طبق نتایج جدول ۴-۱۴ و با توجه به مقدار خطای آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای سطح اطمینان ۹۵/۰ و از آنجا که سطح خطا (p-value=0/010) در این آزمون کمتر از ۰۵/۰ است، بنابراین نتیجه می گیریم که بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم(EPS)در سال ۱۳۸۷ رابطه معنی داری وجود دارد و ضریب همبستگی دو متغیر برابر ۲۸/۰است .بنابراین، در این آزمون برای سال۸۷ H0 را می‌توان رد کرد.
جدول- ۴-۱۵- نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم(EPS)برای سال ۱۳۸۸
| سال | شرح | نتیجه آزمون | |
| ۱۳۸۸ | حجم نمونه | ۸۰ | رد |
| ضریب همبستگی | ۴۰۰/۰ | ||
| ۰۰۱/۰ | |||
طبق نتایج جدول ۴-۱۵ و با توجه به مقدار خطای آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای سطح اطمینان ۹۵/۰ و از آنجا که سطح خطا (p-value=0/001) در این آزمون کمتر از ۰۵/۰ است، بنابراین نتیجه می گیریم که بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم(EPS)در سال ۱۳۸۸ رابطه معنی داری وجود دارد و ضریب همبستگی دو متغیر برابر ۴۰/۰است .بنابراین، در این آزمون برای سال۸۷ H0 را می‌توان رد کرد.
فرضیه سوم :
تغییرات ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده نسبت به ارزش افزوده اقتصادی، با سود هر سهم(EPS)بیشتر هم جهت می باشد.
برای بررسی فرضیه سوم، می‌توان از جدول‌های قبل استفاده کرد. نتایج حاصل از این بررسی به‌صورت زیر بیان میشود.
در تمامی سالها از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۸۸ براساس ضریب همبستگی بدست آمده، می توان بیان کرد
که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، رابطه بیشتری با سود هر سهم دارد.
بطور کلی، براساس ضریب همبستگی بدست آمده، می‌توان بیان کرد که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده ، رابطه بیشتری با سود هر سهم دارد،بنابراین فرضیه سوم تایید نمی شود.
فصل پنجم
تلخیص، نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۵-۱- مقدمه
هدف از انجام این تحقیق،بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده (REVA) با سود هر سهم(EPS) شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است.در فصل اول کلیات تحقیق بیان شد. فصل دوم به بیان مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق اختصاص داشت. در فصل سوم روش انجام تحقیق بیان شد. در فصل چهارم یافته های تحقیق، تجزیه و تحلیل و نتایج حاصل تفسیر شد. این فصل به تشریح نتایج به دست آمده از تحقیق، محدودیت‌های تحقیق و پیشنهادهای کاربردی و پژوهشی اختصاص دارد.
۵-۲- خلاصه یافته ها
نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پژوهش حاضر نشان‌دهنده وجود رابطه معنادار بین ارزش افزوده اقتصادی در تمامی سال های ۱۳۸۴، ۱۳۸۵،۱۳۸۶ ،۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ و همچنین نشان دهنده عدم وجود رابطه معنادار بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هرسهم در سالهای ۱۳۸۴ ،۱۳۸۵، ۱۳۸۶و رابطه معنادار در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ می باشد. البته عدم وجود رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم در ۳ سال اول صرفاً بر اساس تحلیل‌های آماری استنباط میشود و به معنی عدم وجود هیچ‌گونه رابطه بین متغیرهای پژوهش نیست، بلکه درصدهای ضریب همبستگی و ضریب تعیین محاسبه شده نشان‌دهنده آن است که بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم، در ۳ سال اول رابطه همبستگی بسیار کمی وجود دارد که قابل چشم‌پوشی است، در حالی که در مورد ۲ سال آخر ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و تمامی سالهای متغیر ارزش افزوده اقتصادی می توان گفت که همبستگی بین متغیرها در در حدی است که می توان آن را معنادار تلقی کرد.
۵-۳- نتیجه گیری
الف- نتایج مربوط به فرضیه اول
در فرضیه اول بیان شد که آیا بین ارزش افزوده اقتصادی و سود هر سهم رابطه وجود دارد؟ نتایج پژوهش نشان داد که بین دو متغیر برای تمامی سال ها رابطه معنی داری وجود دارد و ضریب همبستگی ارزش افزوده اقتصادی با سود هر سهم برای سال های مذکور به ترتیب برابر ۵۴۶/۰، ۶۵۱/۰،۶۸۴/۰ ،۶۷۹/۰ و ۷۱۰/۰ است.
ب- نتایج مربوط به فرضیه دوم
در فرضیه دوم بیان شد که آیا بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و سود هر سهم رابطه وجود دارد؟ نتایج پژوهش نشان داد که بین دو متغیر برای ۳ سال ۱۳۸۴،۱۳۸۵و۱۳۸۶ رابطه ای وجود ندارد .
به عبارتی دیگر از آنجا که ضریب همبستگی متغیرها برای سالهای مذکور به ترتیب برابر ۱۲۳/۰-، ۱۱۳/۰ ، ۱۳۶/۰ بود، می توانیم از رابطه بین متغیرها چشم پوشی کنیم.
اما در مورد رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم برای سالهای ۱۳۸۶ و ۱۳۸۸ نتایج بدست آمده حاکی از وجود رابطه معنی دار بین متغیرها بود. به عبارتی دیگر از آنجا که ضریب همبستگی متغیرها برای سالهای مذکور به ترتیب برابر ۲۸۶/۰ ۴۰/۰ بود، می توانیم بگوییم بین این دو متغیر رابطه معنی دار وجود دارد.
