است)

 

چکیده

 

امروزه رقابت برای بهبود کیفیت خدمات به عنوان یک مسئله راهبردی کلیدی برای سازمانهایی که در بخش خدمات فعالیت میکنند، شناخته شده است. سازمانهایی که به سطح بالاتری از کیفیت خدمات دست می یابند ، سطوح بالاتری از رضایتمندی مشتریان را به عنوان مقدمه ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر ارتقا کیفیت گروه هتل های هما از دیدگاه کارکنان و مشتریان بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان بامدرک فوق دیپلم به بالای سازمان مذکور (581 نفر)و مشتریان در سال 1393 بوده اند. براساس جدول مورگان تعداد 234 نفر از کارکنان و 384 نفر از مشتریان به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. دو پرسشنامه محقق ساخته برای انجام بررسی حاضر مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه عوامل مؤثر برارتقای کیفیت با 20 گویه و پرسشنامه سنجش کیفیت از دیدگاه مشتریان با16 گویه طراحی گردید.

 

جهت تجزیه و تحلیل داده­های گردآوری شده از آزمون رگرسیون  به کمک نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده شده است. نتایج فرضیه ها نشان داد که سخت کوشی،مدیریت کیفیت جامع، آموزش کارکنان، جلب نظر مشتری، استقرار مدیریت کیفیت جامع و برنامه ریزی بر مبنای بازاریابی برارتقای کیفیت در گروه هتلهای هما اثرگذارند.

 

واژه های کلیدی: سخت کوشی،مدیریت کیفیت جامع، آموزش کارکنان، جلب نظر مشتری، استقرار مدیریت کیفیت جامع و برنامه ریزی بر مبنای بازاریابی،ارتقای کیفیت

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

1 – 1. مقدمه

 

وجود رقابت در بین مؤسسات و بنگاهها برای کسب سهم بیشتر از بازار و تلاش مشتریان برای رسیدن به رضایتمندی بیشتر موجب شده است که هم بنگاهها به دنبال کسب موقعیت ممتاز در بازار باشند و هم مشتریان درپی یافتن سرنخ هایی برای رسیدن به بهترین تأمین کنندگان . رسیدن به این اهداف با بررسی دو مفهوم ارتباط نزدیکی دارد:کیفیت کالاها و رضایت مشتریان. بررسی این دو مفهوم در بازارهای خدماتی به دلیل ویژگی های خاص خدمات، حساس تر و مهمتر بوده و برای سازمانهای ارائه دهنده خدمات نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. باتوجه به رقابتی که در عرصه ارائه خدمات هتلداری وجود دارد تحقیق حاضر سعی دارد عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت خدمات گروه هتلهای هما را بررسی نماید.

 

در فصل اول این تحقیق کلیات تحقیق تشریح می گردد. در ابتدا تاریخچه مطالعاتی موضوع پژوهش به طور مختصر بیان می شود و سپس مطالبی در خصوص بیان کلی مسئله و اهمیت آن آورده شده است. در ادامه، فرضیه های تحقیق، اهداف و قلمرو تحقیق معرفی شده و در پایان برخی از اصطلاحات کاربردی در این پژوهش تعریف می شوند.

 

1-2. بیان مسأله

 

امروزه رقابت برای بهبود کیفیت خدمات به عنوان یک مسئله راهبردی کلیدی برای سازمانهایی که در بخش خدمات فعالیت میکنند، شناخته شده است. سازمانهایی که به سطح بالاتری از کیفیت خدمات دست می یابند ، سطوح بالاتری از رضایتمندی مشتریان را به عنوان مقدمه ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت(جیو[1] و همکاران،2008 : 305).

 

در طی دهه های اخیر، شدت یافتن رقابت میان بنگاههای اقتصادی در جهت بدست آوردن سهم بیشتری از بازار توجه آنها را به سمت شناخت دقیق تر و عمیق تر نیازها و خواسته های مشتریان سوق داده است(کاتلر[2]،1997: 232). بدون تردید ایجاد رضایت درمشتریان و حتی به شوق آوردن ایشان از کیفیت خدمات، در وهلۀ اول نیازمند شناخت نیازها و خواسته های ایشان و سپس انتقال این خواسته ها به موقعیتی است که محصولات و خدمات تولید می شود . این امر با توجه به پیچیده شدن روزافزون سیستم های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، خود به خود اتفاق نمی افتد، بلکه به روشها و رویه هایی نظام مند نیاز دارد که این مفاهیم را به فرایندی سازمانی مبدل کند . از طرفی تغییر خواسته ها، نیازها و انتظارات مشتریان یک واقعیت انکارناپذیر است، بنابراین ابتدا باید مشخص شود که مشتری چه می خواهد و سپس در جستجوی وسیله تحقق آن برآمد.

 

از جمله عوامل مؤثر برکیفیت در سازمانها را میتوان عوامل زیر دانست:

 

1). سخت کوشی:  بالا بردن سطح کیفیت در ابتدای کار برای کارکنان و مدیران با مشکلاتی مواجه است. لذا باید روحیه سخت کوشی را در آنان تقویت نمود و احساس کارکنان را در جهت ایجاد ارتقاء کیفیت بالاتر برانگیخت تا در این راستا مجددانه کوشش نمایند.

 

2). مدیریت کیفیت جامع:  کیفیت باید جامع و فراگیر باشد. یعنی باید تمام بخش های سازمان خود را ملزم به اجرای آن بدانند و نتیجه این فعالیت های سرتاسری در سازمان منجر به کیفیت بالای خدمات یا محصول می شود. در این صورت سازمان به صورت افقی و عمودی درگیر فعالیت های کنترل کیفی خواهد شد.

 

3). آموزش: یکی از عوامل مؤثر در تداوم کیفیت خدمات مؤثر آموزش های مداوم ، مناسب و مستمر است که باید به کارکنان در اجرای فرایندهای کار ارائه نمود. اصولا باید سطح تجربه و آموزش لازم برای کسب اطمینان از توانایی کارکنان را تعیین و آنان را از نتیجه کار مطلوب و خوب و باکیفیت آگاه ساخت که این امر خود ایجاد شوقی است برای تداوم کار .

 

4). جلب نظر مشتری: تلقی هر واحد مشتری واحد قبلی در فرایند ارائه خدمات عامل دیگری از ایجاد کیفیت مؤثر است. رضایت مشتری در گرو کیفیت خدمات است و اگر کیفیت براساس رضایت مشتری فراهم آید ، سود به خودی خود حاصل می شود.

 

5). استقرار مدیریت کیفیت جامع: هر سازمان جهت تحقق امر کیفیت نیاز به مدیریت کیفیت جامع دارد. مدیریت مربوطه باید منابع ضروری و لازم مثل نیروی انسانی و مهارتهای تخصصی لازم ، تجهیزات جهت طراحی و تولید و بازرسی ، آزمایشهای ضروری و نرم افزارهای کامپیوتری را که برای اجرای سیاستهای کیفیتی و رسیدن به اهداف کیفیت ضروری است، تأمین نماید تا خدمات با کیفیت بالا ارائه گردد.

