خارجی. 76
4-1-2-1-3- هدفمندسازی یارانه ها 77
4-1-2-1-4-انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی 78
4-1-2-1-5- ارائه وام و کمک مالی به سریلانکا 78
4-1-2-1-6- بخشش طلب های ایران از 4 کشور. 79
4-1-2-1-7- اشتغال زایی. 79
4-1-2-1-8- فساد اقتصادی 79
4-1-2-2- مروری بر مشکلات اجتماعی. 80
4-1-2-2-1- عملکرد دولت در حوزه زنان. 81
4-1-2-2-2- ارتباطات 84
4-1-2-2-3- عملکرد دولت دهم در زمینه محدودیت ها و برخوردهای اجتماعی. 84
الف؛ احتمال ضبط مکالمات و پیامهای کوتاه 84
ب؛ برخورد با کمپین یک میلیون امضا 85
ج؛  اجرای طرح ساماندهی سایت ها و وبلاگ ها 85
د؛ کتاب و مطبوعات 86
هـ؛ طرح ارتقای امنیت اجتماعی. 87
4-1-3- بررسی تحولات اقتصادی و اجتماعی بعد از یک دوره رکود اقتصادی و فشارهای اجتماعی (1392-1393). 89
4-1-3-1- مروری بر مهمترین محورهای برنامه اقتصادی و اجتماعی (1392-1393) 90
الف؛ سرمایه گذاری 91
ب؛ اهمیت به تولید و مقابله با فساد 91
ج؛ مهار تورم و ثبات بازار. 93
د؛ احیای سازمان برنامه و بودجه. 93
هـ؛ رشد اقتصادی 94
و؛ مسئله اشتغال و جوانان. 94
ز؛ امنیت اجتماعی. 95
ح؛ حوزه زنان. 95
4-1-3-2- مروری بر تنش زدایی در سیاست خارجی دولت یازدهم 96
4-1-3-2- بررسی توانمندی دولت در عمل به شعارها و سیاست های اقتصادی و اجتماعی از دید کارشناسان. 97
گفتار دوم: بررسی افزایش تقاضا برای دموکراسی در میان جامعه مدنی و نخبگان سیاسی. 101
نتیجه گیری فصل. 106
فصل پنجم 107
جمع بندی و نتیجه گیری 107
نتیجه گیری نهایی. 108
یادداشت ها 110
منابع. 112
 
 
 
 
 
 
 
 
 

چکیده
 

با بحرانی شدن موضوع هسته­ای ایران، دامنه تحریم­­های چندجانبه و یک­جانبه بر علیه ایران به صورت وسیعی افزایش یافت، بخصوص این اتفاق بعد از سال 2006 و با ارجاع پرونده اتمی ایران از آژانس انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل پررنگ­تر شد. این بحران موجب شد از سال 2006 تا 2010 در مجموع 7 قطعنامه از سوی شورای امنیت سازمان­ملل بر علیه جمهوری اسلامی ایران صادر گردد. در واقع پر حجم­تر شدن این تحریم­ها در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی ­نژاد  صورت گرفت، دولتی که طبق آمار به دست آمده بیشترین درآمد نفت را نسبت به دولت­های گذشته داشته است، و با به قدرت رسیدن حسن روحانی در انتخابات خرداد 1392 تا حدودی از شدت تحریم­ها کاسته شد. اما در مجموع تحریم­های اقتصادی فشار عدیده­ای را بر اقتصاد داخلی بخصوص بخش انرژی وارد ساخت. به نوعی که درآمدهای نفتی دولت را با کاهش اساسی روبرو ساخت. سوال اصلی این پژوهش آن است که تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه بر فرایند دموکراسی سازی در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی (1388-1393) مؤثر بوده است؟ استدلال مطرح شده آن است که تحریم­ها با ایجاد بحران مالی در دولتی با ماهیت رانتیر می ­تواند  عاملی باشد تا میزان تقاضا برای دموکراسی هم در بین نخبگان و هم در بین عموم افزایش یافته و دولتی با سیاست­ها وشعارهای دموکراتیک­تر در بازه زمانی (1388-1393) برای حل بحران بر سر کار آید. در راستای این پژوهش از نظریه دولت رانتیر به شکل عام و زیر چتر آن از دیدگاه جیاکومو لوسیانی استفاده می­شود. و در ادامه تأثیرات تحریم­های اقتصادی را بر  اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می­دهیم. و سپس تأثیراتی که تحریم­های اقتصادی بر درآمدهای نفتی و به تبع آن بر عرصه سیاسی و فرایند دموکراسی سازی با توجه به نحوه عملکرد و سیاست­های دولت­های که در بازه زمانی ذکر شده بر سر کار آمدند پیگیری خواهد شد. در این بررسی برای آزمون فرضیه از روش فرافرارفتار گرایی، استفاده خواهیم کرد، رویکرد ما رویکردی توصیفی- تحلیلی است، که با بهره گرفتن از منابع کتابخانه­ای و اینترنتی انجام می­گیرد.         
کلمات کلیدی: تحریم­های اقتصادی، دولت رانتیر، رانت، فرایند دموکراسی سازی
 
 
 
 
 
 
 

فصل اول