ج- نتایج مربوط به فرضیه سوم
در فرضیه سوم بیان شدکه تغییرات ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده نسبت به ارزش افزوده اقتصادی، با سود هر سهم بیشتر هم جهت می باشد.
با توجه به نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی اسپیرمن برای دو متغیر در تمامی سالها (۱۳۸۴، ۱۳۸۵، ۱۳۸۶، ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸) می‌توان بیان کرد که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، با سود هر سهم بیشتر هم جهت است. بنابراین فرضیه سوم تایید نمی شود.
۵-۴- جمع بندی
نتایج پژوهش نشان داد که شدت همبستگی بین ارزش افزوده اقتصادی با سود هرسهم و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم متفاوت است. طبق نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، میزان ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادی با سود هر سهم نسبت به میزان ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم بیشتر است.
به دلیل ضعیف بودن میزان ضریب همبستگی بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شدهبه عنوان معیار اقتصادی ارزیابی عملکرد ، قابلیت توضیح درصد بسیار ضعیفی از تغییرات سود هر سهم را به عنوان معیار مالی ارزیابی عملکرد دارا می باشد و تصمیم‌گیری بر اساس این معیار، می‌تواند به نتایج متفاوتی منجر شود. در توجیه این وضعیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
همانطور که مشاهده میشود نتیجه این پژوهش مانند برخی از پژوهش‌های گذشته، حاکی از عدم وجود رابطه معنادار بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم است. البته این نتیجه با نتایج برخی دیگر از پژوهش‌های گذشته که بر وجود رابطه معنادار بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با سود هر سهم دلالت دارد، همسو نیست. به نظر می‌رسد دلیل این امر مربوط به عدم کارایی بازار سرمایه در برخی از کشورها و در مقابل، وجود بازار سرمایه کارا در سایر کشورها باشد.
بدین ترتیب، عدم وجود رابطه معنادار بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده در سالهای ۱۳۸۴،۱۳۸۵و ۱۳۸۶ با سود هر سهم قابل توجیه است. در مقابل، کشورهایی که در آنها بازار سرمایه کاراست، ارزش بازار سهام، ارزش واقعی آن را منعکس می‌کند و در نتیجه ارزش بازار سهام با ارزش واقعی آن برابر است.
۵-۵- پیشنهادهای کاربردی پژوهش
۱- سازمان بورس اوراق بهادار تهران اقدام به ایجاد یک بانک اطلاعاتی کند تا اطلاعاتی همانند ارزش افزوده اقتصادی، میانگین موزون هزینه سرمایه، ارزش افزوده نقدی و سایر اطلاعات مورد نیاز از طریق این بانک اطلاعاتی در اختیار متقاضیان قرار گیرد.
۲- سازمان بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌ها را بر اساس ارزش افزوده اقتصادی رتبه بندی کند. سازمان بورس اوراق بهادار تهران با انجام این عمل، بخشی از وظیفه اطلاع‌رسانی خود را انجام داده و به شفاف سازی بازار سرمایه کمک می‌کند همان طور که شرکت استیوارت، ارزش افزوده اقتصادی را برای ۱۰۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی محاسبه و آنها را بر اساس ایجاد ارزش رتبه بندی می‌کند.
۳- از آنجایی که امکان دارد مدیران زیادی با معیارهای ارزیابی عملکرد بر مبنای ارزش آشنا نباشند، پیشنهاد میشود که سازمان بورس اوراق بهادار تهران در این زمینه سمینارها و کلاس‌های آموزشی برگزار کند.
۴- سازمان بورس اوراق بهادار تهران، شرکت‌ها را ملزم به تهیه صورت ارزش افزوده و ارائه آن همراه با سایر گزارش‌های مالی به استفاده کنندگان کند.
۵- باتوجه به اینکه نرخ هزینه سرمایه یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر تغییرات ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده است، به مدیران مالی شرکت‌ها پیشنهاد میشود به‌منظور حداکثر کردن ارزش ایجاد شده برای سهامداران، ترکیب بهینه‌ای از منابع تأمین مالی به‌منظور به حداقل رساندن هزینه تأمین مالی را انتخاب کنند.
۶- به سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران پیشنهاد میشود در تصمیم‌گیری‌های خود، فقط به میزان بازده سهام شرکت‌ها اکتفا نکنند و سایر معیارهای ارزیابی عملکرد را نیز مورد توجه قرار دهند. معیار ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده به‌عنوان معیارهای اقتصادی ارزیابی عملکرد، می‌توانند در کنار سایر معیارها، برای کمک به تصمیم‌گیری مناسب سرمایه‌گذاران، مفید واقع شوند.
۵-۶- پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی
به منظور انجام پژوهش‌های آتی در ارتباط با این پژوهش، موضوعات زیر پیشنهاد میشود:
۱- بررسی رابطه اجزاء ارزش افزوده اقتصادی با بازده سهام.
۲- بررسی رابطه ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده نقدی با ارزش افزوده بازار.
۳- موضوع همین تحقیق به تفکیک صنعت انجام شود.
۴- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی، بازده دارایی‌ها و بازده حقوق صاحبان سهام به تفکیک نوع صنعت.
۵- محاسبه هزینه سرمایه با روش‌های دیگر همانند روش گوردون یا مدل CAPM
۶- بررسی رابطه بین نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و ارزش افزوده نقدی.
۷- بررسی رابطه ارزش افزوده اقتصادی و معیارهای سنتی حسابداری با ارزش افزوده بازار.
۸- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و مدل‌های مختلف Qتوبین در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها.
۹- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی با جریانات نقدی آزاد.
۱۰- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با جریانات نقدی آزاد.