 

6). برنامه ریزی بر مبنای بازاریابی: یکی از عوامل مؤثر در ارتقاء کیفیت خدمات، توجه به نظر مشتریان پس از ارائه خدمات است. چه بسا که خیلی از ایرادات و مشکلات در همین مقطع ایجاد می شود. اگر به نقطه نظرات مشتری توجه شود و آن نظرات در برنامه ریزی گنجانده شود قطعا به کیفیت مطلوب نزدیک می شویم(دژخواه،1391 : 167-168).

 

مشتریان هتل ها همواره منتظر دریافت خدمات با کیفیت هستند به همین جهت موضوع استانداردسازی خدمات در واحدهای اقامتی از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است . از مهمترین نتایج کیفیت خدمات می توان جلب رضایت مشتریان و تبدیل آنان به مشتریان وفادار و نیز افزایش سهم بازار را نام برد.  تداوم فعالیت همه واحدهای خدماتی از جمله هتل ها مشروط به استاندارد سازی خدمات در راستای برآورده کردن انتظارات مشتریان است .

 

پیش نیاز ورود به حوزه ی ارتقای کیفیت خدمات هتل ها،شناسائی دقیق انتظارات مشتریان است. در نتیجه جایگاه کیفیت خدمات در صنعت هتلداری به دلیل توجه به مشتریان به عنوان سرمایه های اصلی هتل ها بسیار حیاتی است .

 

در راستای دستیابی به خدمات استاندارد و جلب رضایت مشتری در وهله ی اول باید انتظارات مشتریان را تعریف کرد و عوامل مؤثر بر انتظارات آنها را شناسائی نمود تا استاندارد سازی به درستی انجام شود. همچنین شناسایی انتظارات مهمانان، می تواند متولیان واحدهای اقامتی را در ایجاد استانداردهای مورد نظر مشتریان یاری رساند که این مهم راهبرد کسب درآمدهای بیشتر بشمار می آید .

 

در این راستا باید توجه نمود که انتظارات مشتریان ایستا نیست بلکه دائماً در حال تغییر است از جمله اینکه می تواند به نوع مشتری ، شرایط محیطی و یا با توجه به نوع خدمات متفاوت باشد.

 

گروه هتل‌های هما، شرکتی خدماتی در ایران است که دارای تعدادی هتل پنج ستاره در شهرهای مختلف ایران می‌باشد. این شرکت، یکی از شرکت‌های تابعه سازمان تأمین اجتماعی است. مالک پیشین این مجموعه، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، ایران ایر بود. این گروه در سال ۱۳۵۷ توسط دولت ایران تأسیس شد و اداره مجموعه‌ای از هتل‌های مصادره شده را بر عهده گرفت. این گروه در حال حاضر دارای پنج هتل با بیش از ۸۰۰ اتاق در چهار شهر مختلف ایران است(ماهنامه داخلی گروه هتل های هما،1391).

 

ارتقاء کیفیت خدمات این هتل ها می تواند منجر به رضایت مشتریان شده و در همین راستا، هدف این تحقیق این است که با توجه به شرایط و انتظارات مشتریان این مجموعه در شناسایی عوامل مؤثر در افزایش و ارتقاء کیفیت خدمات این مجموعه پرداخته و به ابعاد احتمالا جدیدی از کیفیت خدمات دست یابد.

 

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

امروزه جهانی شدن و تسهیل گری، نه تنها اقتصاد کشورهای در حال توسعه، بلکه اقتصاد کشورهای پیشرفته را نیز تحت تأثیر قرار داده است. سازمانها، تمرکز خود را از حداکثر کردن سود صرف به سوی کسب منافع بیشتر از طریق افزایش رضایت مشتریان تغییر داده اند. فشارهای رقابتی باعث شده سازمان ها تنها به فرایندهای تولید توجه نکنند و به شیوه های تحویل محصولات خود نیز توجه کافی داشته باشند . در طول دو دهه گذشته سناریوی کسب و کار به طور چشمگیری تغییر یافته است(ست[3]،2005). به طوری که توجه به خدمات، حتی از سوی سازمانهای تولیدکننده کالاهای ملموس نیز مورد توجه قرار گرفته است. اما باید به این مهم نیز توجه داشت که ماهیت خدمات به گونهای است که نیازمند حضور مشتری در فرایند ارائه آن بوده و گاهی مستلزم همکاری فعالانه از سوی مشتری می باشد. در چنین سازمانهایی، ممکن است عدم همکاری لازم از سوی دریافت کننده خدمت، باعث شود کارکنان سازمان قادر به ارائه خدمات مطلوب و شایسته به آنها نباشند. بنابراین، تلاش در جهت ترغیب مشتریان به همکاری صمیمانه با سازمان، میتواند گامی مؤثر در جهت ارتقای کیفیت خدمات باشد. بدیهی است این امر، باعث رضایت مشتریان شده و منافع بلند مدتی همانند سودآوری، بقاء و موفقیت را برای سازمان به همراه خواهد داشت. البته باید به این نکته اذعان کرد که میزان مشارکت مشتریان در فرایند ارائه خدمت، بسته به نوع سازمان و ماهیت آن متفاوت است(گرانروس[4]، 2000).از این رو ضرورت دارد  تا در این پژوهش به بررسی این موضوع بپردازیم که عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما کدامند؟

 

 

 

1- 4. اهداف تحقیق

 

1- 4- 1. هدف اصلی

 

هدف اصلی تحقیق حاضر، تعیین عوامل مؤثر بر ارتقا کیفیت گروه هتل های هماست.

 

1-4-2. اهداف فرعی

 

الف. تعیین نقش سخت کوشی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

ب. تعیین نقش مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

ج. تعیین نقش آموزش کارکنان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

د. تعیین نقش جلب نظر مشتریان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

ه. تعیین نقش استقرار مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

و. تعیین نقش برنامه ریزی بر مبنای بازاریابی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

ز. تعیین اولویت این عوامل بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما

 

1-5. سوال های تحقیق

 

1-5-1. سوال اصلی

 

عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما کدامند؟

 

1-5-2. سوالهای فرعی

 

1.آیا سخت کوشی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟

 

آیا مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟
 

آیا آموزش کارکنان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟
 

آیا جلب نظر مشتریان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟
 

آیا استقرار مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟
 

آیا برنامه ریزی بر مبنای بازاریابی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر دارد؟
 

کدامیک از این عوامل بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما از اولویت بیشتری برخوردارند؟
1-6. مدل مفهومی

 

یک مدل، دستگاهی است متشکل از مفاهیم، فرضیه ها و شاخص ها که کار انتخاب و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای آزمون فرضیه را تسهیل می کند. با توجه به مطالعات انجام شده مدل مفهومی زیر ارائه می­شود:

 

1-7. فرضیه های تحقیق

 

فرضیه 1. سخت کوشی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

فرضیه 2. مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

فرضیه 3. آموزش کارکنان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

فرضیه 4. جلب نظر مشتریان بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

فرضیه 5. استقرار مدیریت کیفیت جامع بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

فرضیه 6. برنامه ریزی برمبنای بازاریابی بر ارتقاء کیفیت گروه هتل های هما تأثیر معناداری دارد.

 

است)

 

فهرست مطالب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

صفحه
عنوان
1
چکیده
 
فصل اول کلیات تحقیق
 3
1-1-مقدمه
3
1-2-بیان مسأله
6
1-3-ضرورت واهمیت انجام تحقیق
7
1-4-سوالات تحقیق
8
1-5-اهداف تحقیق
8
1-6-فرضیه های تحقیق
9
1-7-مدل مفهومی تحقیق
9
1-8- قلمرو تحقیق
9
1-8-1- قلمرو موضوعی تحقیق
10
1-8-2- قلمرو مکانی تحقیق
10
1-8-3- قلمرو زمانی تحقیق
10
1-9-تعاریف عملیاتی واژه ها
 
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
14
مقدمه
15
2-1- بین المللی سازی:
15
2-1-1- تعریف بین المللی سازی
16
2-1-2- فرایند بین المللی سازی
18
2-1-3- نظریه های بین المللی سازی
18
2-1-3-1- نظریه های اقتصادی بین المللی سازی
19
2-1-3-1-1-رویکرد چرخه تولید (PLC)
19
2-1-3-1-2-رویکرد هزینه حمل و نقل (TCA)
20
2-1-3-2- نظریه های رفتاری بین المللی سازی
20
2-1-3-2-1-مدل فرایند بین المللی شدن آپسلا
25
2-1-3-2-2-مدل های مبتنی بر نوآوری
26
2-1-3-2-3-نظریه های معاصر- تولد جهانی
28
2-1-3-2-4-نظریه های معاصر- مدل شبکه ای
30
2-1-3-2-5-نظریه های معاصر- مدل 5 مرحله ای بردلی
32
2-2- تبیین مدل پژوهش
34
2-2-1- عوامل مؤثر محیط رقابتی
36
2-2-1-1- قدرت چانه زنی مشتریان و تأمین کنندگان
39
2-2-1-2- رقابت بین رقبای موجود
41
2-2-1-3- تهدید تازه واردان
42
2-2-1-4- خطر محصولات جایگزین
43
2-2-2- عوامل مؤثر محیط اقتصادی
43
2-2-3- عوامل مؤثر محیط نهادی
46
2-2-3-1- تقلید مبتنی بر بسامد
46
2-2-3-2- تقلید مبتنی بر ویژگی
47
2-2-3-3- تقلید مبتنی بر پیامد
47
2-2-3-4- تقلید هنجاری
48
2-3- آشنایی با شرکت های هلدینگ
48
2-3-1-شرکت هلدینگ:
49
2-3-2-مفهوم استراتژی سطح هلدینگ:
50
2-3-2-1-منظور از منطق پورتفولیو: مدیر پورتفولیو
51
2-3-3-ارزیابی عملکرد هلدینگ
53
2-3-4-تعریف شرکت هلدینگ در ایران
54
2-3-5- تاریخچه شرکت هلدینگ توکا فولاد وشرکتهای زیر مجموعه
54
2-3-5-1- موضوع فعالیت شرکت
54
2-3-5-2- شرکتهای زیر مجموعه هلدینگ توکا فولاد
56
2-3-5-2-1- هلدینگ حمل و نقل وپیمانکاری
58
2-3-5-2-2- هلدینگ بازرگانی و مالی
60
2-3-5-2-3- هلدینگ تولیدی
62
2-4- مطالعات پیشین
62
2-4-1- مطالعات پیشین داخلی
64
2-4-2- مطالعات پیشین خارجی
 
فصل سوم: روش تحقیق
70
3-1  مقدمه
71
3-2  روش تحقیق
72
3-4  جامعه آماری
72
3-5  تعیین حجم نمونه
74
3-6  روش نمونه گیری
74
3-7  روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات
75
3-8  ابزار گردآوری داده‌ها
77
3-9  تعیین روایی پرسشنامه
77
3-10  تعیین پایایی پرسشنامه
79
3-11  روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
 
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
83
4-1  مقدمه
83
4-2  بررسی پاسخ‌های پاسخ دهندگان به سوالات جمعیت شناختی
87
4-3  بررسی پاسخ‌های پاسخ دهندگان به سوالات پرسشنامه
87
4-3-1  متغیر مشتریان داخلی
90
4-3-2  متغیر تامین کنندگان داخلی
93
4-3-3  متغیر رقبای محلی
95
4-3-4  متغیر رقبای خارجی
98
4-3-5  متغیر عوامل رقابتی
99
4-3-6  متغیر محدودیت‌های اقتصادی یا عوامل اقتصادی
101
4-3-7  متغیر شرکت‌های در تماس با شرکت
104
4-3-8  متغیر شرکت‌های مشابه
106
4-3-9  متغیر سیاست‌های‌ تشویقی دولت
109
4-3-10  متغیر عوامل نهادی
110
4-4  تجزیه و تحلیل فرضیه‌های تحقیق
110
4-4-1  آزمون فرضیه اول
111
4-4-2  آزمون فرضیه دوم
112
4-4-3  آزمون فرضیه سوم
113
4-5  تجزیه و تحلیل فرضیه‌ها و ادعاهای تکمیلی
113
4-5-1  آزمون ادعای اول
114
4-5-2  آزمون ادعای دوم
115
4-5-3  آزمون ادعای سوم
116
4-5-4  آزمون ادعای چهارم
117
4-5-5  آزمون ادعای پنجم
118
4-5-6  آزمون ادعای ششم
119
4-5-7  آزمون ادعای هفتم
 
فصل پنجم خلاصه ،نتیجه گیری و پیشنهادات
122
5-1  مقدمه
122
5-2  نتایج حاصل از بررسی پاسخ‌های پاسخ دهندگان به سوالات جمعیت شناختی پرسشنامه
123
5-3  نتایج حاصل از بررسی پاسخ‌های پاسخ دهندگان به سوالات پرسشنامه
126
5-4  نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیه‌های تحقیق
127
5-5  نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ادعاهای تکمیلی
129
5-6  محدودیتهای تحقیق
129
5-7  پیشنهادات
129
5-7-1 پیشنهادات برای این تحقیق
131
5-7-2  پیشنهادات برای تحقیقات آتی
132
پیوست
137
فهرست منابع فارسی
140
فهرست منابع انگلیسی
144
چکیده انگلیسی
 

 

چکیده:

 

جهانی شدن باعث افزایش بسیار زیاد رقابت بین المللی شده است. در این شرایط شرکت هایی که سابقاً تنها با شرکت های محلی رقابت می کردند اکنون ناچار می شوند با رقبای خارجی جدید دست و پنجه نرم کنند.

 

برای مواجهه با رقبای خارجی شرکتها باید تصمیمی به بزرگی المللی سازی شرکت بگیرند. در این تحقیق، به شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم به بین المللی سازی شرکت های هلدینگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. در این راستا از مدل مولینا استفاده شده که این مدل از ترکیب سه دسته عوامل رقابتی، عوامل اقتصادی و عوامل نهادی تشکیل شده است. عوامل رقابتی شامل مشتریان کلیدی محلی، تأمین کنندگان عمده‌ی داخلی، رقبای محلی و رقبای خارجی می باشد و عوامل نهادی شامل شرکت های در تماس، شرکت های مشابه و سیاست های تشویقی دولت و عوامل اقتصادی شامل محدودیت های اقتصادی می باشد .

 

این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه‌ی پژوهش، توصیفی- پیمایشی است؛ پرسشنامه‌ی مورد استفاده از نوع محقق ساخته بوده که پایایی آن 791/0 است و روایی آن از نظر محتوا مورد تأیید واقع شده است. جامعه آماری این تحقیق متشکل از مدیران ارشد شرکت هلدینگ توکا فولاد و  شرکت های زیر مجموعه و اعضا هیات مدیره این شرکت ها می باشد. روش نمونه گیری استفاده شده، نمونه گیری  تصادفی ساده است و حجم نمونه 62 می باشد.در این  تحقیق برای بررسی نتایج مرتبط با هر کدام از فرضیه ها از آزمون دوجمله ایی یا آزمون نسبت و برای بررسی یافته های جانبی از آزمون های  تحلیلی کلموگروف اسمیرنف،کروسکال والیس،فریدمن و من ویتنی استفاده شده است.

 

نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که عوامل رقابتی شامل مشتریان کلیدی محلی، تأمین کنندگان عمده‌ی داخلی، رقبای محلی و رقبای خارجی و عوامل نهادی شامل شرکت های در تماس، شرکت های مشابه و سیاست های تشویقی دولت و عوامل اقتصادی شامل محدودیت های اقتصادی همگی دارای رابطه مستقیم و معنا داری با تصمیم به بین المللی سازی شرکت هلدینگ توکا فولاد هستند.

 

از جمله محدودیت های این پژوهش می توان به عدم دسترسی به مدیران و همچنین عدم همکاری مدیران در تکمیل پرسشنامه‌ها و  محدودیت های زمانی و عدم تعمیم نتایج به زمان های دیگر اشاره کرد. از عمده ترین پیشنهادها در این تحقیق می توان به توجه ویژه‌ای مدیران به عوامل رقابتی و تدوین یک استراتژی مناسب برای رقابت با رقبای محلی اشاره نمود. همچنین پیشنهاد می‌شود که مدیران ارشد این شرکت‌ها توجه ویژه‌ای به عوامل نهادی داشته باشند و با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی موجود در ارتباط با کشورهای دیگر و شرایط اقتصادی موجود در کشور خود تصمیم‌گیری نمایند.

 

واژه های کلیدی: تصمیم گیری، بین المللی سازی، شرکت هلدینگ،عوامل رقابتی،عوامل اقتصادی، عوامل نهادی

 

1-1-مقدمه

 

در دهه های اخیر با رشد اقتصاد آزاد و ایجاد بلوک های تجاری محیط کسب و کار تغییر کرده است. گسترش قابل توجه شرکت های چند ملیتی و گرایش کشورهای مختلف به سوی بازارهای خارجی، منجر به افزایش فشار رقابتی شده است. در واکنش به این فشارها محیط تجارت بین‌الملل تمایل به بازتر نمودن بازارها داشته است، که پیامد آن افزایش فرآیند یکپارچگی و جهانی شدن بوده است.

 

این تغییرات منجر به ایجاد شرایطی گردیده است که توسعه شرکت های مختلف و بین المللی شدن به عنوان راهکاری، جهت عبور از دوره گذار برای کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته توصیه  می شود.

 

1-2-بیان مسأله

 

رشد اقتصاد آزاد و ایجاد بلوک های تجاری باعث تغییر محیط تجاری شده است. در نتیجه، تعداد زیادی از شرکت ها به شکل روزافزون به صورت بین المللی عمل کرده یا نیاز به جهانی شدن را احساس می کنند (کاتئورا[1]، 1375).

 

در جای جای دنیا جهانی شدن رو به افزایش بوده و باعث افزایش رقابت شده است. بنابراین،‌ شرکت های هلدینگ با رقبای بین المللی مواجه هستند، رقبایی با اندازه های حیرت انگیز و مزایای بی شمار، همچنین این شرکت ها به پایگاه های مشتری جهانی دسترسی دارند. این پایگاه ها می توانند به صورت های مختلف چون صادرات، سرمایه گذاری مشترک با اینترنت کالاهای شرکت های مورد نظر را به دست مشتری برسانند (هیت و همکاران[2]، 1377). با توجه به اینکه هدف از تشکیل شرکت هلدینگ توکا فولاد متمرکز نمودن شرکتهایی با تخصص های مختلف سودآور زیر نظر یک مدیریت مرکزی میباشد که مدیریت مرکزی وظیفه سازماندهی و ارائه راهکار و خط مشی به شرکتهای زیر مجموعه و به طور کلی ارائه اهداف کلان شرکت را با توجه به زمان مکان وموقعیت های تجاری جهانی را بر عهده داردواز آنجا که در اهداف کلان شرکت کسب موقعیت های تجاری جهانی مطرح استتصمیم به بین المللی سازی یکی از راه های ورود به موقعیت های تجاری جهانی است.

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                                صفحه

 

چکیده 1

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه 3

 

1-3-اهمیت تحقیق 5

 

1-4)اهداف تحقیق 6

 

1-4-)فرضیه اصلی 6

 

1-4-1)فرضیه فرعی 7

 

1-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها 7

 

1-8-1-روش تحقیق 7

 

1-9- روش گردآوری اطلاعات 7

 

1-9-1- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 7

 

1-10-قلمرو زمانی تحقیق 8

 

1-11- قلمرو مکانی تحقیق 8

 

1-12- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها 8

 

1-12-1- تعاریف نظری متغیر ها 8

 

1-12-2- تعاریف عملیاتی متغیر ها 8

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

 

2-1- مقدمه 11

 

2-2-1- مبانی نظری 11

 

2-2-2- نظریه های سنتی تجارت 12

 

2-2-3- نظریه های جدید تجارت 13

 

2-2-3-1- نظریه تشابه ترجیحات 14

 

2-2-4- رقابت پذیری 14

 

2-2-4-1- رویکردهای رقابت پذیری 15

 

2-2-4-2- عوامل موثر بررقابت پذیری 16

 

2-2-4-4- 1- نظریه چرخه زندگی محصول ورنن 17

 

2-2-4-5- نظریه های مزیت رقابتی 17

 

2-2-4-5-1- نظریه سازمان صنعتی 18

 

2-2-4-5-2- نظریه منبع مدار 19

 

2-2-4-6- مدیریت دانش 19

 

2-2-4-6-1- وضعیت داخلی بنگاه های تولیدی 20

 

2-2-4-7- مدل رقابت پذیری پورتر 20

 

2-2-4-7-1- تهدید ورود رقبای جدید 21

 

2-2-4-7-2- شدت رقابت بین رقبای موجود 22

 

2-2-4-7-3- تحلیل رقابت پذیری جهانی(GCI) 23

 

2-2-4-7-4- روش محاسبه قدرت رقابت پذیری 24

 

2-2-4-7-4-1- بررسی قدرت رقابت پذیری فعا لیت ها ی صنعتی کشور 25

 

2-2-4-7-4-2- موقعیت رقابت پذیری در ایران براساس شاخصGCI 27

 

2-2-4-7-5- عوامل موثر بر رقابت پذیری 27

 

2-2-4-7-6- رویکرد مبتنی بر منابع 28

 

2-2-4-7-7- رویکرد مبتنی بر بازار 29

 

2-2-4-7-8- رویکرد مبتنی بر دانش 29

 

2-2-4-7-9- ایجاد ارزش ادراکی 30

 

2-3-مزیت رقابتی 30

 

2-3-1-قابلیتهای محیطی 31

 

2-3-2-زیر ساختارهای ملی 32

 

2-3-3- استراتژی توسعه صنعتی کشور 32

 

2-3-4-شرایط تقاضای ملی 33

 

2-3-5-ساختارصنعت 33

 

2-3-6-صنایع مرتبط و تأمین کننده 34

 

2-3-7-قابلیتهای سازمانی 34

 

2-3-8-نگرش بر مبنای منابع 35

 

2-3-9- رقابت بر مبنای شایستگی 35

 

2-4- اهداف صنعت خودرو در افق ١۴٠۴ 36

 

2-4-1- خودروهای سبک ( سواری و وانت ) 36

 

2-4-2- اهم پیش فرض های اهداف 36

 

2-4-3- پیش نیازها و بسترهای لازم برای تحقق اهداف 37

 

2-4-6- اصلاح ساختار صنعت خودرو 40

 

2-4-7-هماهنگی و پیگیری ایفای تعهدات سایر ذینفعان صنعت خودرو 41

 

2-5- پیشینه تحقیق 43

 

2-6- مدل مفهومی تحقیق 47

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

3-1-مقدمه 49

 

3-2- روش تحقیق 49

 

3-3- جامعه آماری 49

 

3-4- نمونه آماری 49

 

3-6-ابزار اندازه گیری 50

 

3-7- نحوه امتیاز گذاری پرسشنامه 50

 

3-8-روش گردآوری اطلاعات 50

 

3-9- پایایی (Reliability) 51

 

3- 9- 1- ثبات سنجه‌ها 51

 

3-9 -2- سازگاری درونی سنجه ها 51

 

3-10: روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 52

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1-مقدمه 54

 

4-2-1) وضعیت تاهل نمونه آماری 54

 

4-2-2) وضعیت تحصیلات نمونه آماری 55

 

4-2-3) وضعیت سنی نمونه آماری 56

 

4-2-4) وضعیت سابقه کاری نمونه آماری 57

 

4-2-5) وضعیت پست سازمانی نمونه آماری 58

 

آزمون فرضیه چهارم تحقیق 62

 

4-3-4- آزمون فرضیه هفتم تحقیق 64

 

4-4)تحلیل رتبه ای داده ها 64

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1)مقدمه 67

 

5-2)بحث و تفسیر نتایج 67

 

5-3)پیشنهادات تحقیق 72

 

منابع 73

 

منابع فارسی 73

 

منابع انگلیسی 75

 

چکیده

 

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر رقابت پذیری در صنعت خودرو ایران و رتبه بندی آنها می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده مورد استفاده از نوع توصیفی پیمایشی بوده جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان و مدیران سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران به تعداد 150 نفر تشکیل داده­اند. روش نمونه گیری پژوهش حاضر به کمک جدول مورگان(1972) بوده که برای تعداد کل جامعه ، حجم 111 نفر برآورد گردید.ابزار گردآوری داده­ ها پرسشنامه 24 سوالی تهیه شده توسط (فروزنده و رحیمی،1389، پاکدامن،1377،حق شناس و سعیدی،1390) بود که  قبلاً روایی و پایایی پرسشنامه در تحقیقات گذشته مورد تایید قرار گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده­های گردآوری شده پس از تایید سوالات پرسشنامه از روش آزمون رگرسیون خطی استفاده گردید نتایج آزمون رگرسیون خطی برای فرضیات تحقیق نشان داد عامل فنی با ضریب بتای 468/0 بیشترین تاثیر را  بر روی رقابت پذری صنعت خودرو داشته و پس از آن عامل های حقوقی – سیاسی و توان خلاقیت و نوآوری در مرتبه های بعدی قرار داشتند.

 

 کلید واژه ها: رقابت پذیری، صنعت خودرو، عامل فنی، موقعیت بازار و ورودی بنگاه

 

1-1- مقدمه

 

اساسی­ترین بستر برای ورود به فرآیند جهانی شدن، ایجاد فضای رقابتی است.به عبارتی،حاکم شدن اقتصاد بازار در سطح ملی و حذف اختلال­ها،زمینه لازم را جهت ورود به فرآیند جهانی شدن فراهم می­آورد.باتوجه به شرایط جدید جهانی،ایجاد فضای رقابتی در کشور وبه تبع آن افزایش قدرت رقابت پذیری اقتصاد ملی از مهمترین وظایف دولت ها به ویژه در کشور های درحال توسعه به شمار می­رود.ایجاد فضای رقابتی دولت­ها به ویژه در کشور باعث رشد کشورهای درحال توسعه به شمار می­رود.ایجاد فضای  رقابتی در کشور باعث رشد بخش های دارای مزیت از طریق گسترش بازار محصولات این بخش ها از داخل به سطح بین المللی خواهد شد. توانایی کسب وکارها با کشورها در ایحاد درآمدها صادراتی،غالباً به عنوان شاخص اصلی رقابت پذیری وقابلیت ایجاد ثروت و رفاه دیده می شود. در فصل نخست پس از بیان کلیات پژوهش در فصل اول، به طور مختصر به بیان مسئله و اهمیت پژوهش پرداخته و سئوال اصلی پژوهش را تحت این مورد که کدام عامل در صنعت رقابت پذیری خودرو چیست؟ را مطرح و فرضیه های تحقیق را که بر این راستا بیان کرده و در آخر نیز به بررسی محدودیت های تحقیق پرداخته شده است.

 

نباشند.

 

هرچند اگر از منظر عقلانیت به این موضوع نگریسته شود، شاید از نظر کسانی که اینگونه رفتارها را انجام می دهند، رفتارها کاملا عقلایی بوده، با برنامه ریزی و در صدد رسیدن به اهداف خاصی انجام می گردد.

 

در پژوهش حاضر، با انجام مطالعات میدانی و بررسی های انجام شده در سازمان های دولتی، به دنبال شناسایی رفتارهایی هستیم که به هدف تخریب مدیران دولتی در سازمان های دولتی هستند، و در این مقاله از آنها به عنوان استراتژیهای تخریب تعبیر می شود.  چرایی بروز اینگونه رفتارها  درسازمان های مذکور هدف این تحقیق نبوده، بلکه هدف انجام پژوهشی ترکیبی با بهره گرفتن از مصاحبه باز (کیفی) و پرسشنامه (کمی)، به منظور شناسایی و دسته بندی این استراتژی هاست. تا با آگاه نمودن مدیران از وجود چنین رفتارهایی، در پی کاهش اینگونه رفتارها و در نتیجه افزایش سلامت سازمان خود باشند.

 

واژه های کلیدی: رفتار های انحرافی، انحراف کاری، استراتژیهای تخریب، رفتار سیاسی

 

 فهرست مطالب

 

فصل اول:مقدمه، طرح و کلیات پژوهش

 

1-1. مقدمه 2

 

1-2. بیان مساله. 3

 

1-3. اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش 6

 

1-4. اهداف پژوهش 7

 

1-5. سوال پژوهش. 8

 

1-6. روش شناسی پژوهش 8

 

1-7. مراحل انجام پژوهش 10

 

1-8. جنبه جدید بودن و نو آوری. 11

 

1-9. جامعه و نمونه آماری 11

 

1-10. تعریف واژگان کلیدی 11

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه های پژوهش

 

2-1. مقدمه 14

 

2-2. ماهیت انحراف سازمانی. 15

 

2-2-1. تعرض. 16

 

2-2-2. افتار سیاسی 24

 

2-2-3. رفتار انحرافی 26

 

2-3. طبقه بندی رفتار انحرافی 30

 

2-3-1. رفتار های انحرافی سازنده و مخرب 31

 

2-3-2. رفتار های انحرافی تولیدی، سیاسی، مالی، تهاجم شخصی 34

 

2-3-3: انحراف فردی و سازمانی 37

 

2-3-4. ابعاد رفتار های انحرافی در سازمان 37

 

2-4. عوامل تاثیر گذار بر انحراف سازمانی. 39

 

2-4-1. عوامل فردی. 41

 

2-4-2. عوامل گروهی 47

 

2-4-3. عوامل رهبی. 48

 

2-4-4. عوامل سازمانی و مدیر. 50

 

2-5. جمع بندی. 59

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

3-1. مقدمه 65

 

3-2. مبانی فلسفی پژوهش بر اساس شیوه های ترکیبی 66

 

3-3. مرحله اول پژوهش (پژوهش کیفی). 67

 

3-3-1. استراتژی پژوهش. 67

 

3-3-2. تدوین رهنمود مصاحبه 68

 

3-3-3. انتخاب مصاحبه شوندگان 69

 

3-3-4. انجام مصاحبه. 69

 

4-3. کدگذاری داده ها 74

 

3-5. مرحله دوم پژوهش(بخش کمی). 74

 

3-5-1. نوع پژوهش 75

 

3-5-2. هدف پژوهش 75

 

3-6. روش اجرای پژوهش 76

 

3-6-1. روایی ابزار داده های پژوهش. 76

 

3-6-2. پایایی ابزار سنجش 77

 

3-6-3 . پایایی کیفی ابزار سنجش . 77

 

3-7. جامعه و نمونه آماری 78

 

3-8. تکنیک های آماری تجزیه و تحلیل داده ها . 78

 

3-8-1. آزمون Chi-Square. 79

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1. مقدمه 82

 

4-2. تحلیل داده های کیفی 82

 

4-3. آمار توصیفی 94

 

4-3-1. بررسی وضعیت جمعیت شناختی پاسخ دهندگان 94

 

4-3-1-1. بررسی وضعیت جمعیت شناختی پاسخ دهندگان از نقطه نظر جنسیت  94

 

4-3-1-2. بررسی وضعیت جمعیت شناختی از نقطه نظر تحصیلات 96

 

4-3-1-3. بررسی وضعیت جمعیت شناختی پاسخ دهنگان از نقطه نظر سابقه‌ی کاری 97

 

4-3-2. وضعیت کیفی متغیر ها 99

 

4-3-3. نمودار های هیستوگرام. 100

 

4-4. آمار استنباطی 104

 

4-4-1. پایایی پرسشنامه 104

 

4-4-2. بررسی فرضیات. 106

 

4-4-2-1. فرض نرمال بودن داده ها. 106

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد ها

 

5-1. مقدمه 128

 

5-2. تحلیل نتایج پژوهش 128

 

5-2-1. پاسخ سوال پژوهش 128

 

5-3. تبیین نظری نتایج. 131

 

5-4. پیشنهاد های پژوهش 132

 

5-4-1. پیشنهاد های کاربردی 132

 

5-4-2. پیشنهاد هایی برای پژوهش های آینده 133

 

5-4-3. محدودیت های پژوهش 133

 

منابع فارسی. 135

 

منابع لاتین 138

 

. مقدمه

 

سازمان ها، نهادهای اجتماعی هستند که مانند سایر نهادها از افرادی تشکیل شده اند که نقش اصلی انسان به عنوان گرداننده این نهادها است. به عبارت دیگرسازمان منهای انسان به هیچ وجه توان غلبه و مقابله بر مشکلات و از طرف دیگر تحقق اهداف سازمان را نخواهد داشت و بدون شک در سازمان ها، افرادی وجود دارند که برای کسب قدرت و منافع در بین خود به رقابت می پردازند، چراکه در تقدم امور و اهدافشان تضادهایی دیده می شود.

 

انسان ها اسا‏ساً بایکدیگر متفاوت‏اند. خواسته های آنها یکسان نبوده و ارزش‏ها، هنجارها و اعتقاداتشان نیز با یکدیگر تفاوت دارد. وجود این تفاوتها و ناهمسانی ها در سازمان باعث می شود که این انتظار وجود داشته باشد شاهد رفتارها و کنش هایی باشیم که به نفع سازمان نباشد. رفتارهای مخرب[1] و تهدید کننده ای که از عوامل گوناگونی نشات می گیرند و وظیفه ی مدیران سازمان است تا با درایت و تیزبینی از بروز چنین رفتارهایی جلوگیری کرده و آنها را کنترل نمایند. به ویژه در مواردی که اینگونه رفتارها به طور مستقیم به نوع مدیریت، سبک رهبری و طرز رفتار و کیفیت ارتباط مدیر با زیردستان مرتبط می شود، نقش مدیران از اهمیت بیشتری برخوردار می گردد.

 

در اغلب موارد درگیری (تعارض) بین مدیران و کارکنان در سکوت اتفاق می افتد. کارکنان احساسات و نگرش های خود را از تعارض با مدیران و سرپرستان مستقیم خود به صورت باز و آشکار نشان نمی دهند، و ترجیح می دهند نگرانی ها و احساسات بد و منفی خود را باهمکاران، دوستان و یا حتی خانواده مطرح نمایند و یا به شکلی غیر مستقیم، زیرکانه و نامحسوس تلافی کنند. در اینگونه مواقع کارکنان با بهره گرفتن از هر ابزار و یا حربه ای به دنبال تخریب مدیران خود از جنبه های مختلف می پردازند تا به این وسیله به اهداف خود دست یابند و یا حداقل تخلیه ی روانی گردند. در این پژوهش با رویکردی ترکیبی به شناسایی روش هایی که کارکنان سازمان های دولتی برای تخریب مدیران خود  مورد استفاده قرار می دهند هستیم.

 

1-2. بیان مسئله

 

در برخی سازمان های دولتی منابع محدود و ارزشمند اقتصادی به هدر می رود،‌ اهداف تعمیم شده دولت در بخش های مختلف محقق نمی شود،‌ نیروی کار بر رشد تولید ناخالص تاثیر منفی می گذارد، هزینه های اقتصادی و اجتماعی مثل خسارتهای بیمه و کاهش اعتبار به بار می آید،(گالپرین و بورک[2]،2006،ص331) با کمی تامل می توان دریافت که مساله بروز رفتار های خرابکارنه در بین کارکنان است.

 

کارمندان ساعات زیادی از عمر خود را در سازمان می گذرانند. آنها همانطور که در روابط شخصی، خانوادگی، تحصیلی و دوستانه خود دچار انحراف می شوند در زندگی کاری خود نیز از این امر مبرا نیستند‌؛ و البته همچنانکه انحراف از هنجار ها همواره بار معنایی منفی ندارد، ‌به رفتار های انحرافی در سازمان هم نمی توان همواره به عنوان رفتاری نادرست نگریست. انحراف را هنجار شکنی عمدی تعریف می کنند، اما در طول تاریخ و در جوامع مختلف سرچشمه انقلاب ها و دگرگونی ها همواره افرادی بوده اند که بر هنجار های زمان خود خط بطلان کشیده اند. “در سازمان نیز رفتار ارادی در جهت نقض هنجارها منبع مهمی برای نوآوری و کارآفرینی محسوب شده و به ایجاد مزیت رقابتی کمک می کند”. (گالپرین و بورک،2006،ص331) بنا بر این رفتار انحرافی در سازمان می تواند هم سازنده و هم مخرب باشد. “رفتارهای انحرافی مخرب رفتارهایی ارادی هستندکه با نقض هنجارهای سازمانی سلامتی سازمان و اعضایش را تهدید میکنند مثل دزدی و خرابکاری. رفتارهای انحرافی سازنده رفتارهایی ارادی هستندکه بانقض هنجارهای سازمانی به سلامتی سازمان واعضایش کمک کرده و دستیابی به اهداف سازمان را تسهیل می کند مثل رفتارهای خلاقانه در نقش، عدم سازگاری با دستورات غیر کاربردی و انتقاد از سرپرستان نالایق”. (گالپرین و بورک،2006،ص331)

 

“در مقابل این مفهوم این دو سویه، مفهوم خرابکاری سازمانی قرار دارد که صراحتا بر ضرر رساندن تاکید میکند. خرابکاری سازمانی رفتاری است به معنی آسیب زدن ، از هم گسیختن یا متوقف ساختن کارکردهای سازمانی با غریزه شخصی خرابکاری به واسطه تبلیغات منفی،هرج و مرج،کم رویی، آسیب رساندن به دارایی ها ، تخریب روابط کاری یا ضرر زدن به کارمندان یا مشتریان”. (کرینو،1994،ص312).

 

“به اعتقاد رابینسون و بنت(1997) “نکته مهم درتفکیک این دو مفهوم از یکدیگر این است که خرابکاری صراحتا بر ضرر رساندن تاکید دارد در حالیکه انحراف بر هنجارشکنی تاکید می کند. هرچند هم پوشانی قابل توجهی بین این دو ساختار وجود دارد؛ زیرا انحراف به طور بالقوه مضر است یا احتمالا به این صورت ادراک می شود؛ اما می تواند کاربردی و حتی مفید هم باشد؛ در حالیکه طبق تعریف خرابکاری نمی تواند اینگونه باشد”. (امبورس و دیگران،1948،ص951)

 

در سالهای اخیر پژوهش متعددی انجام شده تا به این سوال ها پاسخ دهد که چرا کارمندان به رفتار های خرابکارانه دست می زنند؟ محرک ها و عوامل بازدارنده این گونه رفتار ها کدامند؟ انواع رفتار خرابکارنه کدامند؟ و یا اینکه هدف کارمندان از رفتار خرابکارانه چیست؟ هرچند تمام این پژوهش ها اطلاعات ارزنده ای برای علاقه مندان به این حوزه فراهم کرده است اما موضوع  تخریب منابع انسانی سازمان توسط کارمندان خرابکار مهجور مانده است. حال آنکه نقش و اهمیت منابع انسانی در توسعه و بالندگی سازمانهای امروز بر کسی پوشیده نیست و منابع انسانی با ارزش ترین دارایی و سرمایه هر سازمان محسوب می شوند. در رأس منابع انسانی هر سازمان نیز مدیران آن سازمان قرار دارند که ارزش و اعتبار سازمان به شدت به کارایی آنها وابسته است. حال اگرعوامل خطر مدیران سازمان را هدف قرار دهند و در پی آن باشند که آنها را تخریب نمایند گویا تک تک منابع انسانی، مالی و تجهیزات سازمان را هدف قرار داده اند زیرا تمام این منابع کارایی خود را مرهون مدیریت اثر بخش هستند.

 

مورفی(1993) و رابینسون و گرینبرگ(1998) اذعان داشتند” پژوهش های زیادی علاوه برمستند ساختن هزینه های اقتصادی و مالی این رفتارها، اثرات روانی و

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

 چکیده 1

 

فصل اول:کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه 3

 

1-2-  بیان مسأله اساسی پژوهش 4

 

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش 6

 

1-4- اهداف مشخص پژوهش (شامل اهداف کلی، ویژه و کاربردی)    7

 

1-5- فرضیه‏ های پژوهش 8

 

1-6- تعریف مفهومی و عملیاتی متغییر های پژوهش 10

 

1-6-1- تعاریف مفهومی. 10

 

1-6-2- تعاریف عملیاتی. 15

 

1-7-  قلمرو پژوهش 17

 

1-7-1- قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی    17

 

1-7-2- قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران    17

 

1-7-3- قلمرو زمانی: از سال 1384 تا 1390 17

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

 

2-1- مقدمه 19

 

2-2-مبانی نظری پژوهش 19

 

2-2-1- تاریخچه پیدایش سرمایه فکری. 19

 

2-2-2- تعاریف و مفاهیم سرمایه فکری. 21

 

2-2-3- اجزای سرمایه فکری. 22

 

2-2-3-1- طبقه بندی ادوینسون و مالون. 22

 

2-2-3-2- طبقه بندی بروکینگ. 22

 

2-2-3-3-طبقه بندی روس و روس. 23

 

2-2-3-4- طبقه بندی استوارت. 23

 

2-2-3-5-طبقه بندی سولیوان. 23

 

2-2-3-6- طبقه بندی بونتیس. 24

 

2-2-3-7- طبقه بندی سویبی. 25

 

2-2-3-8- طبقه بندی ایوستیس و همکاران. 26

 

2-2-3-9- طبقه بندی چن و همکاران. 26

 

2-2-3-10- طبقه بندی هانس و لوندال. 27

 

2-2-3-11- طبقه بندی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی. 27

 

2-2-3-12- طبقه بندی لیم و دالیمور. 28

 

2-2-3-13- طبقه بندی کاپلان و نورتن. 28

 

2-2-4- تشریح عناصر اصلی سرمایه های فکری. 29

 

2-2-4-1- سرمایه های انسانی. 29

 

2-2-4-2- سرمایه های رابطهای. 30

 

2-2-4-3- سرمایه های ساختاری. 31

 

2-2-5- اندازه گیری سرمایه های فکری. 32

 

2-2-5-1- روش های پولی. 33

 

2-2-5-2- ارزش افزوده اقتصادی. 34

 

2-2-5-3- مدل سنجش عملکرد اثربخش(کیو توبین). 35

 

2-2-5-4- روش تکنولوژی بروکر. 36

 

2-2-5-5- روش های غیرپولی. 36

 

2-2-5-6- مدل اسکاندیا نویگیتور. 37

 

2-2-6- چارچوب ناظر دارایی های نامشهود 37

 

2-2-6-1- ضریب ارزش افزوده فکری(روش پالیک). 38

 

2-2-7- تنگدستی مالی. 40

 

2-2-8- شبکه عصبی. 43

 

2-2-8-1- اجزای تحلیلی شبکه عصبی. 45

 

2-2-8-2- سبک های معماری شبکه های عصبی. 47

 

2-2-8-3-قابلیت ها و ویژگی های خاص شبکه عصبی. 48

 

2-2-9-حقوق صاحبان سهام 49

 

2-2-10- بازده دارایی. 49

 

2-2-11-بهره وری. 50

 

2-2-12- ارزش دفتری و بازاری سهام 50

 

2-3- پیشینه و سوابق پژوهش 51

 

2-3-1- پژوهش های انجام شده در داخل کشور. 51

 

2-3-2-پژوهش های انجام شده در خارج کشور. 54

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

3-1-مقدمه 61

 

3-2-روش پژوهش 62

 

3-3- فرایند اجرای پژوهش 62

 

3-4- روش گردآوری داده های پژوهش 64

 

3-5- قلمرو پژوهش 65

 

قلمرو موضوعی: بررسی رابطه بین سرمایه فکری وتنگدستی مالی    65

 

قلمرو مکانی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران    65

 

3-6- جامعه آماری پژوهش 65

 

3-7- حجم نمونه و روش نمونه گیری. 65

 

3-8- متغیرهای پژوهش 67

 

3-9- روش های آماری مورد استفاده 67

 

3-10-روش آماری مورد استفاده در این پژوهش عبارت است از:    68

 

3-10-1-آمار استنباطی. 68

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1-مقدمه 71

 

4-2-آمار توصیفی. 72

 

4-2- شرکت ها، اطلاعات مالی، بازه زمانی. 73

 

4-3- فرضیه های پژوهش 75

 

4-4- ارائه مدل شبکه عصبی برای پیش بینی پریشانی مالی شرکت ها    86

 

4-5-روند ورشکستگی اقتصادی شرکت های بازار بورس در دوره 1393-1384   88

 

 فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادها

 

5-1- مقدمه 90

 

5-2- خلاصه پژوهش 90

 

5-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها 92

 

5-4- مقایسه نتایج با پژوهش های مشابه و پیشینه پژوهش    94

 

5-5- پیشنهادهای پژوهش 95

 

5-5-1- پیشنهادهای کاربردی حاصل از نتایج پژوهش 95

 

5-5-2-پیشنهادهایی به پژوهشگران برای پژوهش آتی. 96

 

منابع و مأخذ 97

 

منابع فارسی. 97

 

منابع لاتین 98

 

ضمائم 102

 

چکیده

 

امروزه سرمایه های فکری مانند دانش،مهارت و روابط بیش از پیش به منبعی حیاتی برای رقابت میان سازمانها تبدیل شده است. در اقتصاد دانش محور امروز ، شرکت ها فقط محصول یا خدمت تولید نمی کنند بلکه برای باقی ماندن در اقتصاد جدید باید ارزش افزوده خلق نمایند. بنابراین با توجه به تاثیر بسزای سرمایه های فکری بر عملکرد بهتر و همچنین تاکید بر خلق ارزش افزوده به عنوان لازمه ی بقا درعصرحاضرو نیز ارتباط مستقیم بین ارزش افزوده و مفهوم پریشانی مالی بررسی رابطه بین سرمایه های فکری و متغیرهای مالی موثر اهمیت بسزایی برخوردارمی باشد. هدف این پژوهش در برجسته سازی نقش سرمایه فکری درجلوگیری از پریشانی مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران می باشد تا بدینوسیله بتوانند ازسرمایه فکری خود بیشترین بهره برداری را داشته باشند. در این پژوهش از مدل ضریب ارزش افزوده فکری پالیک برای اندازه گیری سرمایه فکری استفاده شده است . باتوجه به ماهیت پژوهش حاضرکه دوبعد( مقطع و زمان) را توامان در نظر دارد ، از الگوی پانل بهره گرفته شده است وسپس با بهره گرفتن از برآوردگر حداقل مربعات تعمیم یافته به بررسی ارتباط بین سازه های سرمایه فکری (کارایی سرمایه انسانی ، کارایی سرمایه ساختاری و کارایی سرمایه بکار گرفته شده) با متغیرهای پژوهش پرداخته شده است. برای بکارگیری مدل مفهومی پژوهش، جامعه آماری کلیه شرکت های می باشد که در بورس اوراق بهادار تهران فعالیت می کنند نمونه گیری بر اساس غربال صورت پذیرفت و 55  شرکتی که حاض شرایط بودند انتخاب شد که اطلاعات در بازه زمانی 1390-1384 مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد سرمایه فکری با بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی‌ها ، بهره‌وری کارکنان، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هرسهم و سود هرسهم رابطه دارد. درمجموع نتایج این مطالعه علاوه برتاکید بر اهمیت سرمایه فکری در پریشانی مالی صنایع و شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار، مبنای مناسبی برای تعیین چگونگی جهت گیری سیاست های این حوزه فراهم می آورد.

 

کلید واژه : سرمایه فکری ، بازده حقوق صاحبان سهم، ورشکستگی(تنگدستی مالی)، بازده دارایی ، بهره وری

 

1-1- مقدمه

 

امروزه دانش به عنوان مهم‌ترین سرمایه، جایگزین سرمایه‌های مادی به ویژه در محیط رقابتی و فناوری ‌‌شده ‌است. لذا مفهوم سرمایه فکری کاربردی مهم و گسترده یافته ‌است. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش و اهمیت سرمایه فکری در ارزش واقعی شرکت‌ها و کارکرد مالی آنهاست مسئله‌ای که اهمیت و جایگاه تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست شرکت‌ها دارد.این پژوهش به بررسی میزان تاثیر سرمایه فکری در  عملکرد شرکت‌های ورشکسته پذیرفته‌‌ شده در بورس اوراق